هدف اروپا قطع وابستگی انرژی از خاورمیانه است

به گزارش خبرگزاری شبستان :

-پیش بینی شما از آینده روابط اتحادیه اروپا و آسیای مرکزی چیست؟ آیا اتحادیه اروپا تنها به دنبال تحکیم روابط در سطح اقتصادی با کشورهایی است که دارای منابع انرژی غنی هستند؟ یا اینکه نقش جامعه مدنی فعال تری را پیش بینی می کنید؟

معمولا نگاه اتحادیه اروپا در چند سال اخیر به آسیای مرکزی با رویکرد اقتصادی همراه بوده است. حقیقت اروپایی‌ها به دنبال بهره‌گیری مناسب از فرصت موجود برای دستیابی به منابع جدید انرژی و کم رنگ نمودن وابستگی به انرژی خاورمیانه و روسیه هستند. این تحلیل با ابتکار و ایجاد کریدور ارتباطی تراسیکا، قوت می یابد. کریدوری که از طرفی دروازه‌های اروپا به منطقه و از طرف دیگر دروازه‌های ارتباطی منطقه به اروپا را متصل می سازد.

اما در سالهای اخیر و پس از تحولات اروپای شرقی و موج بیداری اسلامی، اروپاییان نیز به دنبال ایجاد یک سلطه و نفوذ فکری در منطقه می باشند تا علاوه بر دارا بودن یک پایگاه اقتصادی مستحکم، نفوذ فکری خود را نیز در این منطقه بسط دهند. البته این هدف به تعبیری ثانویه در درون هدف اصلی اقتصادی دنبال می شود.

به نظر می رسد که محبوبیت اتحادیه اقتصادی اوراسیا در حال افزایش است به وِیژه اینکه اخیرا ارمنستان و قرقیزستان نقشه های راه خود را برای دستیابی به این اتحادیه ارائه دادند در حالی که روسیه اعلام کرده این دستیابی برای تاجیسکتان هم امکان پذیر است. آیا شما اعتقاد دارید که اتحادیه اقتصادی اوراسیا به عنوان یک اتحادیه اقتصادی دراز مدت دوام دارد؟ اگر چنین است به نظر شما منافع طولانی مدت آن برای کشورهای آسیای مرکزی به غیر از کمک های مالی،چیست؟

فرصت طلبی روسیه پس از مناقشه بر سر اکراین با غرب، زمینه ساز امضای این تفاهم نامه همکاری شده است. درست است که تاریخچه این تفاهم نامه به سال 2011 باز می گردد، اما امضای آن در سال 2014 میلادی و شروع کار از سال 2015 موضوعی است که رویای روسها در بستر اجرایی شدن آن نهفته است. این اتحادیه از کشورهای روسیه، بلاروس، قزاقستان، ارمنستان و قرقیزستان تشکیل شده است و کشورهای عضو آن بازاری با مجموع تولید ناخالص ملی پنج هزار و 400 میلیون دلار را تشکیل می دهند.

کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا ، در چارچوب این قرارداد، انتقال سرمایه ، گردش کالا ، خدمات و نیروی انسانی را آزاد می کنند. هماهنگی قوانین ملی کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا با مقررات این اتحادیه 10 سال بطول می انجامد. مطابق برنامه زمانی اعلام شده، کشورهای عضو این اتحادیه در سال 2016 بازار واحد عرضه دارو و تا سال 2019 بازار واحد نیروی برق تشکیل می دهند. مطابق این برنامه ، بازار واحد نفت و گاز و فرآورده های نفتی اتحادیه اقتصادی اوراسیا هم تا سال 2025 تشکیل خواهد شد.

روسها به چند دلیل حاضر شده اند با کشورهایی شاید در حد و اندازه بسیار کوچکتر از خود یک اتحادیه اقتصادی شکل بدهند:‌1- ورود به مرزهای اروپا 2- جلوگیری از نفوذ آمریکا در اروپای شرقی 3- احیای اقتصادی خود. 4- ایجاد همگرایی منطقه ایی. عزم دولت روسیه در این موضوع عمق راهبردی بودن و ماندگاری این اتحادیه را مشخص می سازد.

به نظر می رسد این اتحادیه زمینه نفوذ روسیه در کشورهای اروپای شرقی و آسیای مرکزی را ایجاد خواهد نمود و در مقابل تحریم های کشورهای غربی، نوعی محافظت را برای روسیه به دنبال خواهد داشت. از سوی مقابل کشورهای عضو نیز از پوشش حمایتی روسیه و انتقال فناوری های نظامی در آینده بهره خواهند برد. بطور کلی روسیه به دنبال ایجاد یک اجماع در مقابل اجماعی است که از سوی غرب علیه او ایجاد شده است، می باشد. و این خود می تواند مساله رهبری این اتحادیهتوسط روسیه را تحت الشعاع خود قرا دهد.

در یک منظر تحلیلی دیگر این اتحادیه می تواند رقیب جدی برای سازمان همکاری شانگهای، سازمان همکاری اقتصادی(اکو) نیز باشد. لذا پیشنهاد نقش آفرینی ایران در ایجاد زمینه مشترک همکاری میان این سه پیمان راهبردی منطقه ایی قابل بحث و پیگیری است.