به گزارش خبرگزاري شبستان از قم، حجت‌الاسلام و المسلمين دكتر نقي‌پور در گفتگو با خبرنگار خبرگزاري شبستان در قم در خصوص موضوع مديريت اسلامي صحبت به ميان آورده كه در ادامه آن را مي‌خوانيم.
*لطفا در خصوص پژوهشكده توضيحاتي را ارائه بفرماييد.
موضوع پژوهشكده سابقه 4 ساله دارد و ما سال چهارم را طي مي‌كنيم، فلسفه وجودي آن هم در پي فرمان مقام معظم رهبري براي تحول علوم اسلامي دستورالعمل ويژه داشتند، 15 رشته به عنوان رشته‌هاي ضروري براي تحول كه رتبه الف را داشتند، تعريف شد.
اعلام شد كه اولين تحول نازل بر اين 15 رشته باشد كه يكي از آنها مديريت بود كه از منظر اسلام دنبال شود و بر اساس آن كارگروهي تشكيل شد و از نخبگان و صاحب‌نظران اين رشته دعوت شد كه در اين كارگروه حضور يابند. براي ادامه كار تصميم‌گرفته شد كه كارگروه رشته مديريت دو بخش شود گروهي تحول كوتاه مدت و گروه ديگر موضوع تحول دراز مدت از منظر اسلام را دنبال كنند.
*با توجه به حضور شما در اين موضوع وظيفه شما چه بود؟
موضوع دارز مدت بر عهده بنده قرار داده شد كه براي اين كار نيازمند يك ساز و كار تشكيلاتي و پژوهشكده بود و از طرفي 14 گروه هم اين مسائل را دنبال مي‌كنند. در اين راستا به اين نظر رسيدم كه پژوهشگاه علوم اسلامي نياز داريم كه كارگروه‌هاي خاصي در آن تشكيل و خدمات علمي ايجاد شود.
اين موضوع نياز داشت كه كارگروه علوم انساني هم به وجود داشته باشد و ما در حوزه كاري خود تحول بنيادين را دنبال كرديم. به اين نتيجه رسيديم خودمان ابتكار به خرج داده و سازو كار پژوهشكده را در سه شاخه تحول در مباني مديريت، مسائل مديريت و روش شناسي مديريت را تعريف كرديم.
*در نقشه جامع علمي كشور هم اين موضوع بررسي شده بود؟
در نقشه جامع علمي كشور ايجاد اين پژوهشكده‌ها تصويب شده اما متوليان امر توجه به اين كار ندارند وقتي با دقت بررسي شد مشاهده شد كه هم مسائل در نقشه تعريف شده كه از چه راه‌كارهايي مي‌توان كارها را دنبال كرد. بايد بر اساس نقشه دنبال ساز و كارها بود و بتوانيم از اين طريق و پشتيباني‌ها به نتايج مطلوب برسيم.
*اين پژوهشكده دقيقا در چه زماني فعاليت خودش را آغاز كرد؟
اين پژوهشكده در دي ماه سال 90 با تفاهمنامه دانشگاه قم و سازمان برنامه و بودجه كشور منعقد شد شكل گرفت كه پشتيباني‌ها انجام شود. از آن زمان تاكنون ما 173 جلسه تشكيل داده‌ايم كه يعني تقريبا ماهي 5 جلسه بوده است و اعضاي جلسات نيز 18 نفر اعضاي ثابت داريم كه از اين تعداد دو سوم اعضا منظم حضور پيدا كردند و برنامه هفتگي ثابت داريم كه اساتيد حوزه و دانشگاه در اين مسير حركت مي‌كنند. ادعا مي‌كنم كه مشابه اين پژوهشكده از اول انقلاب تاكنون بر اساس نظم فعال نبوده است.
