به گزارش خبرنگار ادبیات شبستان، نشست تخصصی «پیامک و زبان فارسی» به همت نشریه انشا و نویسندگی و با همت مجله انشا و نویسندگی و حمایت دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی با حضور جمعی از صاحب نظران زبان و ادبیات فارسی و نیز ارتباطات و فناوری های نوین، یکشنبه 10 اسفندماه در اندیشگاه فرهنگ کتابخانه ملی برگزار شد. در این نشست «حسن ذوالفقاری» مدیر گروه آموزش زبان و ادب فارسی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، «محمدرضا سنگری» عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی و پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، «محمود اکرامی فر» پژوهشگر فرهنگ عامه و معاون سردبیر روزنامه جام جم و «مهدی صالحی» موسس گروه ویراستاران به سخنرانی پرداختند.
ذوالفقاری: زبان پیامک‌های جوانان گفتمان خاص خود را دارد
«حسن ذوالفقاری» در این نشست درباره پیامک نویسی، آسیب ها و راهکارهای آن گفت: امروز ابزار انتقال پیامک تنها موبایل نیست بلکه شبکه های اجتماعی نقش مهمی در این نقل و انتقال دارند. به هر حال باید پیامک را به عنوان یک واقعیت اجتماعی پذیرفت و ضمن برطرف کردن آسیب های این حوزه به بهبود وضعیت پیامک نویسی کمک کرد. پیامک گونه ای از گویش های اجتماعی از رده زبان های ساختگی است که می تواند به تقویت زبان کمک کند. امروزه شبکه هایی مانند وایبر، واتس آپ و لاین رشد زبان پیامکی را سرعت بخشیده اند.
وی ادامه داد: زبان پیامک های جوانان گفتمان خاص خود را دارد و این پیامک ها به دو نوع نوشته می شوند زبان معیار و زبان غیر معیار و ما نگران پیامک های دسته دوم هستیم.
مدیر گروه آموزش زبان و ادب فارسی فرهنگستان زبان و ادب فارسی با اشاره به آماری از ارسال پیامک در ایران توضیح داد: اولین پیامک در ایران در سال 1373 ارسال شده است و پیامک نویسی در حال حاضر بیستمین سال عمر خود را در ایران سپری می کند. نتایج یک تحقیق نشان می دهد که تنها 2 درصد پیامک ها در ایران به طور صد درصد به زبان انگلیسی نوشته می شود. همچنین محتوای 29 درصد پیامک ها در ایران طنز است و بیشتر هم از سوی پسران ارسال می شود.
وی ابراز نگرانی کرد: راه یابی زبان پیامکی به نگارش های رسمی لزوم استانداردسازی و تدوین اصول نگارش پیامک نویسی، آموزش درست نویسی در پیامک نگاری، زمینه سازی برای کاربرد درست خط فارسی در فضای مجازی، راهکارهایی در جهت کاهش تهدیدهای این عرصه است.
اکرامی‌فر: گاهی پیامک‌ها برای جامعه هم مفید هستند
در ادامه، «محمود اکرامی‌فر» درباره مبانی تئوری و نظری پیامک ها شامل نظریه های اجتماعی، تعادل و خودافشاگری در این نشست، گفت: طبق آماری که در سال ۱۳۸۶ بدست آمده است روزانه به طور متوسط ۹ میلیون پیامک در کشور ارسال می شود و این در حالی است که در همان سال در انگلستان که زادگاه تلفن همراه است، ۶ میلیون پیامک ارسال می شد. مکتب کارکردگرایی به ما می گوید که هر عنصر فرهنگی تا زمانی به بقای خود ادامه می دهد که اثر و نتیجه ای برای کاربر آن داشته باشد به محض اینکه این فایده و سود از بین ببرد حتما آن عنصر فرهنگی هم به پایان خود خواهد رسید.
