خبرگزاری شبستان: در قالب تشكيلات نظام جمهوري اسلامي ، اصل و اساس حاكميت و بنيان حكومت مطابق اصول و مباني اسلام ، مبتني بر « اعتماد و محبت متقابل مردم و نظام » است . در اين سيستم حكومتي ، مردم بعنوان حاميان اصلي حكومت و پايه مقبوليت نظام ، همراه و همدل با حاكميت بوده و در واقع مردمسالاري ديني در نهاد دولت – ملت بر اساس موازين اسلامي و مكتبي نهادينه و متبلور شده است .
با مرور تاريخ پرافتخار اسلام نيز در مي يابيم که پيامبر اعظم ( ص) در طول ساليان ابلاغ دين مبين اسلام و اداره امور جامعه مسلمين ، تمام تلاش و همت خود را صرف وحدت و همدلي مسلمين نمودند و تقويت و بقاي اسلام را منوط به همگرايي و همدلي همه اعضا و عناصر جامعه ديني يعني مردم و حاكمان و مسئولان مي دانستند .
اسلام همیشه تأکیدبر همدلی و اتحاد مسلمین داشته و مسلمانان را از تفرق نهی کرده است؛ در آیه 103 سوره مبارکه آل عمران می خوانیم:« وَاعْتَصِمُواْ بِحَبْلِ اللّهِ جَمِیعًا وَلاَ تَفَرَّقُواْ» این آیه مبین این معناست که تحزب و چند دستگی در اسلام جایگاهی ندارد واز مسلمین خواسته شده با هم باشند تا آبرویشان حفظ شود؛ در آیه دیگری تأکید شده کسانی که در بین جامعه اختلاف ایجاد می‌کنند جزو منافقانی هستند که باید به اشد مجازات برسندو در آیه 105 آل عمران نیز تاکید بر دوری از تفرقه بوده و می فرمایند:« و مانند کسانی ( از یهود و نصاری ) مباشید که پراکنده شدند و پس از آنکه دلایل روشن به آنها رسید اختلاف نمودند ، و آنها را عذابی بزرگ است.»
از این آیات و سایر دستور العملهای دینی در می یابیم اسلام همیشه بر همدلی دستور داده و این موضوعی مقطعی نبوده و در تمام اعصار حکمی موکد است.
خطبه 192 نهج البلاغه خطبه ای بسیار مهم است. اين خطبه را «قاصعه» يعنى تحقير كننده ناميده اند .حضرت امیرالمومنین علیه السلام در آن ارزش هاى جاهلى را كوچك و خوار شمرده اسست و در بخشی از این خطبه در تحلیل علل پیروزی و شکست ملت ها بر همدلی و وحدت تاکید کرده و می فرمایند:
"از کیفرهایی که بر اثر کردار بد و کارهای ناپسند بر امّت های پیشین فرود آمد خود را حفظ کنید، و حالات گذشتگان را در خوبی ها و سختی ها به یاد آورید، و بترسید که همانند آنها باشید پس آنگاه که در زندگی گذشتگان مطالعه و اندیشه می کنید، عهده دار چیزی باشید که عامل عزّت آنان بود، و دشمنان را از سر راهشان برداشت، و سلامت و عافیت زندگی آنان را فراهم کرد، و نعمت های فراوان را در اختیارشان گذاشت، و کرامت و شخصیّت به آنان بخشید، که از تفرقه و جدایی اجتناب کردند، و بر وحدت و همدلی همّت گماشتند، و یکدیگر را به وحدت واداشته به آن سفارش کردند. و از کارهایی که پشت آنها را شکست، و قدرت آنها را در هم کوبید، چون کینه توزی با یکدیگر، پرکردن دلها از بخل و حسد، به یکدیگر پشت کردن و از هم بریدن، و دست از یاری هم کشیدن، بپرهیزید.
و در احوالات مؤمنان پیشین اندیشه کنید، که چگونه در حال آزمایش و امتحان به سر بردند، آیا بیش از همه مشکلات بر دوش آنها نبود و آیا بیش از همه مردم در سختی و زحمت نبودند و آیا از همه مردم جهان بیشتر در تنگنا قرار نداشتند فرعون های زمان، آنها را به بردگی کشاندند، و همواره بدترین شکنجه ها را بر آنان وارد کردند، و انواع تلخی ها را به کامشان ریختند، که این دوران ذلّت و هلاکت و مغلوب بودن، تداوم یافت نه راهی وجود داشت که سرپیچی کنند، و نه چاره ای که از خود دفاع نمایند، تا آن که خداوند، تلاش و استقامت و بردباری در برابر ناملایمات آنها را، در راه دوستی خود، و قدرت تحمّل ناراحتی ها را برای ترس از خویش، مشاهده فرمود. آنان را از تنگناهای بلا و سختی ها نجات داد، و ذلّت آنان را به عزّت و بزرگواری، و ترس آنها را به امنیّت تبدیل فرمود، و آنها را حاکم و زمامدار و پیشوای انسانها قرار داد، و آن قدر کرامت و بزرگی از طرف خدا به آنها رسید که خیال آن را نیز در سر نمی پروراندند.
