دکتر محمدرضا سنگری، در گفتگو با خبرگزاری شبستان در قم در خصوص ویژگی های شعر اهل بیت(ع) بخصوص شعر فاطمی، اظهار داشت: ما از حضرت فاطمه الزهرا(س) چیز چندانی نمی دانیم، همین موضوع هم باعث شده در نثر و نظم به جای پرداختن به ابعاد مختلف زندگی حضرت، تنها جلوه های ماتمی و مناقبی آن را بیان کنیم.
وی تصریح کرد: امروز در افقی از شعر ایستاده ایم که در تاریخ ما بی نظیر است، شاعر آیینی باید با تاریخ و منابع نبوی، عاشورایی، علوی و فاطمی آشنا باشد و در این حوزه ها مطالعه داشته باشد.
شاعر آیینی حق ندارد وارد توصیف جمالی و صوری اولیاء مخدرات شود
سنگری تاکید کرد: شاعران اگر در شعر فاطمی از درب سوخته، سیلی و پهلوی شکسته می گویند، باید ابعاد دیگر زندگی صدیقه طاهره را هم مطرح کنند، شاعر آیینی حق ندارد وارد توصیف جمالی و صوری حضرات اولیاء مخدرات شود، برای سخن گفتن از ابعاد جلالی و ابعاد دیگر هم نیازمند مطالعه و تحقیق هستیم.
این نویسنده و شاعر بیان داشت: به عنوان مثال یک روز از زندگی حضرت فاطمه زهرا(س) را تشریح می کنم تا ببینید چه مضامین نابی برای تبدیل شدن به شعر در یک روز زندگی ایشان وجود دارد که شاعران تا کنون به آن نپرداخته اند.
وی عنوان داشت: هر روز صبح زود پیامبر اکرم(ص) پشت در خانه حضرت زهرا(س) می ایستاد دست به سینه می گذاشت، پیش تر از آن که نماز صبح را در مسجد برگزار کند، به سمت این خانه با صدای بلند سلام می داد، پس از سلام اجازه ورود می گرفت و وارد این خانه می شد.
سنگری خاطرنشان کرد: این که نحوه ورود نبی اکرم(ص) چگونه بوده و حضرت فاطمه زهرا(س) چگونه از ایشان استقبال می کردند خودش جای بررسی دارد، گاهی پیش می آمد که حضرت امیرالمومنین (ع) در خانه حضور نداشته باشند، باری حضرت خاتم النبیین(ص) سوال کردند که امروز علی (ع) در خانه نیست؟، حضرت فاطمه(س) پاسخ دادند:" میان فرشتگان آسمان بحثی در گرفت و کسی را به داوری خواستند و خداوند علی (ع) را برای داوری انتخاب کرد و اینک امیرالمومنین(ع) در آسمان میان فرشتگان داوری می کند".
وی افزود: ممکن بود زمانی هم حضرت علی(ع) در خانه باشند، با زخم های زیادی که از جنگ داشتند، گاهی حضرت علی(ع) وارد خانه می شدند شمشیری همراه داشتند که از آن خون می چکید و ستاره ستاره زخم بر تن مبارکشان می درخشید، این زخم ها باید به چه کسی سپرده شوند؟ چه کسی باید آن را درمان کند؟ معمولا جز فاطمه الزهرا(س) کسی نیست.
کتاب قانون حکومت حضرت مهدی(عج) مصحف حضرت زهرا(س) است
سنگری ابراز داشت: حضرت صدیقه کسی هستند که حضرت صاحب الامر(عج) وقتی ظهور می کنند ایشان را الگو قرار می دهند، «فی ابنه رسول الله(ص) لی اسوه الحسنه» این جمله حضرت مهدی موعود(عج) است، یعنی در عصر ظهور اسوه من دختر پیامبر(ص) است، یعنی کسی در این خانه است که در آخرالزمان الگوی امام زمان(عج) است و کتاب ایشان در دست مبارک حضرت مهدی (عج) خواهد بود و قانون آخرالزمان است.
این شاعر و نویسنده تصریح کرد: در این خانه دو کتاب نوشته شده است، هر دو کتاب را حضرت فاطمه زهرا(س) نوشته است، دو مصحف از حضرت فاطمه(س) داریم که یکی دست امام صادق(ع) بود و الان دست هیچکس نیست، دست مولایمان حضرت صاحب الزمان(عج) است که وقتی ظهور کردند این کتاب را باز می کنند و آخر الزمان را با کتاب زهرا(س) مدیریت می کنند، کتابی که محتوای آن 3 برابر قرآن موجود است.
