تاثیر حضور جوانان در فعالیت های مسجد در محوریت بخشی به مسجد

خبرگزاری شبستان: جذب و حضور هرچه بیشتر مردم در مساجد از توصیه های دین اسلام است.همان طور که در رساله های مراجع تقلید در احکام نماز جماعت نوشته شده است، هرچه تعداد افراد در نماز جماعت خصوصا تا بیش از 10نفر افزایش یابد، فضیلت آن بالاتر می رود.

جذب افراد از گروه های سنی مختلف خصوصا جوانان، تابع عوامل متعددی است.در یک تقسیم بندی عوامل اصلی جذب جوانان به مسجد در چهار عامل کلی تر بیان شده اند:

الف) امام جماعت. او باید دارای این خصوصیات باشد: ثابت بودن، توانایی علمی، نظم، بیان ساده و شیوا، خلاقیت، دوستی با جوانان و نوجوانان، احترام و تواضع، آراستگی ظاهری، توانایی جسمی، دارا بودن دانش لازم، درک موقعیت سنی جوانان. شایستگی ها و خصوصیات امام مسجد، خود یک عامل انسان ساز است و می تواند یک عامل جذب کننده مامومین باشد.

ب) خود مسجد. فضای مناسب و ظاهر خوب آن، نظافت، وسایل صوتی، گرمازاو سرمازا، ایجاد امکانات فرهنگی ورزشی، استفاده از افراد خوش صدا، تصمیم گیری متمرکز.

ج) هیات امنا.همکاری جدی، تقسیم کار، تامین بودجه، توجیه جوانان و نوجوانان، اهتمام به مساله جوانان، استفاده از تخصص های متفاوت.

د) سایر عوامل.ترجمه و توضیح اذکار و دعاها، آشنا کردن جوانان به فلسفه اعمال عبادی، اخلاق و رفتار نمازگزاران، جذب از طریق دوستان، خادم، رفع مشکلات، تشویق و اعطای جایزه(برای حضور در مسجد)، برگزاری نمایش، نمایشگاه، اردو، مسابقات ورزش از دیگر عوامل جذب جوانان و نوجوانان است .

حضور شخصیت های موجه و محبوب جوانان در مسجد، برخورد مناسب، بیان مباحث مورد نیاز جوانان و تشویق نیز از دیگر راهکارهای ارایه شده در جذب جوانان به مسجد است.

موانعی هم برای جلویگری از جذب و حضور جوانان مطرح شده اند. خود فرد، خانواده، محیط های آموزشی، جامعه و خود مسجد به عنوان این موانع معرفی شده اند. موانع جذب جوانان به مساجد که ناشی از خود مسجد است عبارت اند از:

متنوع نبودن برنامه های مسجد، منطبق نبودن برنامه های مساجد با نیازهای فکری و فرهنگی جوانان،  طرح نکردن مسایل و مشکلات جوانان، اختصاصی شدن برنامه های مسجد برای پیران، ضعف تحقیق و مطالعه امامان مساجد، وضع نامناسب لباس و شکل ظاهری، ناهماهنگی در گفتار و رفتار واعظان دین، نا آشنایی با روان شناسی تبلیغ، پایین بودن صلاحیت علمی و توان تبلیغی، اخلاقی و اجتماعی بعضی روحانیون و تشخیص ندادن درد جوانان.

خاص گرایی در مسئولیت

خاص گرایی یا شایسته سالاری از شاخص های مهم در توسعه منابع انسانی یا به عبارت دیگر در توسعه فعالان مسجد است. بخش مهمی از مراجعان به مسجد، افرادی هستند که به قصد فعالیت داوطلبانه در مسجد حضور پیدا می کنند. انگیزه های متفاوتی برای فعالیت در سازمان های داوطلبانه بیان شده است. یقینا هرکسی که زمان و نیروی خود را صرف این سازمان ها می کند انگیزه های خیرخواهانه و بشردوستانه دارد، بدون این ارزش ها بقای این بخش امکان پذیر نیست، اما افراد اغلب انگیزه های شخصی دیگری برای مشارکت در این سازمان ها دارند:

-آنها به هیات امنا می پیوندند زیرا شناخت، احترام و جایگاه خاصی به آنها می دهد. چنین عضویتی اکثرا به تماس با افراد دیگر در موقعیت های قدرتمند منجر می شود که نفوذ فرد و حس ارزشمندی را در او افزایش می دهد.

-بعضی خیرین، پول را برای کسب وجهه، بهبود روابط عمومی خود، تسکین وجدان و گاهی اوقات دستیابی به نفوذ بیشتر بر امور سازمان اهدا می کنند.

-داوطلبان وقت خود را به دلیل نیاز به برقراری دوستی و فعالیت اجتماعی، کسب مهارت ها و اعطای نقش به آنها در جمعی بزرگ تر صرف می کنند.

در تحقیقی که در سال 1991انجام شد انگیزه های زیر به عنوان انگیزه های کار داوطلبان اعلام شده است که به ترتیب اهمیت عبارت اند از: کمک به مردم، انجام کار کفید، لذت از کار داوطلبانه، ملاحظات دینی، خدمت رسانی به دوست یا آشنا، تجربه یادگیری وقت آزاد.

هدف از بیان این نکات این است که مسئولین مساجد باید توجه داشته باشند که در صورت تمایل به جذب داوطلب بع مساجد از گروه های سنی مختلف، هم باید نیازها و علایق متفاوتی را مد نظر قرار دهند و هم شایسته ترین آنها را برای اعطای مسئولیت های اساسی تر انتخاب کنند. به عبارت دیگر از یک طرف باید روحیات و صفات افراد با وظیفه ای که به آنها واگذار می شود سازگار باشد و از طرف دیگر اصل شایسته سالاری برای انتخاب و اعطای مسئولیت های اساسی تر انتخاب کنند. به عبارت دیگر، از یک طرف باید روحیات و صفات افراد با وظیفه ای که به آنها واگذار می شود سازگار باشد و از طرف دیگر اصل شایسته سالاری برای انتخاب و اعطای مسئولیت به افراد در مسجد سرلوحه امر قرار گیرد.

افرادی که از ویژگی ها و قابلیت های بیشتری برخوردارند، در اولویت ق رار دارند. در قرآن کریم حضرت یوسف (علیه السلام) خود را فردی شایسته برای مسئولیت خزانه داری معرفی می کند. حضرت یوسف (علیه السلام) گفت: مرا سرپرست خزائن سرزمین مصر قرار ده که نگه دارنده و آگاهم.

کسانی که برای اعطای مسئولیت انتخاب می شوند نه تنها باید توانایی لازم را داشته باشند بلکه باید انگیزه و نشاط کاری لازم را نیز داشته باشند.

منبع: کتاب اصول اسلامی مدیریت پیشرفت در مساجد

ادامه دارد...