*چه كساني در پژوهشكده شما حضور دارند و اعضاي گروه شما چه كساني هستند؟
از مراكز تهران و قم نمايندگان آنها در پژوهشكده ما حضور دارند، از دانشگاه عالي دفاع ملي، دانشگاه امام حسين(ع)، دانشگاه پيام نور مركز، دانشگاه امام صادق(ع)، دانشگاه تهران، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني، پژوهشگاه فرهنگ و انديشه، دانشگاه قم، نماينده انجمن اسلامي حوزه علميه قم و... عضو داريم كه حضور منظم در جلسات دارند. از محققاني كه تحقيقاتي در باب مديريت اسلامي دارند دعوت كرديم كه ديدگاه‌هاي خود را بيان كرده و نظرات را بدهند كه در جلسات مختلف حاضر شدند.
*لطفا در خصوص رسالت پژوهشكده بفرماييد.
تهيه نقشه جامع نظام موضوعات و مسائل مديريت اسلامي در باب مباني و مسائل است كه كار را دنبال مي‌كند. ما وظيفه داريم كه نقشه جامع را به جامعه علمي عرضه كنيم كه بر اساس الگوي واحدي در بابا مديريت اسلامي دنبال شود كه اين اولين كاركردش مي‌تواند براي رساله‌هاي ارشد و دكتري باشد كه بودجه ثابت دارند تا بتوانيم يك نظام واحدي را در باب پژوهش‌ها از باب انتخاب موضوعات ارائه كنيم. در واقع وظيفه پژوهشكده تبيين سياسيت و تبيين موضوعات در باب پژوهش است، چون بايد جامعه علمي دانشگاهي و حوزوي دست‌اندركار اين تحول در رشته مديريت را درگير كنيم دو نشست ملي نيز برگزار كرده‌ايم.
*نشستي را نيز در اين خصوص برگزار كرديد در اين خصوص بفرماييد.
نشست اول ما دي ماه 92 بوده با موضوع بررسي و نقد و بررسي نقشه جامعه رشته مديريت اسلامي كه ويرايش اول اين نقشه آبان ماه 92 تهيه شد و در فاصله آبان و دي ماه به جامعه عرضه و در آن نشست ارائه كرديم. در اين نشست حدود 70 نقطه نظر، سئوال، انتقاد و.... جمع آوري كرديم كه در كارگروه بررسي شد و حاصل آن نيز تشكيل نشست دوم بود كه در مشهد مقدس برگزار شد. در نشست دوم نيز 120 نقد، ابهام، پيشنهاد و سئوال جمع آوري كرديم كه بخشي از آنها در آنجا توضيح داده شد و بخشي ديگر نيز در كارگروه بررسي شد.
بعد از نشست دوم نقشه ويرايش دوم پيدا كرد و بعد از آن نشستي نيز با مسئولان حوزوي برگزار كرديم، از نظر علمي ناظر علمي ما دكتر علي رضائيان است و ناظر ديني ما صاحب‌نظران حوزه هستند. همچنين نشست‌هاي حوزوي با حضور مراجع برگزار كرديم كه در 13 خرداد 93 با آيت‌الله جوادي‌آملي و در 21 خرداد سال 93 نيز نشستي با آيت‌الله مكارم‌شيرازي داشتيم كه نقشه مطرح و از آن بزرگواران رهنمود گرفتيم. نشست سوم نيز با حجت‌الاسلام و المسلمين رجبي قائم مقام موسسه آموزشي پژوهشي امام خميني به عنوان نماينده استاد مصباح يزدي برگزار شد و نظرات علمي را مطرح كردند.
*برگزاري نشست‌هاي ديگري نيز در دستور كار داريد؟
به دنبال اين هستيم كه نشست سوم را نيز براي تثبيت نقشه مديريت اسلامي تشكيل دهيم كه مقدماتي دارد ما نياز به پشتيباني حداقل مالي داريم براي اينكه نشست نهايي را برگزار كنيم نياز به يك نشست‌هاي مقدماتي با برخي از نخبگان ويژه‌اي داريم. ويرايش سوم نقشه در حال انجام است ولي به خاطر محدوديت بودجه هنوز اين نشست با نخبگان را نتوانستيم انجام دهيم كه در تلاش هستيم اين نشست را دنبال كنيم.
