آتش زدن بقایای گیاهی پیامدهای ناگواری در پی دارد

به گزارش خبرگزاری شبستان از استان گلستان، رشد سریع جمعیت، افزایش فرهنگ مصرف و عدم تعادل بین تولید و مصرف باعث شد که کشاورزی صنعتی جایگزین کشاورزی سنتی شود و به موازات افزایش تولیدات کشاورزی و حل مشکل کمبود غذا در بسیاری از مناطق توسعه یافته و در حال توسعه مشکلات جدیدی در عرصه اکوسیستم های کشاورزی به وجود آمد که آلودگی منابع آب، خاک، غذا و به هم خوردن تعادل بیولوژیکی موجود اکوسیستم ها، بروز آفات و بیماری های جدید و کاهش کیفیت مواد غذایی شد که مسبب همه این اتفاقات استفاده نادرست از خاک و روش های سنتی و بعضاً غلط در امر کشاورزی است.

البته در این بین نیز روش های نوینی برای حفاظت و پایداری منابع خاکی ارائه شده که این اصطلاح به روش خاکورزی حفاظتی در جهان شناخته شده است. روش های جدید به منظور جلوگیری از تخریب خاک اراضی کشاورزی از سال 1960 مورد توجه جهانیان قرار گرفت ولی متأسفانه در ایران علیرغم گسترده بودن کار کشاورزی ، کمتر مورد اقبال واقع شد.

با این حال گلستان به دلیل داشتن اراضی کشاورزی گسترده، یکی از استان های پیشرو در کشاورزی حفاظتی در سطح کشور است که از سال 1386 تاکنون این شیوه از کشاورزی را در اراضی الگو و در سطح 40 هزار هکتار اجرا کرده است.

سهراب سهرابی، معان مدیریت زراعت جهاد کشاورزی استان زنجان در این خصوص به خبرنگار شبستان گفت: مهم ترین بحثی که امروزه در کشاورزی مطرح شده ، حفظ مواد زیستی و آلی موجود در خاک است که نقش مؤثری در افزایش بهره وری از مزارع دارد.

وی افزود: زارعین پس از برداشت محصولات اقدام به سوزاندن بقایای گیاهی در سطح اراضی می کنند که علاوه بر آلودگی هایی که در محیط زیست برجای می گذارد، باعث از بین رفتن میکرو و ماکرو ارگانیزم های موجود در خاک می شود.

سهرایی خاطر نشان کرد: دیدگاه نادرست بسیاری از زارعین در مورد خاک، باعث شده اقداماتی را در اراضی کشاورزی انجام دهند که علاوه بر کاهش تولید محصول، تعادل موجود اکوسیستم ها را نیز سبب می شود.

وی تصریح کرد: خاک ها سرشار از موجودات زنده ای هستند که کار تقویت آن را برعهده دارند؛ از این رو مدیریت صحیح منابع خاکی باید به گونه ای باشد که تعاداد این جانداران روز به روز افزایش پیدا کند و یا در حالت تعادل باقی بماند.

سهرابی اذعان داشت: هرچه این موجودات در خاک ها کمتر دیده شوند و فعالیت های کشاورزان باعث تشدید این کاهش شود، خاک فقیر تر شده و حاصلخیزی خود را از دست می دهد.
 

معاون زراعت گلستان در ادامه یادآور شد: سوزاندن بقایای گیاهی در مزارع باعث خواص فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیک خاک شده که پیامد نهایی آن کاهش تولید و از دست رفتن پایداری آن است.

سهرابی با اشاره به مصرف زیاد انرژی برای عملیات کاشت و افزایش چشمگیر هزینه های تولید در اراضی با فقر خاک شدید، خاطرنشان کرد: هرچقدر که منافذ و خلل و فرج موجود در خاک کمتر شود، فشردگی آن بیشتر می شود که انرژی و هزینه بیشتری را برای عملیات کاشت سبب می شود.

وی تصریح کرد: کاهش تولید در این اراضی، کاهش سطح درآمدی کشاورزان را نیز به همراه خواهد داشت.

البته وی معتقد است فرسایش و فقر شدید خاک از تبعات اصلی خاکورزی به روش سنتی است که اثرات نامطلوبی را برای کشورزی منطقه خواهد داشت.

سهرابی تأکید کرد: استفاده از روش های سنتی علاوه بر آلودگی هایی که در منابع خاکی ایجاد می کند در بسیاری از موارد نیز به سفره های زیر زمینی نفوذ کرده و آنها را آلوده می کند که این چرخه تا در معرض خطر قرار دادن سلامت انسان ها ادامه دارد.

وی در ادامه به تهیه طرح جامع کشاورزی حفاظتی در کشور اشاره کرد و گفت: با اینکه روش های نوین مدیریت خاک اراضی سابقه بیش از نیم قرن در جهان دارد ولی این روش در کشور ما برای اولین بار در سالجاری اجرا خواهد شد.

سهرابی تصریح کرد: گلستان به عنوان استان پیشرو همواره در بحث کشاورزی حفاظتی در کشور مطرح بوده و از سال 86 که برای نخستین بار بصورت محدود این روش در مزارع الگو اجرا شده تاکنون در بیش از 40 هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان را تحت پوشش قرار داده است.

وی خاطر نشان کرد: طرح جامع کشاورزی حفاظتی یکی از بسته های حمایتی دولت در این بخش است و بر اساس زمانبندی قرار است تا پایان برنامه پنجم توسعه، سطح اجرای این طرح در کشور به 3 میلیون هکتار برسد.

سهرابی افزود: در سال جاری نیز این طرح در سطح 2 هزار و 576 هکتار از اراضی کشاورزی به صورت الگویی اجرا می شود.
 

وی اذعان داشت: دولت در بخش ایجاد مزارع الگویی در طرح جامع به استانها اعتبارات ویژه ای را تخصیص داده که سهم گلستان، 2 میلیارد و 382 میلیون ریال و در بحث پروژه های توسعه کشاورزی حفاظتی بالغ بر 7 میلیارد و 130 میلیون ریال است.
 

سهرابی هم چنین افزود: دولت برای خرید دستگاه ها و ادوات کشاورزی به صورت یارانه ای و استفاده از تسهیلا بانکی اعتبار در نظر گرفته است.

 تصریح کرد: اختصاص 8 دستگاه ادوات کشاورزی برای مزارع الگو و همچنین 113 دستگاه برای پروژه توسعه کشاورزی حفاظتی توسط دولت برای استان در نظر گرفته شده است.

سهرابی تأکید کرد: مدت هاست که زارعین به روش های سنتی کشاورزی خو گرفته اند و تغییر این فرهنگ کاری زمانبر و نیازمند برنامه های آموزشی و ترویجی است.

پایان پیام/