تحریم ها اثر خود را در برابر اراده مردم ایران از دست داده اند

خبرگزاری شبستان: «وندی شرمن»، معاون وزیر خارجه آمریکا و سرپرست تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای این کشور در گفت‌وگوهای 1+5 «فرهنگ و اقتصاد مقاومتی ایران» را عامل پیشرفت برنامه هسته‌ای ایران در دوران تحریم‌ها دانست.وی که در کنفرانس دو سالانه موسسه «مرکز اقدام مذهبی یهودیت برای اصلاحات» سخنرانی می‌کرد در ابتدای نطق خود به برگزاری جشن موسوم به «استقلال اسرائیل» در هفته گذشته اشاره کرد و گفت که با اظهارات «جو بایدن»، معاون رئیس‌جمهور آمریکا در آن مراسم مبنی بر اینکه آمریکا و اسرائیل عضو یک «خانواده» هستند، موافق است.معاون وزیر خارجه آمریکا با بیان اینکه واشنگتن می‌داند که اسرائیل در همسایگی کشورهای سختی قرار دارد گفت که تلاش آمریکا این است که اوضاع همسایگی اسرائیل با «ایرانی مسلح به سلاح هسته‌ای» بدتر نشود.شرمن در ادامه به تشریح مزایای توافق هسته‌ای با ایران پرداخت و گفت که با چنین توافقی است که می‌توان برنامه هسته‌ای این کشور را محدود کرد.وی محدود کردن برنامه غنی‌سازی، عدم دست‌یابی به پلوتونیوم سطح تسلیحاتی، کاستن از ذخایر اورانیوم و دسترسی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به فعالیت‌های هسته‌ای اعلام‌شده و اعلام‌نشده را از مزایای توافق هسته‌ای با ایران برشمرد و تأکید کرد در صورتی که مشخص شود ایران به تعهدات خود عمل نکرده یا مفاد توافقنامه احتمالی را نقض کرده است تمامی گزینه‌ها علیه این کشور روی میز خواهد بود.این دیپلمات آمریکایی در ادامه به سوالات مخاطبان پاسخ داد.شرمن در پاسخ به سوال یک مخاطب درباره تحریم‌ها این اقدامات تنبیهی را بسیار «وسیع و موثر» و عامل حضور ایران در پای میز مذاکرات دانست اما اضافه کرد تحریم‌ها نتوانسته‌اند برنامه هسته‌ای ایران را متوقف کنند. شرمن گفت ایرانی‌ها در دوران تحریم‌های اقتصادی از 165 سانتریفیوژ به 19 هزار سانتریفیوژ رسیدند.سرپرست تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای آمریکا در ادامه گفت ایرانی‌ها «اقتصاد و فرهنگ مقاومتی» دارند و آنها احساس کردند که باید برنامه هسته‌ای خود را پیش ببرند.شرمن گفت: «ایران در شرایط اقتصاد مقاومتی است و فرهنگ مقاومت دارد. باور آنها این است که اگر دنیا تحریم‌ها علیه ایران را افزایش دهد باید برنامه هسته‌ای خود را پیش ببرند.معاون وزیر خارجه آمریکا در ادامه توافق موقت ژنو که در سوم آذرماه سال ۱۳۹۲ به امضای ایران و گروه ۱+۵ رسید را تنها عامل متوقف‌کننده برنامه هسته‌ای ایران توصیف کرد.او گفت: «اما آنچه باعث توقف برنامه هسته‌ای ایران شد برنامه مشترک اقدام بود که اولین توافق با ایران و توافق موقت بود. این توافق موجب شد برنامه هسته ای ایران در جایی که بود متوقف شود.»شرمن در ادامه توافق هسته‌ای با ایران با میزان نظارت و شفافیت معلوم و کافی را «تنها گزینه بادوام» برای کنترل برنامه هسته‌ای این کشور دانست.معاون وزیر خارجه آمریکا افزود توافق هسته‌ای، در صورت حصول تا موعد 30 ژوئیه، اسرائیل، آمریکا و تمام جهان را به مکانی امن‌تر تبدیل خواهد کرد.این مقام وزارت خارجه در پاسخ به سوالی درباره اقدام نظامی علیه ایران گفت که جامعه اطلاعاتی آمریکا در این باره بررسی‌های لازم را انجام داده است اما تحلیل‌ها حاکی از آن است که این گزینه برنامه هسته‌ای ایران را تنها دو سال به عقب می‌برد.«شرمن» درباره اظهارات روزهای اخیر برخی نمایندگان کنگره که گفته‌اند قصد دارند متمم‌های اصلاحی مختلفی به طرح موسوم به «بازبینی کنگره در توافق هسته‌ای» اضافه کنند هم اظهار نظر کرد .معاون وزیر خارجه آمریکا متمم‌های پیشنهادی نمایندگان کنگره برای اضافه شدن به این طرح را «تأسف‌بار» خواند و افزود اوباما در صورت تغییر لحن این طرح، گزینه‌های خود درباره آن را در نظر خواهد گرفت.[i]