*به طور كل نقش اسلام در مديريت چيست و رشته مديريت اسلامي چه اقدامي مي‌خواهد انجام دهد؟
پيامبر(ص) فرمودند كه دو گروه هستند كه صلاح و فساد جامعه مربوط به آنهاست كه اگر صالح باشند جامعه صالح هستند و اگر فاسد باشند جامعه فاسد مي‌شوند و آن دو علما و اميران (روسا) هستند. علما معمولا مديريت فرهنگي و امرا مديران اداري هستند يعني بر اساس نظر پيامبر(ص) مديريت نقش موثري در تحول جامعه دارد. رشته مديريت رشته تحول اساسي در جامعه است و در راه رسيدن به اهداف تلاش دارد كه اين هنر مديريت است كه صلاحيت ديني لازم را داشته باشد و بتواند از پتانسيل منابع انساني استفاده كند. اين رشته يك نقش مهمي مي تواند داشته باشد، به شرطي كه ما در تحول هر علمي توجه كنيم كه تدوين متن و بينش مناسب دادن در قالب آموزش و پژوهش يكي از مولفه‌هاي يك نظام تعليم و تربيت است.
*پژوهشكده در اين عرصه چه اقداماتي مي تواند انجام دهد؟
پژوهشكده فعلا در مرحله پژوهش هاي مديريت اسلامي قرار دارد تا به تدوين متون درسي برسد در مقاطع كارشناسي و ارشد و دكتري مي‌رسد كه اميدواريم كه با تثبيت نقشه، از سال 95 به دنبال تدوين كتب خواهيم بود. ما در شرايط تحريم هم بودجه داريم اما اين بودجه به مراكزي كه واقعا پژوهش مي‌كنند نيست و اين بايد يكي باشد تا مراكز تجميع شده تا بتوانيم به نتيجه مطلوب برسيم. با وضع عجيبي پژوهشكده را دنبال مي‌كنيم و از نظر مالي مشكلات بسياري داريم كه اين نكته موازي كاري را به مسئولان نيز گوشزد كرده‌ايم و اميدواريم به نتيجه مطلوب برسيم.
در موضوع تحول نخستين تحول در مديريت اسلامي در مباني مديريت بايد رخ دهد، پيشفرض‌هايي كه مبناي تاثير است، اگر اتاق فكر ما به اين مقوله توجه مي‌داشت، بخش عظيمي از مسائل كشور، حل و فصل مي‌شد. يكي از مباحثي كه اجمالا كارگروه هم تاييد كرد اين بود كه در مباني مديريت اسلامي، نظام خانواده بايد محور مسائل اسلامي باشد و اين يك كشف اسلامي است و حلقه مفقوده اين است كه جايگاه خانواده در تحول نظام اجتماعي شناخته شده نيست.
تنها نظام اصيل اجتماعي خانواده است و سازمان‌هاي ديگر بايد در خدمت خانواده باشند، هدف از تشكيل حكومت، صدا و سيما، آموزش و پروش چيه؟ همه به دنبال ارتقا انسان هستند و از نظر اسلام انسان سالم انساني است كه در خانواده رشد كرده باشد و در راستاي تحكيم تعالي خانواده گام بردارد. مسائل نظام خانواده يك موضوع كلان است و بايد خانواده همواره محور است و اگر در سال هاي قبل 5 ميليون مجرد داشتيم الان به 15 ميليون رسيده و اين يعني سياست‌هاي ما غلط بوده است. اولين فرق اساسي مديريت اسلامي با ديگر مديريت‌ها اين است كه خانواده در محور باشد و همه خدماتي كه ارائه مي‌كنيم چقدر در مسير خانواده است؟ توجه به اين مسائل امر ضروري است و بايد همه محورها و كارهاي ما با محوريت خانواده باشد.
اين موضوع خانواده به قدري مهم است كه غرب به ريشه خانواده مي‌زند و شاهد هستيم كه در جامعه اسلامي ما در تلاش است تا چه اندازه قدم برداشته و مي‌كوشد تا به مباحث مختلف ضربه بزند. حفظ دين، حفظ نظام و حفظ ناموس از مهمترين كارهاست و اگر حفظ ناموس كه همان خانواده است دنبال نشود حفظ دين و نظام را نيز نخواهيم داشت.
پايان پيام/
سيد مهدي حسيني
نظر شما