مصحف حضرت زهرا(س) حوزه های علمیه ما را به وجود آورده است
وی ادامه داد: این کتاب همه حوزه های علمیه ما را به وجود آورده است، روزی شخصی از محضر امام صادق(ع) سوالاتی پرسید، حضرت رفتند کتابی آورند و پاسخ سوالات را از روی کتاب دادند، بعد همینطور که به کتاب نگاه می کردند ادامه دادند در آینده این اتفاق ها می افتد و آینده را توصیف می کردند، شخص سوال کرد این چه کتابی ست که هم سوالات من را بر اساس آن جواب دادین و هم از آینده گفتین؟ حضرت در پاسخ فرمود مصحف مادرمان زهراست(س).
سنگری اظهار داشت: شخص می گوید حضرت صادق(ع) بر اساس آن کتاب فرمودند آینده ای در پیش داریم که ملاهم و فتن است، ملاهم جمع ملهمه است یعنی جنگ و خونریزی و برخورد، و فتن جمع فتنه است، شخص می گوید از مطالب آن کتاب پاسخم را دریافتم که برای فتنه ها چه باید کرد، این یعنی حوزه های علمیه ما وامدار این کتاب هستند.
وی خاطرنشان کرد: امام صادق علیه السلام می فرمایند وقتی حضرت رسول(ص) از دنیا رفتتند، روزی حضرت زهرا(س) آنقدر دلتنگ ایشان بود که به حضرت علی (ع) گفتند یک نشانه از نبی اکرم(ص) نشانم بده، امام علی(ع) پیراهن پیامبر(ص) را آوردند و به ایشان دادند، حضرت وقتی پیراهن را بویید بیهوش شد و زمین افتاد، مولا امیرالمومنین (ع) هم از آن به بعد آن لباس را پنهان کردند، از آن پس خداوند برای آرامش قلب حضرت صدیقه(س) جبرئیل را می فرستاد.
سنگری تصریح کرد: حضرت جبرئیل هر روز می آمد در این خانه با حضرت فاطمه زهرا(س) سخن می گفت، حضرت 75 روز گفته های جبرئیل را ثبت کرد که شد مصحف زهرا(س)، حالا این را در نظر بگیرید که در 75 یا 95 روز دختری که پدرش را از دست داده است، الان وضعیت همسرش معلوم است، خودش هم حضرت محسن(ع) را از دست داده، سیلی هم خورده، با این همه درد و رنج و بازوی کبود 1812 صفحه نوشته است.
مدیر دفتر هنر و ادبیات عاشورایی حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی یادآور شد: وقتی در کربلا حضرت سیدالشهدا(ع) را به تسلیم دعوت کردند، ایشان فرمود:" من در خانه ای پرورش یافتم که اگر بودی جای پای جبرئیل را نشانت می دادم".
لالایی حضرت زهرا(س) برای امام حسن(ع) / 32 بیت شعر از حضرت زهرا(س) مانده است
وی ابراز داشت: در ادامه یکی از روزها ممکن است وقتی وارد این خانه می شوی صدای لالایی مادری را بشنوی که برای فرزندش لالایی می خواند، حضرت فاطمه(س) امام حسن مجتبی(ع) را خوابانده و دارد برایش لالایی می خواند:" اشبه اباک یا حسن/ واخلع عن الحق الرسن // و اعبد الها ذا المنن / و لا توال ذالاحن" این یکی از رباعی های حضرت زهرا(س) ست، از حضرت 32 بیت شعر بیشتر برایمان نمانده است.
سنگری بیان داشت: حضرت در مصرع اول می فرماید:" پسرم مانند پدرت باش" در این مصرع حضرت مهمترین اساس تربیت و پرورش فرزند را در نظر گرفته و علی علیه السلام که بهترین و کامل ترین الگو برای بشریت است را معرفی می کند، چرا که تربیت و پرورش بدون داشتن الگو و سرمشق ممکن نیست، از سوی دیگر نو نهالان به طور طبیعی به دنبال یافتن الگو سرمشق هستند، از همین جهت حضرت می فرماید:"فرزندم مانند پدرت علی(ع) باش و از او الگو و سرمشق فرا گیر".
