محمد محمد رضایی، استاد تمام گروه فلسفه دین دانشگاه تهران در گفتگو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان در پاسخ به این سوال که شهید مطهری چگونه توانست در دل ها نفوذ کرده و با مردم جامعه ارتباط نزدیک داشته باشد و حوزه چگونه می تواند بار دیگر چنین افرادی را تربیت کند، اظهار کرد: یکی از خصوصیات ویژه استاد مطهری آن بود که به تبیعت از رسول خدا صلی الله علیه و آله از میانِ مردم برخاسته بود، همان طور که خداوند در آیه دوم سوره جمعه می فرماید: "هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي الْأُمِّيِّينَ رَسُولًا مِّنْهُمْ؛ اوست خدايی که به ميان مردمی بی کتاب پيامبری از خودشان مبعوث داشت".
وی افزود: تلاش شهید مطهری مبنی بر این بود که اسلام، قرآن و سنت پیامبر (ص) و ائمه اطهار (ع) را به خوبی درک کرده و در رفتار و گفتار خود به کار گیرد. او در این راستا سال ها شاگردی و تلمذ خدمت امام (ره)، علامه طباطبایی، آیت الله بروجردی و سایر اساتید که نقش هدایت فکری اش را بر عهده داشتند، کرده بود و از سوی دیگر لطف الهی نیز شامل حال استاد شده بود.
مسئول کارگروه معرفت شناسی و علم دینی اساتید دانشگاه ها تاکید کرد: شهید مطهری ذوق سرشاری در اینکه مطالب دین را به زبان ساده برگرداند و بیان کند، داشت و در این مسیر نیز اقتدا به پیامبر (ص) کرده بود، همان طور که خداوند متعال در آیه چهارم سوره ابراهیم می فرماید: "مَا أَرْسَلْنَا مِن رَّسُولٍ إِلاَّ بِلِسَانِ قَوْمِهِ لِيُبَيِّنَ لَهُمْ؛ و ما هيچ پيامبرى را جز به زبان قومش نفرستاديم تا [حقايق را] براى آنان بيان كند".
وی ادامه داد: بنابراین، شهید مطهری مطالب عمیق و بلند دین را برای مردم به زبانی ساده و روان بیان می کرد و این یکی از مولفه هایی بود که سبب پیوند و تعامل میان استاد و جامعه می شد.
درک شهید مطهری از زبان مردم
به گفته وی از سوی دیگر قرآن کریم "بلاغ مبین" است، یعنی می توان پیام خود را به خوبی به مردم ابلاغ و منتقل کند؛ شهید مطهری نیز پس از پیوند خوردن با قرآن و سنت معصومین (علیهم السلام) و تفکر عقلانی، به تبلیغ دین پرداخت و می دانست چگونه باید با توده مردم سخن بگوید که هم بلیغ و فصیح باشد و هم قابل فهم و درک و چه محتواهای ارزشمندی به زبان ساده، برای مردم، جوانان، دانشجویان و اقشار مختلف بیان کند. به همین دلیل اقشار گوناگون جامعه می توانستند با شخص صاحب سخن به خوبی ارتباط برقرار کنند.
رییس کارگروه تخصصی فلسفه دین و کلام جدید شورای تحول علوم انسانی با تاکید بر اینکه از سوی دیگر برای یک مبلغ دین، آنچه از همه مهم تر است، نیت و قصد او است و به اصطلاح سخنی که از دل برآید لاجرم بر دل نشیند، گفت: همان طور که انبیای الهی با نیت های صادق و قلب سلیم، دریافت های الهی که داشتند، برای مردم بیان می کردند، شهید مطهری نیز اقتدا به ایشان کرده بود و هر آنچه از دین استنباط و درک می کرد، با نیت صادق و قلب سلیم برای مردم بازگو و بیان می کرد و مردم نیز سخنان استاد را وقتی مطابق با فطرت خود می یافتند، می پذیرفتند.
وی با بیان اینکه هیچ گاه تعداد و کمیّت برای شهید مطهری مهم نبود و اگر کلاس او با جمعیتی محدود برگزار می شد، با همان شور و حرارتی سخن می گفت و تدریس می کرد که در میان جمعیتی بسیار صحبت می کرد، تصریح کرد: استاد هیچ گاه احساس نمی کرد که پیام او به همان جلسه محدود می شود بلکه او زمان را طی می کرد و فرازمانی سخن می گفت و سخنش برای تمامی ملت ها و عاشقان حق و سبک زندگی اسلامی بود.
محمد رضایی عنوان کرد: امروز نیز ما مشاهده می کنیم علاوه بر اینکه جوانان ما هنوز با ایشان ارتباط خوبی برقرار می کنند و به مطالعه آثار او می پردازند، تالیفات استاد در کشورهای مختلف ترجمه شده و مردم دیگر مناطق و سرزمین ها نیز به این آثار و شهید، عشق و علاقه خاص پیدا کرده اند.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران بیان کرد: تمامی عوامل یاد شده دست به دست هم می داد تا شخصیتی ممتاز و برجسته از شهید مطهری بسازد، شخصیتی که خود را از بطن جامعه جدا نمی دانست و با مردم می زیست و در میان قلب های آنها نفوذ داشت.
لزوم الگوبرداری حوزویان از شهید مطهری
وی ابراز کرد: حوزه های علمیه می توانند از الگویی همچون شهید مطهری تبعیت کرده و با ابعاد مختلف زندگی اعم از سیاسی، اجتماعی و ... آشنا شوند تا بتوانند در برقرار کردن ارتباط با مردم و جلب نظر آنها موفق تر عمل کنند. هر چند تاریخ ثابت کرده است چنین شخصیت ها و الگوهایی به طور محدودی پیدا می شوند و سال ها زمان نیاز است تا بتوان افرادی این گونه تربیت کرد.
مسوول کارگروه معرفت شناسی و علم دینی اساتید دانشگاه ها اضافه کرد: البته حوزه امروز نیز شخصیت ها و پژوهشگرانی برجسته دارد که شاید هنوز نتوانسته اند چهره شوند اما به هر جهت، روحانیون و علمای دین، طبیبان روح جامعه هستند و زمانی می توانند تاثیرگذار باشند، که به گونه ای رفتار کنند تا مردم احساس کنند ایشان دلسوز و امین و عاشق به سعادت رسیدن آنها هستند.
مولف کتاب "الهیات فلسفی" اذعان کرد: در این راستا به طور مثال یک عالم دینی و شخصیت حوزوی می تواند در محل زندگی خود به مسائل و مشکلات مادی و معنوی مردم محله خود توجه داشته باشد و مثلا اگر بیماری در همسایگی آنهاست، به عیادت او برود یا اگر فردی مشکل مادی دارد و او می تواند، کمک کند؛ قطعا این دست اقدامات می تواند نفوذ در میان دل توده های جامعه ایجاد کرده و ارتباط قوی و عاطفی نزدیکی ایجاد کند.
محمدرضایی در پایان نشان کرد: در حقیقت شخصیت های حوزوی باید غم مردم را غم ِخود و شادی آنها را شادی خود بدانند و در آنها شریک شوند تا افراد جامعه حوزویان را نیز از خود و عضوی از خانواده شان تلقی کنند و بدانند. در حقیقت ایجاد پیوند و ارتباط نزدیک با مردم مستلزم هزینه های مادی و معنوی است که حوزه باید بپردازد تا بتواند شخصیت هایی همچون مطهری تربیت کرده و به جامعه بشناساند.
پایان پیام/
نظر شما