وی با اشاره به اینکه بیشتر پیامک‌ها با منافع تفریحی و سرگرمی ارسال می‌شوند، بیان کرد: پیامک ها تا وقتی که بتوانند ارتباطات بین مردم را تسهیل کنند و باعث سرگرمی و نشاط آنها شوند و در اطلاع رسانی نقش ایفا کنند، باقی خواهند ماند و من فکر می کنم با توجه به نوع رسانه های جدید، پیامک ها همچنان وجود خواهند داشت. پیامک ها می‌توانند دوستی‌ها را تسهیل و آنها را تقویت کنند و از آنجا که هر پیامک البته به جز پیام های خاص، هزینه ای کمتر ازیک سوم یک دقیقه مکالمه را برای ارسال کننده آن بدنبال خواهد داشت، از بعد اقتصادی هم سودمند است.
اکرامی‌فر خاطرنشان کرد: گاهی وقتها پیامک ها می توانند باعث انسجام اجتماعی و بقاء اجتماعی شوند و به تعبیر راد کلیف برون که تئوری پرداز نظریه ساخت اجتماعی است، برای جامعه هم مفید خواهند بود.
وی با بیان اینکه پیامک در ایران یک تکنولوژی برون زا و وارداتی است، گفت: در ایران در بسیاری از موارد، پیامک ها به جای پاسخ دادن به نیازهای اولیه ما، به نیازهای ثانویه ما پاسخ می دهند. ویژگی های رسانه های جدید از جمله کنش پذیری، تقدیرپذیری و تحرک پذیری است و پیامک ها نیز قابلیت تبدیل یک پیام شفاهی به یک پیام متنی را دارند به علاوه آنها دارای کارکردهای اطلاع رسانی و ایجاد ارتباط و تخلیه سوپاپ اطمینان هستند.
این پژوهشگر به مقایسه انگاره‌های موجود در پیامک‌ها با توجه به جنسیت تولید کنندگان آنها پرداخت و توضیح داد: بر اساس نظریه تفاوت عبارت پیامک های زنان، طولانی تر، دارای ادبیاتی اغنایی تر و زبانی رسمی تر و البته با لحنی عاطفی تر و اقناعی تر و عمدتا درخواستی و خواهشی هستند اما پیامک های مردان دارای عباراتی کوتاه تر، ادبیاتی اقتدارگرایانه‌تر و القائی‌تر هستند. کسی که یک پیامک را ارسال می کند بر اساس نظریه افشاگری، دست به خودافشاگری می زند و یک «من این هستم» آرام می گوید.
سنگری: «پیامک‌ها» انشاء را به میان مردم آورده‌اند
«محمدرضا سنگری» سخنران بعدی این نشست بود که درباره پیامک گونه‌های انشا، گفت: معمولا ما بعد از ورود پدیده های جدید و به ویژه تکنولوژی های نوین به جامعه، دچار یک هراس بزرگ می شویم و در خصوص پیامک ها باید گفت که آنها انشا را به میان مردم آورده اند و اگر آنها را از منظر ادبی بررسی کنیم، در خواهیم یافت که امروز شاهد یک ادبیات فراگیر در جامعه هستیم.
وی به شاخه های گوناگون پیامک‌ها اشاره کرد و توضیح داد: این شاخه ها در حال رقم زدن یک خط تازه هستند. پیامک ها همچنین ساخت‌ها و ادبیات تازه‌ای را با خود می آورند. پیامک‌ها گاهی تلفیقی هستند از شعر و نثر و گاهی اوقات نظام زبانی را به هم می ریزند با این حال باید اذعان کرد که تفکرآمیخته ترین انشاها در پیامک ها متبلور می شود. پیامک ها به صورت کوتاه و تاثیرگذار بودن به سرعت به حافظه سپرده می شوند همچنین فهم طنز در پیامک ها بسیار زیاد است و البته سهم شعر هم کمتر از نثر نیست.
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس در پایان خاطرنشان کرد: پیامک‌ها در حال حاضر در حال تقویت زبان فارسی هستند و لذا می توانند ابزار مناسبی برای تبیین و تحلیل روانشناسانه و جامعه شناسانه نسل جوان امروز باشند.
پایان پیام/
نظر شما