وی افزود: حضرت فاطمه در ادامه می گوید: "و اخلع عن الحق الرسن : و ریسمان را از گردن حق بردار"، "و اعبد الها ذا المنن: و خدای صاحب نعمت و احسان کننده را پرستش کن" و "و لا توال ذالاحن: و با افراد بدخواه و کینه توز دوستی مکن"، این شعر چقدر با جامعه امروز ما فاصله دارد؟ حضرت می فرماید حسن(ع) جان بکوش تا مانند پدرت علی(ع) باشی، در جامعه امروز ما اکثر مادرها به فرزندشان می گویند نکند مثل پدرت بشوی، یا بالعکس پدر به دخترش می گوید نکند وقتی بزرگ شدی مثل مادرت شوی، اکثر پدر و مادرها همدیگر را نفی می کنند، این که مادر خانه پدر خانه را به عنوان الگو معرفی می کند معلوم می شود رابطه همسر بودن در این خانه چقدر زیباست.
سنگری اذعان داشت: روز اول ازدواج علی(ع) و فاطمه(س) نبی اکرم فرمود:" علی جوانمرد است" اگر داشته باشد خواهد داد و هرچه لازم باشد تامین می کند، اگر نداشت شرمنده اش مکن، همین هم شد، حتی یک بار که پزشک به فاطمه مرضیه(س) گفت باید انار بخوری، حضرت به امیرالمومنین(ع) نگفت که نکند علی (ع) نتواند انار تهیه کند.
این کارشناس شعر و ادب فارسی گفت: در آخرین لحظات زندگی گوهر بار حضرت فاطمه الزهرا(س) هم وقتی اشک این دو معصوم با هم گره می خورد، علی (ع) سوال کرد دختر عمو تا کنون شده که من تو را در زندگی آزرده باشم، حضرت صدیقه (س) پاسخ می دهد هرگز، بعد حضرت خانم همین سوال را می پرسد و پاسخ مولا منفی ست، بعد هم هر دو اشک یکدیگر را پاک می کنند.
معرفی الگو به فرزند را باید از گهواره آغاز کنیم / تربیت فرزند باید در دانشگاه ها آموزش داده شود
وی تاکید کرد: حضرت فاطمه (س) دارد از کودکی به فرزندش القا می کند که از پدرت الگو بگیر، این یعنی باید معرفی الگو به پسر را از گهواره آغاز کنیم، برای پسر هم باید الگوی مرد داد، ببینید چقدر این مسائل مهم است که وقتی حضرت مجتبی(ع) هنوز در گهواره هستند حضرت زهرا(س) دارند از همین دوره شخصیت فرزند را می سازند و این امر را مهم می دانند.
سنگری اظهار داشت: توجه داشته باشید حضرت زهرا(س) در لالایی اش به فرزند می گوید: هرگز مپسند در زندگی ات ریسمان به پای حق ببینی، آزادگی و آزاد منشی را در آینده دنبال کن، هیچ وقت با کسانی که اخم می کنند و دائم در چهره شان فقدان لبخند است دوستی مکن، آیا الان خانم های نسل جدید اصلا لالایی بلدند؟ در حالی شناساندن الگو به عزیزان از سن کودکی لازم است، این نوع تربیت باید در دانشگاه های ما آموزش داد شود تا مادران آینده بدانند باید برای فرزند از کودکی برنامه الگو سازی داشته باشند.
وی اظهار داشت: وقتی حضرت زینب(س) سی سال داشتند، در کنار حضرت امیرالمومنین(ع) نشسته بودند و قرآن تلاوت می کردند، رسیدند به آیات صبر مولا فرمود: دخترم کمی درنگ کن، دوست داری در مورد این آیات برایت توضیح بدهم، حضرت زینب کبری(س) فرمودند: بله، مولا مدتی برایشان صحبت کردند و صحبت با شیب ملایمی به موضوع کربلا رسید، امیرالمومنین علی (ع) فرمود :"دخترم چه می کنی اگر روزی این آیاتی که الان خواندی در صحنه ای به نام کربلا تحقق پیدا کند و تو باید بر شهادت برادرانت صبر کنی" حرفایشان که تمام شد، حضرت زینب فرمودند: پدر جان همه این ها را که گفتید من می دانم و بلدم این حرف ها را می شناسم قصه کربلا را می دانم، "یا ابا اعرف ذالک اخبرتنی بهی امی" مادرم این ها را به من آموخته است، تا مرا برای چالش های فردا آماده کند.
آموزش و پرورش باید از 4 سالگی آغاز شود / این که ما آموزش را از 6 سالگی شروع می کنیم غلط است
سنگری تصریح کرد: این در حالی ست که وقتی حضرت زینب(س) مادرشان را از دست دادند 4 الی 5 ساله بودند، یعنی در 4 _ 5 سالگی حضرت زهرا(س) حضرت زینب(س) را بر زانو نشانده و دارد او را برای آینده آماده می کند و از کربلا برایش گفته است، بر همین اساس باید آموزش ما برای فرزندان مان از 4 سالگی شروع شود، این که امروز از شش سالگی آموزش را شروع می کنیم غلط است.
