خسوف کلی ماه و واجب شدن نماز آیات

خبرگزاری شبستان // استان گیلان

انسان از دیرباز توجه بسیاری به آسمان داشت و به فراخور زمان و با توجه به رشد و پیشرفت در سطوح مختلف علمی توجه بشر به آسمان این فضای بی کران دو چندان شد. کره ماه تنها قمر زمین در میان سایر اجرام سماوی توجه انسان را به شکلی شگرف به خود جلب کرد. زیرا این قمر زیبا از یک سو اسطوره ذهن و فکر بشر بود و از سوی دیگر تاثیرات آن بر زمین انکار نشدنی است. سمفونی حرکت ماه و زمین در مدارهای خود، پدیده هایی زیبا و کم نظیر را خلق می کند که بی شک دلیلی بر عظمت و دقت آفرینش گیتی می باشد.

همه ما می دانیم که ماه بدر، بسیار رمانتیک و جذاب است. ماه بدر در هنگام غروب خورشید طلوع می کند و در تمام طول شب قابل رویت است و در پایان شب درست هنگام طلوع آفتاب غروب می کند. هیچ کدام از سایر فازهای ماه، دارای چنین ویژگی نیستند.

این پدیده به این دلیل روی می دهد که ماه دقیقا در بخش مخالف موقعیت خورشید در آسمان، قرار دارد. ماه کامل به خاطر پدیده خسوف یا ماه گرفتگی نیز دارای اهمیت ویژه ای است.

به صورت علمی می توان گفت، ماه گرفتگی یا خسوف زمانی اتفاق می افتد که ماه در فاز کامل و در حال عبور از بخشی از سایه زمین باشد. سایه زمین در واقع از دو ساختمان مخروطی شکل درست شده است که یکی در داخل دیگری قرار دارد. بخش خارجی یا نیم سایه ای منطقه ای است که زمین فقط قسمتی از پرتوهای خورشید را مسدود می کند و مانع از رسیدن آنها به ماه می شود. در مقابل بخش درونی یا قسمت سایه، ناحیه ای است که زمین مانع از رسیدن تمام پرتوهایی می شود که از خورشید به ماه می رسد.

قاعده این مخروط مقطع زمین و طول متوسط آن 1380000کیلومتر است، طول این سایه بر اثر تغییر فاصله زمین از خورشید تا حدود 40 هزار کیلومتر، تغییر می کند.

به زبان ساده، هرگاه خورشید، زمین و ماه دقیقاً در یک راستا قرار بگیرند و زمین بین ماه و خورشید باشد، سایه زمین روی ماه می‌افتد و موجب تاریک شدن آن می‌شود که به این پدید ماه گرفتگی یا خسوف می‌گوییم.

منجمان سه نوع متفاوت از ماه گرفتگی را شناسایی کرده اند:

1- خسوف نیم سایه ای:
ماه از قسمت نیم سایه زمین عبور می کند.
پژوهش در زمینه این رویداد ویژه انجمن های علمی و تخصصی است و رصد آن پیچیده می باشد.

2- خسوف جزیی:
بخشی از ماه از سایه زمین عبور می کند.
رصد این رویداد حتی بدون استفاده از ابزار اپتیکی نیز ساده است.

3- خسوف کلی:
تمام ماه از داخل سایه زمین عبور می کند.

این رویداد به خاطر رنگ های گوناگون و مرتعشی که ماه در لحظه گرفت کامل در سطح خود دارد بسیار برجسته و مورد توجه است.

حال با توجه به مطالب گفته شود، به بررسی میزان و کیفیت ماه گرفتی شب 25 خرداد ماه 90 می پردازیم.

ساکنان بخش ‌های وسیعی از زمین امشب شاهد ماه گرفتگی یا خسوف کلی خواهند بود. تمام یا بخش‌ هایی از این ماه گرفتگی، امشب در قسمت‌ های وسیعی از آسیا، اروپا، آفریقا، اقیانوسیه و آمریکای جنوبی قابل مشاهده خواهد بود.