پس اندیشه کنید که چگونه بودند آنگاه که: وحدت اجتماعی داشتند، خواسته های آنان یکی، قلبهای آنان یکسان، و دستهای آنان مدد کار یکدیگر، شمشیرها یاری کننده، نگاه ها به یک سو دوخته، و اراده ها واحد و همسو بود آیا در آن حال مالک و سرپرست سراسر زمین نبودند و رهبر و پیشوای همه دنیا نشدند.
پس به پایان کار آنها نیز بنگرید در آن هنگام که به تفرقه و پراکندگی روی آوردند، و مهربانی و دوستی آنان از بین رفت، و سخنها و دلهایشان گوناگون شد، از هم جدا شدند، به حزبها و گروه ها پیوستند، خداوند لباس کرامت خود را از تنشان بیرون آورد، و نعمت های فراوان شیرین را از آنها گرفت، و داستان آنها در میان شما عبرت انگیز باقی ماند.
از حالات زندگی فرزندان اسماعیل پیامبر، و فرزندان اسحاق پیامبر، فرزندان اسراییل «یعقوب» (که درود بر آنان باد) عبرت گیرید، راستی چقدر حالات ملّتها با هم یکسان، و در صفات و رفتارشان با یکدیگر همانند است در احوالات آنها روزگاری که از هم جدا و پراکنده بودند اندیشه کنید، زمانی که پادشاهان کسری و قیصر بر آنان حکومت میکردند ، و آنها را از سرزمینهای آباد، از کناره های دجله و فرات، و از محیط های سر سبز و خرّم دور کردند، و به صحراهای کم گیاه، و بی آب و علف، محل وزش بادها، و سرزمین هایی که زندگی در آنجاهامشکل بود تبعید کردند، آنان را در مکانهای نامناسب، مسکین و فقیر، همنشین شتران ساختند، خانه هاشان پست ترین خانه ملّت ها، و سرزمین زندگیشان خشکترین بیابانها بود، نه دعوت حقّی وجود داشت که به آن روی آورند و پناهنده شوند، و نه سایه محبّتی وجود داشت که در عزّت آن زندگی کنند. حالات آنان دگرگون، و قدرت آنان پراکنده، و جمعیّت انبوهشان متفرّق بود. در بلایی سخت، و در جهالتی فراگیر فرو رفته بودند، دختران را زنده به گور، و بت ها را پرستش می کردند، و قطع رابطه با خویشاوندان، و غارتگری های پیاپی در میانشان رواج یافته بود."
امیرالمومنین در خطبه ۱۱۹نیز با بیان “إِنَّهُ لا غَناءَ فِی کَثْرَهِ عَدَدِکُمْ مَعَ قِلَّهِ اجْتِماعِ قُلُوبِکُمْ” اشاره بر این موضوع دارند که فراوانی عددی با وجود عدم همدلی کارساز نخواهد بود.
در خطبه ۲۱۶ نیز شناخت و اداء حق و تکلیف متقابل حکومت و مردم ، موجب الفت و همدلی و به هم پیوستگی این دو (نِظَاماً لِأُلْفَتِهِمْ) مطرح گردیده است.
در این خطبه حضرت علی علیه السلام عمل به وظایف متقابل را دلیل عزت یافتن حق در میان مردم دانسته و در ادامه؛ استواری پایه هاى دین ، برپایی نشانه هاى عدالت اجرا وافتادن سنت هاى پیامبر (ص) در مسیر خود ، واصلاح روزگار مردم ، امید به بقاى دولت و یاس دشمنان را از دیگر آثار هم دلی مردم و حکومت بر می شمارند.آنگاه می فرمایند اگر این همدلی درسایه عمل به وظایف متقابل رخ ندهد میان آنها اختلاف کلمه پدید آید، نشانه هاى جور پدیدار آید،تباهکارى در دین بسیار شود، عمل به سنتها متروک ماند و به هوا و هوس کار کنند، احکام اجرا نگردد، دردها و بیماری هاى مردم افزون شود، کس از پایمال شدن حق بزرگ و رواج امور باطل بیمى به دل راه ندهد، در این هنگام نیکان به خوارى افتند، بدان عزت یابند و بازخواست هاى خداوند از بندگان بسیار گردد.