داستان این که به حضرت رقیه(س) گفته اند پدرت به سفر رفته ساختگی است
منتقد حوزه ادبیات پایداری تاکید کرد: باید تعلیم و تربیت را از 4 سالگی شروع کرد، این غلط است که ما فرزندان خود را با سختی ها و تلخی های آینده مواجه نمی کنیم، چه کسی می گوید به حضرت رقیه(س) گفته اند پدرت به سفر رفته است؟ این حرف ها همه ساختگی است، حضرت رقیه(س) در راه سر پدر خود را بر سر نیزه دیده است، قبلا آماده اش کرده اند برای این حادثه، وقتی خبر شهادت مسلم بن عقیل را برای امام آوردند و خواستند به صورت پنهانی در گوش حضرت بگویند، امام فرمود پنهان نکنید، دست حمیده خردسال را در دست گرفت و در کنار خودش نگه داشت تا خبر شهادت پدرش را بشنود.
وی بیان داشت: باید فرزندانمان را با سختی آشتی بدهیم، باید طوری تربیتشان کنیم که با سختی ها انس بگیرند، این مسئله اثبات شده است امروز عمده کسانی که به دام اعتیاد می افتند در کودکی سختی نچشیده اند، پیامبر اکرم(ص) می فرماید: وقتی بچه دندانش درد می کند یا شیر می خواهد و گریه می کند، سریع درمانش نکنید، بگذارید آستانه تحمل بچه بالا برود.
سنگری ادامه داد: نبی اکرم(ص) می فرماید: من کودکان را به خاطر پنج چیز دوست دارم؛ اول آنکه بسیار مىگِریند، دوم آنکه خاک بازى مىکنند، سوم آنکه دعوا کردن آنان همراه با کینه نیست، چهارم آنکه چیزى براى فردا ذخیره نمىکنند، پنجم آنکه مىسازند و سپس، خراب مىکنند یعنی دلبستگی ندارند، اتفاقا ما به همین پنج دلیل بچه ها را دوست نداریم! بچه ها دعوا می کنند ولو در این دعوا کتک هم که بخورند خوب است، بچه ها باید یاد بگیرند زندگی کتک خوردن هم دارد، بالاخره باید یاد بگیرند از خودشان دفاع کنند و مدیریت رفتار داشته باشند.
وی عنوان داشت: حالا تصور کنید ساعت 9 الی 10 صبح است، دسته دسته از خانم ها وارد خانه حضرت فاطمه(س) می شوند، گاهی تعدادشان به 40 نفر هم می رسید، آن ها می آیند تا در حلقه درس حضرت صدیقه طاهره شرکت کنند، البته این خانه یک خانه معمولی نیست، کارهای خانه دشوار است، آب را باید از چاه کشید، دست های حضرت زهرا(س) به دلیل اینکه آنقدر طناب دلو را کشیده تا از چاه آب بردارد پینه بسته است، گاهی پیامبر دستان حضرت را نگاه می کرد و گریه می کرد، مراقبت از بچه ها هم هست و حالا کلاس درس حضرت شروع شده است.
سنگری یادآور شد: حالا حضرت زهرا(س) نشسته است در خانه و زنانی که برای یادگیری آمده اند در مقابل او نشسته اند، حسنین بر زانوان حضرت نشسته اند، ایشان با یک دست دستاس را می چرخواند، با یک دست فرزندانش را نوازش می کند و برای زنان تفسیر قرآن می گوید.
وی ابراز داشت: این که می گویند گاهی جبرئیل گهواره حضرات را تکان می داده این نبوده که حضرت بنشیند و جبرئیل بیاید گهواره تکان بدهد، دستی مشغول چرخاندن دستاس است، دستی دیگر در حال نوازش و خواباندن امام حسن(ع)، دیگر دستی نمی ماند که گهواره را تکان بدهد، حالا جبرئیل می آید و کمک می کند، سلمان می گوید یک بار به منزل مولا رفتم، حضرت زهرا(س) در گوشه ای نشسته و دستاس گندم را می چرخاند، آنقدر خون از دستان حضرت آمده بود که نزدیک بود به محل ریختن گندم بریزد، حالا باید منزل را هم جاروب بزند و نان درست کند، بارها پیامبر(ص) شاهد این بود که سر روی دخترش خاکی شده است.
