خبرگزاری شبستان: اعتقاد به موعود و آمدن مردي الهي از سلاله پاكان از اعتقادات مسلم اديان ابراهيمي است، اما اين آموزه كاركردهايی هم در عرصه فردي و هم در عرصه اجتماعي در پي داشته است كه شريعت گرايي از مهمترين اين كاركردها مي باشد.
به عبارت ديگر، هرچند موعود باوري در اديان ابراهيمي بر آمده از متون مقدس و آموزه هاي شريعت است اما از زاويه اي ديگر اين باور در كنار عقايدي ديگر؛ موجب گسترش و ميل به شريعت و فرامين ديني شده است و رابطه هم پوشاني و مكمل بودن را با يكديگر دارند و به گونه اي بقاء و استمرار آن بسته به يكديگر است كه در اينجا براي مدعاي خود به ذكر شواهدي از ميان اديان ابراهيمي مي پردازيم.
در آيين يهود موعودباوري در كنار آموزه هايي ديگر همواره اهرمي براي عمل به شريعت و يهوه مداري و پايبندي يهوديان به شريعت موسوي و دينداري بوده است و مي توان مدعي شد كه بين يهوه پرستي و موعود باوري رابطه ي متقابلي وجود دارد و باور آنها همواره اين بوده كه نجات و موعودباوري بدون عمل به شريعت موسوي معني ندارد حتي در آموزه هاي يهود موعود باوري فرع بر شريعت گرايي است و تعهد نسبت به دين، مي تواند تاريخ با شكوه يهودي را احيا كرده و اميد به آمدن ماشيح را زنده كند 1 و مخصوصا در دوران اسارت، اعمال شرعي را به موعود گره زدند و به اين اعتقاد رسيدند كه پايبندي به شريعت، در ظهور موعود ماشيح تاثير دارد 2 و حتي اعتقاد مسلّط بر ربانيون اين بود كه اگر بنی اسرائيل حتى براى يك روز از گناهان خود توبه كنند، آمدن او جلو خواهد افتاد همينكه بنی اسرائيل دو سبت 3، بلكه اگر ملت اسرائيل فقط يك سبت را به طور صحيح و كامل نگه دارد؛ بي درنگ فرزند داوود خواهد آمد و اگر چه ربانيون مردم را از تعيين زمان ظهور ماشيح بر حذر داشتند اما آمدن مسيحا را به كارهاى نيك مردم مشروط كردند. 4
دين مسيحيت؛ حضرت مسيح از همه پيروانش مي خواهد كه با پياده كردن فعال اراده الهي و اشاعه انجيل مسيحيت در راه تكميل اين هدف الهي تلاش و دعا كنند 5 و اين موعود و بازگشت او تنها براي افرادي كارگر ميافتد كه پيش از اين به باوري ويژه و ايماني خاص دست يافته باشند، عيسي را به عنوان مسيحا بپذيرند و به او ايمان آورند.
آدمي تنها با ايمان مي تواند از رهآورد عيسي به هنگام بازگشت بهره گيرد؛ ايماني كه گاه به زندگي كردن در مسيح 6 تعبير شده است، از نخستين تعاليم وي اين بود كه همه بر حسب اراده الهي حركت كرده و آنچه خدا از او خواسته است كه آمادگي براي ظهور ملكوت است ، كه همه با يكديگر زيسته و رو توجه به خدا آورند و مانند اطفالي كه رو به پدر ميآورد و مانند برادر سلوك كنند 7 و تنها افراد متقي و درستكار مي توانند در ملكوت الهي وارد شده و مشمول خيرات و بركات آن شوند. 8
از اين عبارات به سادگي شريعتگرايي مسيحيت قابل برداشت است اما از آنجا كه مسيحيت امروزي بر مباني اعتقادي پولس استوار است و او شريعت را مانع نجات مي داند، نبايد فهم گردد كه مسيحيت امروزي از شريعت گريزان است؛ بلكه در اعتقاد پولس در واقع شريعت موسوي و اديان ديگر نفي مي شود و مراد اهميت ايمان به خود مسيح است كه اين ايمان انسان را در مسير نجات قرار ميدهد، نه اينكه كاملا بايد از شريعت فاصله گرفت؛ نيچه می گويد، مسيحيت دين عمل است و نه عقيده، يا هنگامى كه پولس رسولْ نجات مؤمنِ مسيحى را به ايمانِ صِرف متكى مى سازد و آن را از بندِ عمل) اعم از اَعمالِ نيك و عمل به شرايع ( مىرهاند، به هيچوجه به معنى نفى كاملِ، مثلاً، بُعد انديشهاى يا بُعد رفتارىِ دين نيست؛ بلكه صرفاً بيانگر تأكيد بيشتر مسيحيت، بر يكى از اضلاع سه گانه آن دين است و نه چيزى بيشتر 9 پس بر مباني اين اعتقاد بخشي از مسيحيت عمل را به همراه ايمان در نجات شرط و لازم ميدانند ؛ و بخشي فقط صرف ايمان را مي پذيرند.
