به گزارش گروه اندیشه خبرگزاری شبستان "الگوی مصرف کلان در جامعه مطلوب اسلامی" عنوان نظریه حجت الاسلام سیدحسین میرمعزی، عضو هیئت علمی گروه اقتصاد پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و رییس مرکز راهبری مطالعات اسلامی اقتصاد مقاومتی است که در قالب کتاب از سوی دبیرخانه حمایت از کرسی های نظریه پردازی، نقد و مناظره به چاپ رسیده است.
بر اساس این گزارش، این نظریه پرداز در چکیده نظریه خود بیان می کند: الگوی مصرف کلان در اقتصاد از اهمیت ویژه ای برخوردار است. زیرا از سویی مخارج مصرفی درآمد ملی سهم بزرگی دارد و از سوی دیگر آن بخش از درآمد ملی که مصرف نمی شود، در نهایت پس انداز و سرمایه گذاری خواهد شد. در نتیجه مطالعه الگوی مصرف کلان به صورت غیر مستقیم مطالعه عوامل موثر بر پس انداز و سرمایه گذاری کل نیز هست. بسیاری از تئوری های اقتصاد مدرن مشتمل بر این مطلب است که پس انداز برای رشد ضروری است. در یک کشور هر چه پس اندازه مردم بیشتر باشد، سرعت رشد بیشتر خواهد شد. با این پیشینه اقتصاددانان مدرن درباره اقتصاد اسلامی اینگونه اینگونه قضاوت می کنند که اگر اقتصاد اسلامی در جامعه ای پیاده شود، سطح پس انداز کاهش خواهد یافت. استدلال آنها این است که تعلق زکات به پس انداز موجب کاهش آن خواهد شد. زیرا زکات به عنوان مالیاتی که بر پس انداز بسته می شود موجب می گردد که تخصیص منابع از پس انداز (مصرف آینده) به مصرف حال تغییر جهت دهد. افزون بر این وقتی زکات به فقیران داده شود، به این معنا است که بخشی از پس اندازه ثروتمندان به فقیران داده شده است و چون میل نهایی به مصرف فقیران بیش از ثروتمندان است در نتیجه مصرف کل افزایش و پس انداز کل کاهش خواهد یافت.
اقتصاددانان اسلامی برای پاسخ به این اشکال در استدلال دو مسیر را پیموده اند. یکی اینکه تلاش کرده اند اثبات نمایند که مصرف کل در جامعه اسلامی به دلیل وجود فرهنگ اعتدال در مصرف و عدم اسراف و نیز به دلیل حرام بودن برخی کالاها و در نتیجه کوچکتر بودن سبد کالای مصرفی فرد مسلمان، از مصرف کل در یک جامعه غربی بیشتر است. و دیگر اینکه زکات گرچه در مدت کوتاه مدت کاهش موقت در پس انداز خواهد شد ولی در بلند مدت موجب افزایش پس انداز خواهد شد.
در استدلال اول اقتصاددانان مسلمان مجبور شده اند به تبیین الگوی مصرف کلان جامعه اسلامی بر اساس مبانی خرد که مبتنی بر آموزه های اسلامی است، بپردازند. ما با صرف نظر از این اشکال، به دنبال تبیین و اثبات الگوی مصرف کلان در جامعه مطلوب اسلامی به صورتی روش مند هستیم.
فرضیه تحقیق چنین است: "در جامعه مطلوب اسلامی در کوتاه مدت هر چه درآمد ملی بیشتر شود، میل نهایی به مصرف در کل اقتصاد کاهش یافته به سمت صفر میل می کند، و هر چه توزیع عادلانه تر باشد، این کاهش سریع تر رخ می دهد و در بلندمدت هر چه درآمد ملی افزایش یابد، میل نهایی به مصرف کاهش می یابد ولی صفر نمی شود و هر چه توزیع درآمد عادلانه تر باشد، این کاهش سریعتر رخ می دهد."
پایان پیام/
نظر شما