به گزارش خبرگزاری شبستان، گروهی از پژوهشگران علوم سیاسی معتقدند صدرالمتألهین هیچ نکته جدیدی بر مباحث سیاسی فارابی و ابن سینا نیفزوده، شمار دیگری بر این باورند که او صرفا به بسط مباحث مجمل و مبهم فارابی اکتفا کرده است.
حجت الاسلام والمسلمین نجف لکزایی، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در سال 1381با نگارش کتاب اندیشه سیاسی صدرالمتألهین نشان داده است که با طرح حکمت سیاسی متعالیه دور جدیدی در اندیشه سیاسی شیعه آغاز شد که نشان دهنده چالش و نزاع بیش از پیش میان سیاست دینی و نظم سلطانی بود و زمینه را برای تحقق علمی و عملی حکومت دینی، در ادوار بعدی فراهم کرد. در گفت وگویی با وی ابعادی از اندیشه سیاسی ملاصدرا مورد بررسی قرار گرفت.
ملاصدرا برای حکومت اسلامی در عصر غیبت چه نظری دارد؟
نظام سیاسی مورد نظر صدرالمتألهین نظامی دینی است. در عصر رسالت، پیامبر (ص) در رأس نظام سیاسی است و در عصر امامت، امام معصوم در رأس نظام سیاسی و در عصر غیبت، حکیم الهی، مجتهد جامع الشرایط و عارف ربانی سرور عالم و در رأس نظام سیاسی قرار دارد.
رهبر در عصر غیبت انتصابی است یا انتخابی؟
از نظریه و محتوای اندیشه سیاسی ملاصدرا، نظریه انتصابی بودن رهبری در عصر غیبت قابل استحراج است، البته انتصابی بودن رهبری به معنای نادیده گرفتن مردم نیست، بلکه انتصاب الهی در مقام ثبوت و نفش مردم در مقام اثبات حائز اهممیت است. اگر یاری مردم نباشد رهبر الهی در عرصه رهبری نمی تواند به وظایف خود عمل کند.
آیا انتصابی بودن به این معناست که مدل حکومتی او اقتدارگرایانه است؟
انتصابی بودن رهبری به این معنا نیست که مدل پیشنهادی ملاصدرا برای نظام سیاسی مدلی اقتدارگرایانه باشد. برعکس به دلیل اینکه در این مدل از نظام سیاسی، رهبر نیز همچون سایر مردم موظف است براساس قوانین الهی اقدام و در موارد ما لا نصّ فیه براساس مشاورت و اجماع عمومی عمل کند، حقوق مردم تأمین شده و رابطه حاکمان و مردم هیچ گاه سر از رابطه متغلبانه درنمی آورد. نظام سیاسی مبتنی بر حکمت سیاسی متعالیه تا زمانی از مشروعیت برخوردار است که براساس قانون الهی قدم بردارد. ضامن این رفتار، سیر و سلوک و مراقبت دایمی حکیم مجتهد است. سه سفر نخست از اسفار اربعه، مقدمات لازم برای رسیدن به مرحله رهبری می باشد. پس از طی موفقیت آمیز آن سه مرحله نوبت به مرحله چهارم و هدایت و راهبری مردم می رسد.
پایان پیام/
نظر شما