در مورد سخنان وندی شرمن ، معاون جان کری چند تکته حائز اهمیت و توجه بیشتر است.نکته اولی که وی در آغاز سخنان خود بدان تصریح می کند ، تعهد آمریکا به اسرائیل است.به عبارت دیگر آمریکا منافع ملی خود را فدای منافع نامشروع رژیم کودک کش اسرائیل کرده است.

اما چرا در ساختار سیاسی آمریکا لابی اسرائیل این چنین قدرتمند است؟ لابی اسرائیل در آمریکا در کنار دهها و بلکه صدها لابی دیگر در این کشور فعال است.اصولا لابی گری در فرهنگ سیاسی آمریکا مذموم نیست.گروههای بسیاری برای پیشبرد اهداف خود با سنا و کنگره و دیگر ارکان قدرت در آمریکا لابی می کنند و جلسه می گذارند.دو استاد مطرح روابط بین الملل در آمریکا به نام های مرشايمر و والت در كتاب جنجالی خود(The Israel Lobby ) ، هستة اصلي لابي اسرائيل را سازمان هايي چون كميته روابط عمومي آمريكايي اسرائيل (آيپك) كميتة يهوديان آمريكا، انجمن رؤساي سازمان هاي يهودي آمريكا و نيز گروه هاي مسيحي صهيونيست ذكر مي كنند . آن ها معتقدند، اين سازمان ها را نيروهاي تندرويي كنترل مي كنند كه با هدف هاي توسعه طلبانه صهیونیست های تندرو همسو هستند.همچنين لابي اسرائيل در طول 25 سال گذشته، در مهمترين مراكز تحقيقاتي و مطالعاتي آمريكا مثل مؤسسة امريكن اينترپرايز ، مؤسسة بروكينگز ، مركز سياست امنيتي، مؤسسة تحقيقات سياست خارجي، بنياد هريتيج و  مؤسسة هادسن  نفوذ كرده است و در اين مراكز مطالعاتي حضوري تعيين كننده دارد. اندیشکده های آمریکایی در سیاست خارجی این کشور تعیین کننده هستند ، اسرائیل به نام گزارش پزوهشی به سیاست خارجی آمریکا جهت می دهد.طرفداران اسرائيل در رسانه ها و دانشگاه ها نيز حضور فعالي دارند . بيشترتحليل گرانِ روزنامه هاي مشهور و شبكه هاي راديويي و تلويزيوني از اسرائيل حمايت مي كنند و بيش از 200 واحد سازمان آيپك در دانشگاه هاي آمريكا شيوة گفتار و رفتار استادان و دانشجويان را در قبال اسرائيل رصد مي كنند.بي ترديد، مهم ترين پايگاه لابي اسرائيل، حوزة قانون گذاري و اجرايي آمريكاست .اين لابي نفوذ بسيار گسترده اي در كنگرة آمريكا دارد؛ تا اندازه اي كه به تعبير مرشایمر و والت، اسرائيل از هرگونه انتقادي در كنگره مصون است.كنگره و نمايندگان مجلس، در جريان مبارزه هاي انتخاباتي، از حمايت هاي مالي و تبليغاتي لابي صهيونيستي برخوردار مي شوند و به سختي مي توان تصور كرد اعضاي كنگره بتوانند موضع انتقادي و مستقلّي نسبت به اسرائيل اتّخاذ كنند و در انتخابات آينده، براي ورود به كنگره بخت دوباره اي داشته باشند.لابي صهيونيستي از راه ارسال اي ميل هاي گسترده و كنترل مطبوعات و رسانه ها مي تواند به راحتي بخت كسي را براي كسب كرسي نمايندگي مجلس افزايش يا كاهش دهد. همچنين اين لابي در قوة مجريه نيز اعمال نفوذ مي كند . هدف لابي جلوگيري كردن از انتصاب افرادي در مقام وزير امور خارجه است كه نسبت به اسرائيل نظرهاي انتقادي داشته باشند. همچنين، تقريباً تمام نامزدهاي رياست جمهوري آمريكا بايد براي افزايش بخت خود براي پيروزي در انتخابات، پيشاپيش تعهد و پايبندي خود را به گسترش همه جانبة روابط با دولت اسرائيل اعلام كنند.به گفتة مرشايمر و والت، لابي اسرائيل در آمريكا ، با حمله هاي گسترده به سياست مداران و تحليل گراني كه مواضع مورد نظر آن ها را ندارند، به شيوه اي موثر بر مباحث و صحنة سياسي آمريكا تأثير مي گذارد. افرادي كه از حمايت آمريكا از اسرائيل انتقاد مي كنند، مي دانند بايد خود را براي مبارزه اي سخت و همه جانبه آماده كنند .