در دين مبين اسلام، بيگمان پارسايي و آراستگي به فضيلت تقوا و آداب و اخلاق نيكو، موجب برازندگي و زيبايي هر انسان عاشق كمال و فضيلت مي شود. خواسته اصلي پيشوايان دين و خود امام مهدي، عمل كردن به دستورهاي ديني و اجراي وظايف فردي و اجتماعي است؛ زيرا الگوپذيري و پيروي مردم از امام و پيشواي معصومشان در افكار، آداب، منش و رفتار، پس از معرفت و عشق به او ضروري است؛ يعني نمي توان تصور كرد كه عاشقان و شيفتگان امام عصر، به راه و رسم زندگي مهديوار بي اعتنا باشند، از رفتار وي، پيروي نكنند و بدون همراهي و همرنگي با او، منتظر و چشم به راهش بمانند بنابراين، تنها راه قرار گرفتن در صف ياران مهدي، الگوپذيري عملي و اخلاقي از او در عصر انتظار است، و مهدويزيستن تنها به دينمدار بودن و تلاش كردن براي زمينهسازي ظهور آن حضرت وابسته است. 10
از امام صادق(ع) منقول است كه قَالَ مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَ لْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِر 11 هركس آرزو دارد كه از جمله اصحاب حضرت قائم باشد بايد منتظر او باشد و در اين حال انتظار براساس تقوا و اخلاق نيك رفتار نمايند. پس جدي باشيد و پافشاري كنيد در آراستگي اخلاقي و رفتاري خود و چشم به راه آمدن حضرت باشيد كه بر شما گوارا باد اين انتظار و چشم به راهي، اي گروه اهل رحمت و نجات.
بنابراين، تنها راه قرار گرفتن در صف ياران مهدي، الگوپذيري عملي و اخلاقي از او در عصر انتظار است.درباره آيه يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُو اْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَاتَّقُو اْ اللّ هَ لَعَلَّكُ مْ تُفْلِحُو نَ 12 ؛ امام باقر(ع) مي فرمايد: إصبروا علي أداء الفرائض و صابروا عدّوكم و رابطوا إمامكم المنتظر 13؛ در انجام واجبات ديني مقاوم و استوار باشيد و در مقابل دشمنانتان محكم و با امامي كه در انتظار او نشستهايد، پيوند معنوي ايجاد نماييد.
در نتيجه از كاركردهاي مهم موعود باوري در اديان ابراهيمي؛ اهرمي براي شريعت گرايي و پايبندي بيش از پيش به آيين ها و اعتقادات اصلي آن دين است و اين موعودباوري در ايفاي اين هدف؛ نقشي محوري و مهم را برعهده دارد و هرچه در راه فراگيري و باورمندي به موعود تلاش و كوشش و سرمايه شود، همانا در مسير دين و گسترش كمي و كيفي دين قدم گذارده ايم و توفيق و شانس بهتر و بيشتري پيدا خواهيم نمود .
پی نوشت ها:
1 - كوهن، شرباك دن، فلسفه يهودي در قرون وسطا، علي رضا نقدعلي، ص 113
2 - شاكري، روح الله، منجي در اديان، 44
3- مراد حرمت نگه داشتن روز شنبه است.
4 - گرينستون، جوليوس، انتظار مسيحا در آيين يهود، ص 71
5 - ا.هيوم، رابرت، اديان زنده جهان، عبد الرحيم گواهي، ص 411
6 نك: اين تعبير در رسائل پولس به ويژه روميان، فراوان به كار رفته است.
7 - ناس، جان باير، تاريخ جامع اديان، علي اصغر حكمت، ص 593
8 - وير، رابرت، اديان در جهان امروز، عبد ارحيم گواهي، ص 688
9 - شجاعى زند، على رضا، آنك مسيح... اينك انسان، هفت آسمان، شماره 8، ص 112
10 - صمدي، قنبرعلي، بايسته هاي ظهور، مشرق موعود، شماره 5 ، ص 130
11 - نعماني، ابن ابي زينب، الغيبه، ص 201
12 - سوره آل عمران، آيه 200
13 - نعماني، ابن ابي زينب، الغيبه، ص 27
نویسنده: محسن شريعتي، عضو گروه اديان مركز تخصصي مهدويت
پایان پیام/
نظر شما