با مطالعه این مطالب به ضرورت همدلی و هم زبانی حاکمان و مسئولین با مردم و بالعکس آن کاملا پی می بریم.
امام علی (ع) در ادامه، راه برپایی جامعه متحد و همدل را درک متقابل وظایف، خیرخواهی و نصیحت(التناصح)، یاری رسانی نیکو(حسن التعاون) و امر به معروف و نهی از منکر(مَقَالَهٍ بِحَقٍّ أَوْ مَشُورَهٍ بِعَدْلٍ ) عنوان می کنند و می فرمایند:
پس بر شماست که در چنین زمانى به یکدیگر اندرز دهید و یکدیگر را نیکو یارى دهید. هیچ کس نمىتواند حق طاعت خداوند را آنسان، که سزاى اوست،به جاى آورد، هر چند، هم که در به دست آوردن خشنودى او آزمند بود و بسیار بکوشد. از حقوق واجب خداوند بر بندگان این است که یکدیگر را به مقدار توان اندرز دهند و حق را در میان خود برپاى دارند و در این کار به یکدیگر یارى رسانند. و کسى نیست که در گزاردن حق از یارى خدا بى نیاز باشد، هر چند، منزلت وى در حق بزرگتر بود یا فضیلتش در دین بیش از دیگران باشد. آدمى هر چند، خرد و بىمقدار باشد و در دیدهها بىارج آید، مىتواند که دیگران را بر حق یارى دهد یا از دیگران یارى خواهد.
با توجه به مباحث بالا؛ با نگاهي ژرف و دقيق مي توان به عمق و ابعاد نامگذاري سال 94 با عنوان « دولت و ملت – همدلي و همزباني » توسط رهبر حكيم و فرزانه انقلاب اسلامی (حفظه الله) پی برد.
مقام معظم رهبري ( حفظه ا... ) در پيام نوروزي خود ؛ با اشاره به ظرفيت هاي قابل توجه و عظيم ملت ايران و سياست هاي نظام براي تحقق آرزوهاي بزرگ ملي ، همكاري تنگاتنگ و همدلي بيشتر ميان دولت و ملت را شرط تحقق و عملياتي شدن ظرفيت هاي موجود كشور دانستند .
بر اين اساس از منظر مقام معظم رهبري(مدظله العالی) ، اعتماد مردم به نظام و افزايش سطح همدلي ملت و مسئولان ( بنا بر فرمايش معظم له ؛ كارگزاران ملت ) زمينه افزايش پشتيباني مردم از نظام را فراهم نموده و با حركت مستمر و هماهنگ ملت و دولت در كنار هم ، دستيابي به اهداف نظام و تحقق آرمان هاي والا و گرانسنگ انقلاب اسلامي آنهم در شرايط دشوار و خطير فعلي كه كشورمان با انواع هجمه ها و مخاصمه ها مواجه است تضمين مي شود .
در اين نگاه ، رمز موفقيت حاكميت در پشتيباني قاطبه ملت نهفته است . از سوي ديگر ، همدلي نيز بعنوان عنصري مهم و نعمتي ارزشمند از سوی خداوند متعال در نظام جمهوري اسلامي ، در كلام رهبري مورد توجه قرار گرفته است .
در اين راستا ، رهبري معظم انقلاب در پيام ارزشمند و مهم خود صراحتا اشاره فرمودند:
«هم دولت ، ملت را به معناي واقعي كلمه قبول داشته باشد و ارزش و اهميت و توانايي هاي ملت را به درستي بپذيرد ؛ هم ملت به دولت كه كارگزار اوست به معناي حقيقي كلمه اعتماد كند .»
اصول علم مديريت نيز اثبات كرده است در سيستم حكومتي چنانچه امور مملكت با عزم ملي و هماهنگي و همدلي مردم و مسئولان پيش برود ، مسايل و مشكلات كشور در سايه اين همدلي و هماهنگي ، با تدبير و ظرافت گره گشايي شده و توانمندي هاي بالقوه درون كشور به فعليت مي انجامد.