حضرت زهرا(س) حلقه های آموزش تفسیر قرآن و پزشکی داشت
این کارشناس شعر و ادب فارسی تصریح کرد: حضرت زهرا(س) در خانه چند آموزش داشت، یکی از آن ها آموزش پزشکی بود، به صورت مشخص 12 نفر در کلاس درس پزشکی حضرت زهرا(س) حاضر می شدند و برای صحنه های جنگ امداد رسانی می کردند، خود حضرت هم شخصا در میدان برخی جنگ ها حاضر می شد، پارچه هایی با خود می آوردند و می سوزاندند و خاکستر آن ها را به عنوان ماده استریل برای زخم ها استفاده می کرد.
وی اضافه کرد: حضرت نحوه بستن زخم ها و درمان قسمت های شکسته بدن را آموزش می داد، شیوه مراقبت از بیماران زخمی و دوختن زخم ها را هم به خانم ها می آموخت، 5 خانم که حضرت به آن ها آموزش داده بود استخوان را می تراشیدند و از آن سوزن درست می کردند برای دوختن زخم ها، خودش هم زخم های علی(ع) را می دوخت، یک بار که حضرت مولا از جنگ احد بر می گشت نود زخم داشت، زخم شمشیر مثل زخم گلوله نیست خلی خطرناک است بدن را می شکافد، هرجا را می دوختند و پوست را می کشیدن که جای دیگر را بدوزند زخم قبلی باز می شد.
امیرالمومنین(ع) از جلوه نماز فاطمه(س) نور می گرفت
سنگری با اشاره به این که بسیاری اوقات خانم هایی که برای آموزش به منزل حضرت زهرا(س) می آمدند سوالات همسرانشان را می آورند و پاسخ آن را دریافت می کردند، اظهار داشت: بعد هم که حلقه های آموزش به پایان می رسید و ظهر می شد، حضرت وضو می گرفت و سر نماز داشت، گاهی اوقات علی (ع) در پرتو نمازش قرار می گرفت تا روشنای نماز زهرا(س) بر علی بتابد.
وی افزود: نماز حضرت صدیقه طاهره(س) جلوه ای داشت که امیرالمومنین(ع) در کنار او قرار می گرفت تا بر او نیز جلوه کند، گاهی نماز خواندن حضرت تا صبح ادامه پیدا می کرد، تا جایی که پاهای حضرت فاطمه(س) آماسیده شده بودند، بعد هم برای همسایه ها دعا می کند، همسایه هایی که او را آزرده اند، امام مجتبی(ع) می فرماید: مادرم برای هر کدام از همسایه ها به نام خودشان دعا می کرد و مشکل هر کدام را می دانست و برای حل مشکلش دعا می کرد، یعنی همسایه ها را انقدر می شناخت که نوع مشکلشان را می دانست و برای آن دعا می کرد، حالا ما معمولا همسایه های دیوار به دیوارمان را نمی شناسیم.
سنگری خاطرنشان کرد: امام حسن(ع) مى فرمايد: مادرم زهرا(س) تا سپيده صبح مشغول عبادت بود و مؤمنين را يك يك نام مى برد و دعا مى كرد، اما براى خودش دعا نكرد عرض كردم: مادر جان چرا براى خودتان دعا نمى كنيد؟ فرمودند: "الجار ثم الدار" اول همسايه ، بعد خويشتن !، امام زمان هم وقتی به حضرت عباس(ع) سلام می دهد می گوید تو کسی بودی که دیگران را پیش انداختی و بعد خود رو در آخر قرار دادی و از دیروز و امروزت برای فردا مصرف کردی و این شیوه ای بود که تو از زندگی فاطمه(س) آموخته بودی، و شاید راز این که دست های حضرت ابالفضل(ع) در قیامت در دستان حضرت زهراست(س) همین شاگردی ست که در محضر حضرت زهرا(س) کرده و درس ها را از ایشان یاد گرفته است.
وی در پایان با تاکید بر این که خوب است جوانان کتاب نهج الحیات که سخنان حضرت زهرا(س) است را بخوانند، گفت: حضرت زهرا(س) می فرماید: من از دنیای شما سه چیز دوست دارم تلاوت کتاب الله، نظر فی وجه رسوال الله؛ نگاه کردن به چهره پیامبر(ص) یعنی سیره و سلوک و جهت پیامبر (ص) و انفاق فی سبیل الله، یعنی محبوب من انفاق در راه خداست، ان شا الله ما هم بتوانیم در همه وجوه زندگی عامل به فرامین اهل بیت(ع) و حضرت صدیقه کبری(س) باشیم.
پایان پیام/
نظر شما