نکته دوم اقتصاد مقاومتی درایران است.بعبارت دیگر وندی شرمن می داند که کشوری با هزاران کیلومتر مرز مشترک ، و همسایگان زیاد ، تحریم پذیر نیست.

نکته سوم در مورد نقش مخرب جمهوری خواهان در توافق احتمالی است. در انتخابات میان دوره ای سال گذشته میلادی، دموکرات ها و هم حزبی های ساکنان کاخ سفید، رقابت را به رقبای جمهوی خواه خود واگذار کردند و در کنگره و سنا در اقلیت قرار گرفتند.به این ترتیب اوباما در موضوع هسته ای ایران ، لایحه خط لوله کی استون و مساله مهاجرت ، دیگر حمایت دموکرات ها را در اختیار ندارد.در مساله ی هسته ای ایران ، جمهوری خواهان ، خواستار تشدید رژیم تحریم ها علیه ایران هستند ، حال آنکه دولت آمریکا معتقد است این تحریم های جدید ، آمریکا را به انزوا می کشاند ، مذاکرات را وارد بن بست می کند و نقض توافق موقت ژنو است.[ii] دموکرات ها اکثریت سنا را از دست دادند و در کنگره بیش از پیش در اقلیت قرار گرفتند.در این فضا با توجه به مخالفت جمهوری خواهان با سیاست خارجی اوباما در قبال بحران اکراین، بحران سوریه، مذاکرات صلح اعراب و اسرائیل و رسوایی کشته شدن سفیر آمریکا دربنغازی، موفقیت در مذاکرات هست های با ایران میتواند به کمک اوباما و حزب دموکرات وی بیاید.او می تواند ادعا کند که یکی از مهمترین مسائل روابط خارجی آمریکا را حل و فصل کرده است.به این ترتیب بدیهی است که وی خواهان توافقی با ایران است که جمهوری خواهان را راضی کند و این نشان دهنده نیاز وی به یک «توافق»است.پس اوباما باید به ایران امتیازات لازم را بدهد. بنابراین هیئت ایرانی باید لغو تحریم های یکجانبه کنگره و کاخ سفید را تا پایان زمان ریاست جمهوری اوباما، از تیم آمریکایی بعنوان امتیاز درخواست کند.

نویسنده:بهنام خسروی