با اين وجود ، نامگذاري امسال تحت عنوان فوق ، فرصتي گرانبها و مغتنم براي دستگاهها و نهادهاي مختلف كشور است تا با بررسي دقيقي، ابعاد اين نامگذاري و علل و عوامل آن ، به درك بهتر و روشن تري از موضوع همدلي دولت و ملت نائل آمده و با فراهم نمودن زمينه هاي لازم و بستر مناسب براي تحقق اين شعار ، گامهاي مهمي در راستاي پيشرفت و توسعه كشور در بخش هاي مختلف بردارند .
در اين ميان تشكيلات گسترده و فعال « كانون هاي فرهنگي هنري مساجد » با توجه به نوع ماموريت و كاركردهاي بالقوه و بالفعل آن در سطح مساجد كشور و ظرفيت ها و قابليت هاي اين پايگاه عظيم و قدرتمند و موثر مردمي مي توانند نقش چشمگير و حائز اهميتي در زمينه تحقق اهداف شعار سال ايفا نمايند .
به طور مثال ؛ در سطح کانونهای فرهنگی هنری مساجد برنامه هایی چون تشکیل جلسات هم اندیشی برای طرح مباحث مختلف با حضور مردم و مسئولین می تواند راهگشا باشد و یا برون سپاری امور تحقیقی و پژوهشی نهادهای مختلف به اعضا و هسته های پژوهش کانونهای فرهنگی هنری مساجد جهت تسهیل امور و هم افزایی بدنه جامعه با نهادها، در راستای درک توان مردم قابل توجه خواهد بود.
از آنجایی که مساجد محل تجمع مومنین و اقشار مختلف جامعه می باشد و عمدتا نسبت به مسائل جامعه دغدغه و دلسوزی و احساس مسئولیت دارند ،طرح و بیان اقدامات و عملکرد دستگاه های دولتی در راستای خدمت به مردم ،دعوت از مسئولین محلی و مدیران نهادهای اجرایی برای ارتباط مستقیم با نمازگزاران و شرح برنامه ها و اقدامات صورت گرفته در عرصه خدمتگزاری و همچنین سخنرانی ائمه جماعات مساجد به منظور توجیه و آگاه نمودن نمازگزاران از وضعیت کشور و مشکلات پیش روی دولت و تلاش های صورت گرفته به منظور حل این مسائل و چگونگی ایفای نقش مردم برای کمک به این موضوع می تواند مقدمه خوبی برای ایجاد همدلی ،هم زبانی و اعتماد متقابل بین دولت و مردم باشد.
از راهکارهای عملیاتی دیگربرای افزایش همدلی و هم زبانی بین مردم و مسئولین و حتی اقشار مختلف مردم با یکدیگر، که ظرفیت اجرایی شدن آن در مساجد و کانونهای فرهنگی و هنری مساجد نیز وجود دارد، می توان به موارد زیر اشاره نمود:
معرفی مساجد به عنوان الگوی ایجاد همدلی و همزبانی (با استفاده از کارکردهای مختلف مسجد مانند تعاون و انسجام موجود در آن)
معرفی دستاوردهای متعدد و ارزشمند نظام مقدس جمهوری اسلامی به مردم توسط برنامه های مختلف در کانونها
ترسیم جایگاه و موقعیت فعلی نظام در منطقه و جهان و تاکید بر مولفه های وجود امنیت و ارائه راهکارهای امنیت پایدار
رصد اقدامات و برنامه طراز نمودن آنها با معیارهای انقلاب اسلامی از سوی افرادی که در مساجد حضور دارند
تشکیل جلسات هم اندیشی در کانونهای فرهنگی مساجد با موضوع چگونگی تحقق همدلی و هم زبانی برای رسیدن به فهم مشترک
احصا وظایف و کارکردهای مساجد
فراخوان پژوهشی در راستای بررسی هم دلی و هم زبانی از منظر قران و نهج البلاغه
استخراج مبانی همدلی و همزبانی توسط هسته های پژوهشی کانونهای مساجد
استفاده بیش از پیش از کانونهای مصلا و دانشگاهی
استفاده از ظرفیت رسانه ها و خبرگزاری های ویژه دین و مسجد مانند خبرگزاری شبستان
استفاده از ابزار هنری مانند برگزاری مسابقه و فراخوان فیلم کوتاه ، نماهنگ ،کلیپ و... با محوریت نام سال
ارائه منشوری مشترک بین امام جماعت،مدیر کانون و فرمانده پایگاه بسیج
نویسنده: محمدرضا جعفری
پایان پیام/
نظر شما