ماه گرفتگی جزئی با آغاز ورود ماه به سایه کامل زمین شروع می‌شود که در ساعت 22 و 53 دقیقه خواهد بود، در این زمان ماه بیش از 20 درجه از افق جنوب - جنوب شرقی ارتفاع خواهد داشت.

به تدریج میزان گرفتگی بیشتر خواهد شد و سایه تاریک زمین بخش وسیع‎تری از قرص نورانی ماه را خواهد پوشاند. از ساعت 23 و 52 دقیقه با ورود تمام قرص ماه به درون سایه زمین، ماه گرفتگی کلی آغاز می‌شود که بیش از یک ساعت و نیم طول خواهد کشید.

در طول ماه گرفتگی کلی، ماه به رنگ قرمز تیره دیده می‌شود و این به دلیل رسیدن بخشی از نور قرمز خورشید به سطح ماه است که در جو زمین پخش شده، بنابراین در طول ماه گرفتگی کلی، ماه همچنان قابل مشاهده خواهد بود و به طور کامل از دید ما پنهان نخواهد شد.

میزان تاریک شدن ماه بستگی به میزان نزدیکی مسیر حرکت آن به لبه سایه زمین دارد. در طول این ماه گرفتگی، مسیر حرکت ماه تقریباً از مرکز سایه زمین که تاریک ‌ترین بخش آن است، عبور می‌کند؛ بنابراین در میانه ماه گرفتگی کلی باید انتظار ماهی بسیار کم‎نور را داشته باشیم.

زمان میانه ماه گرفتگی کامل که تاریک ‌ترین وضعیت ماه خواهد بود، 43 دقیقه بامداد است، در این زمان ماه 30 درجه از افق جنوب ارتفاع خواهد داشت. در ساعت 1:33 بامداد ماه شروع به خروج از سایه زمین می‌کند و ماه گرفتگی کلی به پایان می‌رسد و تا ساعت 2 و 32 دقیقه بامداد(2:32) که قرص ماه به طور کامل از سایه زمین خارج می‌شود شاهد ماه گرفتگی جزئی خواهیم بود.

در پایان باید تاکید نماییم که، بنابر دستور شرع مبین اسلام در زمان ماه‌ گرفتگی نماز آیات بر مکلفین واجب می‌شود و وقت آن هم زمانی است که ماه شروع به گرفتن می کند. چون ماه‌گرفتگی خردادماه، در شب 13 رجب، ولادت حضرت امیرالمؤمنین(ع)، رخ خواهد داد، خوب است مردم ایران که غالباً در این شب، مراسم جشن و شادمانی برای آن حضرت برپا می‌کنند، نماز آیات را به جماعت اقامه کنند.

کیفیت نماز آیات

نماز آیات به واسطه چهارچیز بر مسلمان واجب می شود:

1- کسوف، خورشید گرفتگی(اگرچه به مقدار کمی باشد)

2- خسوف، ماه گرفتگی(اگرچه به مقدار کمی باشد)

3- زلزله

4- رعد و برق و بادهای سیاه و سرخ و مانند اینها در صورتی که بیشتر مردم بترسند

نحوه اقامه نماز آیات
نماز آیات دو رکعت است و در هر رکعت پنج رکوع دارد. نمازگزار بعد از نیت، تکبیر بگوید و یک حمد و یک سوره بخواند و به رکوع رود و پس از رکوع دوباره یک حمد و یک سوره بخواند تا پنج مرتبه و در رکعت دوم نیز به همانگونه اقامه شود و پس از رکوع آخر، قنوت خوانده شود و تشهد و سلام دهد.
و نحوه دیگر اقامه آن این است که:
سوره حمد کامل تلاوت شود و سوره توحید به پنج بخش تقسیم شده و بعد از هر بخش یک رکوع انجام شود. رکعت دوم نیز به همان صورت و بعد از آن تشهد و سلام داده شود.
 

پایان پیام/