خبرگزاری شبستان _ فرهنگ و ادب: شعر به عنوان هنر نخستین ایرانیان در همه در ادوار تاریخ فراز و فرود هایی را طی کرده و سبکهای و شیوه های مختلفی در این عرصه توسط شاعران تجربه شده است. سبک خراسانی ، عراقی ، هندی ، و یا شعر عرفانی ، عاشقانه و اجتماعی و آیینی اما مسئله که امروز می خواهیم به آن بپردازیم شعر آیینی است که همیشه بوده است اما در برخی از ادوار تاریخ ادبیات رنگی و صبغه ای دیگر پیدا کرده است به عبارتی پر رنگ تر از دیگر درونمایه های شعری جلوگری نموده است که یکی از این دوره های تاریخی دوره صفویه بوده که حکما همواره شاعران را تشویق به پرداختن به ائمه اطهار در اشعارشان می کردند و از این رو در دوران صفویه ما با حجم انبوهی از شعر آیینی رو به رو هستیم.
در دوره انقلاب اسلامی نیز این روند ادامه یافت چرا که انقلاب ایران زاییده تفکر عاشورایی بود، بنابراین توجه به مضامین معنوی و دینی در همه مراتب هنر و اجتماع امری کاملا طبیعی به نظر می رسید شعر هم در این دوره ویژگی های متفاوتی یافت گاهی غزل و گاهی قصیده، شعر سپید و نیمایی همه و همه بوی معنویت می داد البته در این دوره شعر عاشقانه و.. نیز سروده می شد اما بر حسب شرایط اجتماعی و وقوع جنگ تحمیلی و تاثیر این وقایع بر شعر و شاعری محور عمده شعر مضامینی معنوی درونمایه هایی چون گذشت، ایثار،عشق به اهل بیت (ع)و حماسه و ... بود .
پرداختن به ائمه واهل بیت(ع) نیز به عنوان یکی از موضوعات محوری با عنوان شعر آینی نیز در این دوره بسیار متدوال شد گنگره های شعر ولایی ، رضوی ، فاطمی ، علوی و ... بر گزار شد که همه اینها نوعی محرک برای تشویق شاعران به روی آوردن به این گونه مضامین خاص می شد. بنا براین حجم انبوهی از سروده های شاعران درباره ائمه اطهار (ع) در این دوره گردآوری شد و شاعران با توجه به ویژگی های ائمه و حتی امام زادگان و بزرگان دینی درباره آنها به سرایش شعر پرداختند هر چند که نمی توان گفت که این اشعار همیشه موفق و تاثیر گذار بوده اند اما نمی توان انکار کرد که این مسئله یک جریان شعری را در این دوره به وجود آورد.
همزمان با سالروز فرخنده ولادت امام جواد (ع) به این فکر افتادیم که به ذکر نمونه های شعری درباره این امام بزرگوار بپردازیم که در اشعار شاعران بسیاری متجلی شده است هر چند نمونه های آورده شده نمونه ای کوچک از بسیار استاما خالی از لطف نیست که دیدگاه شاعران معاصر را در این باره در یابیم .
تو را جواد و مرا آفریده ات کردند
علی اکبر لطیفیان درباره امام جواد چنین می سراید : تو آمدی و امیدی به عشق پیدا شد/تو آمدی و خبر آمد از سرادق عرش/ زمین برای همیشه پر از مسیحا شد/درست مثل زمان تولد زهرا/مدینه مثل زمین های مکه زیبا شد و در پایان این شعر نیز می آورد، /تو را جواد و مرا آفریده ات کردند/قتیل آن دو کمان کشیده ات کردند/نگاه بی مثلت از تبار خورشید است /ضریح چشم قشنگت مدار خورشید است.
کلید هر چه معمّا، جواد آل محمد(ص)
و یا محمد علی مردانی در سروده ای با ردیف« جواد آل محمد» ،درباره امام جواد (ع) می سراید بزرگ مظهر یکتا، جواد آل محمد(ص)،ولی حی توانا، جواد آل محمد(ص)،سلیل سید بطحا جواد آل محمد (ص)/کلید هر چه معمّا، جواد آل محمد(ص)
به کشتى ایمان در امواج طوفان /تویى ناخدا، یا جوادالائمه
سید غلامرضا سازگار نیز عشق خود را به امام جواد (ع) اینگونه بیان می کند: ولى خدا یا جواد الائمه / محیط سخا، یا جوادالائمه /چه گویم به وصفت که فرموده آن را /به قرآن خدا، یا جوادالائمه /به کشتى ایمان در امواج طوفان /تویى ناخدا، یا جوادالائمه /چه در هفت گردون، چه در هشت جنت /تویى مقتدا، یا جوادالائمه.
باز هم شعری درباره امام جواد (ع) از شعر سید رضا موید برای امام جواد(ع) که به نظرم زیبا آمد و در اینجا به ذکری از ابیات آن می پردازم .از من گرفته همسر من خورد و خواب را/ زهر جفا زجان ودلم برده تاب را/وای از عناد دختر مأمون که از جفا/مسموم کرد زاده خیر المئاب را/تنها نه جان من که از این شعله سوختند/جان رسول و فاطمه بوتراب را/ای آنکه التهاب عطش را شنیده ای /بنگر به عضو عضو من این التهاب را
یوسف رحیمی برای امام جواد(ع) در این باره سروده ای دارد که لازم دیدم در اینجا به آن بپردازم /لب تشنه بود ، تشنة یک جرعه آب بود/مردی که درد های دلش بی حساب بود/پا می کشید گوشة حجره به روی خاک/ پروانه وار غرق تب و التهاب بود/از بس که شعله ور شده بود آتش دلش /حتی نفس نفس زدنش هم عذاب بود و... اما فدای بی کفن دشت کربلا/آلاله ای که زخم تنش بی حساب بود/هم تیغ و نیزه خون تنش را مکیده بود/هم داغدیدة شرر آفتاب بود.
بر چرخِ ولا نامِ تو ثبت است جواد/ای بحرِ کرم، ماهِ خداداد تویی
سید علی اصغر صائم کاشانی سراینده فروغستان عشق نیز از عشق جواد الائمه چنین می سراید : آیینه مهر و شرف و داد تویی/در گلشنِ جان، لاله و شمشاد تویی /بر چرخِ ولا نامِ تو ثبت است جواد/ای بحرِ کرم، ماهِ خداداد تویی
و اینها تنها نمونه ای کوچک از ارادت ورزی شاعران به نهمین اختر تابناک ولایت و امامت است که اگر بخواهیم در این باره سخن به تفضیل بگویم نیاز به ساعتها تحقیق و بررسی در داویین شاعران داریم .
پایان پیام/
نظر شما