حجت الاسلام علیرضا نیکزاد، مدیر دانشنامه پیامبر اعظم صل الله علیه وآله در گفتگو با خبرنگار معارف خبرگزاری شبستان ضمن بیان ویژگی های رفتاری و اخلاقی حضرت رسول گفت: یکی از ویژگی های سیره پیامبر صل الله علیه وآله این بود که با مردم در اوج ملاطفت و مهربانی برخورد می کرد که برخاسته از سیره اخلاقی ایشان بوده. همچنان که خداوند نیز در قران دستور داده است که وقتی به نزدیکان خود و به مومنان می رسی در نهایت همراهی و مهربانی با آنها رفتار کن « وَاخْفِضْ جَنَاحَكَ لِمَنِ اتَّبَعَكَ مِنَ الْمُؤْمِنِينَ (سوره شعراء، آيه 215).
وی افزود: در روایات آمده است که حضرت وقت سخن گفتن بسیار آرام و منظم سخن می گفت، احترام افراد را رعایت می کرد و به هیچ یک از مخاطبانش اهانت نمی کرد. این شیوه باید در ارتباطات سرمشق ما باشد که گاه حریم ها را رعایت نمی کینم و حرمت ها می شکنیم اما پیامبر کوچک ترین اهانتی حتی به دشمنانش نداشت.
قران یکی از ویژگی ها و رمز و راز موفقیت پیامبر را اوج نرمخویی و محبت با مردم برمی شمرد و خدا این را یک نعمت الهی می داند و می فرماید « فَبِمَا رَحْمَةٍ مِّنَ اللّهِ لِنتَ لَهُمْ وَلَوْ كُنتَ فَظًّا غَلِيظَ الْقَلْبِ لاَنفَضُّواْ مِنْ حَوْلِكَ...» از رحمت من بود که به چنین نعمتی دست یافتی؛ اگر نسبت به نزدیکانت کمی سخت دل بودی از اطراف تو پراکنده می شدند. و جالب است که خدا به این پیامبر با چنین ویژگی هایی که تا این حد حرمت و کرامت اطرافیان را رعایت کرده و با مهربانی با آنها رفتار می کند می فرماید: «فَاعْفُ عَنْهُمْ وَاسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَشَاوِرْهُمْ فِي الأَمْرِ...» نزدیکانت اگر لغزشی دارند آنها را ببخش و از آنها درگذر! حتی در خفا برای آنها دعا و استغفار کن تا خدا نیز آنها را ببخشد.
این پژوهشگر دینی خاطرنشان کرد: رفتار پیامبر نسبت به کودکان می تواند یکی از الگوهای بسیار زیبای تربیتی برای ما باشد. در روایات به پدران و مادران سفارش شده که وقتی به کودکان می رسید با آنها کودکی کنید؛ و به زبان کودکانه با آنها سخن بگویید. پیامبر حتی با کودکان بازی می کردند که روایات متعددی در این باره وجود دارد. همبازی شدن با کودکان و نوعی تعامل اخلاقی، در قالب بازی از سنت های نبوی است.
حجت الاسلام نیکزاد افزود: نبی مکرم اسلام در بسیاری از مواقع سعی می کرد تا اوج احترام را نسبت به کسانی که بر ایشان وارد شده یا به منزل حضرت می آمدند، داشته باشند. سلمان نقل می کند که من نزد پیامبرصل الله علیه وآله رسیدم، حضرت بر روی تشکی نشسته بودند برخاست و زیرانداز خودرا برای من گذاشت و من را بر آن نشاند. این سیره پیامبر بود که هر وقت هر کسی بر حضرت وارد می شد ایشان برمی خاست و زیرانداز خود یا حتی عبای خود را برای آنها پهن می کرد. به عنوان مثال وقتی دوستان و نزدیکان حضرت خدیجه سلام الله علیها به دیدار حضرت می رفتند ایشان عبای خود را برای آنه پهن می کردند. و سلمان در ادامه نقل می کند که رسول خدا به من فرمود: ای سلمان هیچ مسلمانی حرمت و کرامت برادر مسلمان خودر ا هنگامی که به عنوان مهمان بر او وارد شد حفظ نمی کند مگر خدا از تمام گناهانش در گذرد و او را مشمول مغفرت و رحمت خود می کند.
وی تصریح کرد: تواضع و فروتنی پیامبر نسبت به دیگران از ویژگی های ان حضرت بوده است. روایت شده که روزی حضرت در بازار با مردی برخورد می کنند؛ مرد از هیبت و وقار حضرت تحت تاثیر قرار گرفته و به لکنت زبان می افتد و خم می شود تا دستان آن حضرت را ببوسد؛ حضرت او را از این کار نهی کرده و به او آرامش و آسودگی خاطر داه و خطاب به او می فرمایند: من از خود شما هستم، من پسر زنی هستم که گوشت را نمک سود و خشک می کرد و می خورد ... چرا در برابر من چنین می شوید؟.یعنی سعی می کردند خود را هم سطح دیگران قرار دهند.
از سوی دیگر هم داریم که رسول الله صلوات الله علیه وآله وقتی به فقرا می رسید اوج فروتنی را نسبت به انها نشان می داد و دعوت آنها را می پذیرفت با آنها هم سفره می شد و همچنین آنها را بر سر سفره خود مهمان می کرد.
این وقایع مجموعه ای از نکات و ارزش ها و درس آموخته های سیره و سلوک اخلاقی پیامبر است که می تواند برای همه ما سرمایه و سرمشق باشد و نشان می دهد که این شیوه حضرت و سبک تعامل، رفتار و ارتباطی که حضرت با دیگران داشتند ریشه در تربیت نفس، سلوک اخلاقی و دست یافتن به مکارم الهی و اخلاقی داشته است.
پایان پیام/
نظر شما