آرشیو مطبوعات آستان قدس رضوي بزرگترین آرشیو مطبوعاتی ایران است

ابراهیم حافظی، کارشناس نمایه‌سازی و چکیده‌نویسی مرکز اسناد آستان‌قدس رضوی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاري شبستان در مشهد گفت: آرشیو مطبوعات سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان‌قدس رضوی پس از سه دهه فعالیت مستقل در زمینه فراهم‌آوری و خدمات مطبوعات ایران، موفق شده یکی از بزرگترین آرشیوهای مطبوعاتی ایران را تشکیل دهد.

وي افزود: آرشیو مطبوعات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان‌قدس رضوی با جذب بیش از 23 هزار عنوان نشریه چاپی شامل بیش از یک میلیون و 700 هزار نسخه ودیجیتال‌سازی بیش از 5 هزار عنوان نشریه، گواهی بر تشکیل بزرگترین آرشیو مطبوعاتی ایران است.

کارشناس نمایه‌سازی و چکیده‌نویسی مرکز اسناد آستان‌قدس رضوی با بیان اینکه نشریات این آرشیو از قدیمی‌ترین نشریه تا جدیدترین آن را شامل می‌شود، گفت: با فعالیت منظم کارشناسان این آرشیو، تاکنون بالغ بر 410 عنوان مجله تخصصی ادبی که در ایران به زبان فارسی منتشر شده‌اند، شناسایی و جذب شده است. این نشریات از قدیمی‌ترین مجله ادبی  با عنوان "بهار"  تا جدیدترین نشریه ادبی که در یکی از شهرهای ایران چاپ شده است را شامل می‌شود.

حافظی در ارتباط با سیر انتشار نشریات تخصصی ادبی در ایران ادامه داد: اولین مجله ادبی ایران را یوسف اعتصام‌الملک (پدر پروین اعتصامی) با عنوان "مجله بهار" در سال 1328 ه.ق چاپ کرد که عمده مطالب آن ترجمه مقالات و نوشته‌های ادبی فرانسوی‌زبان بود. بعد از او ملک‌الشعراء بهار "مجله دانشکده" را منتشر نمود و از این زمان سیر انتشار نشریات تخصصی ادبی روز به روز توسعه یافت در مشهد نیز سید حسن مشکان طبسی اولین مجله ادبی خراسان را در سال 1301 شمسی با عنوان"مجله دبستان" چاپ کرد که سومین مجله تخصصی ادبی در ایران محسوب می‌شود.

وی دهه 80 را با انتشار بیش از 110 عنوان نشریه ادبی یکی از طلایی‌ترین دوران انتشار مجلات ادبی ایران دانست و تصریح کرد: از نظر دوره زمانی 20 عنوان از نشریات موجود در آرشیو، به دوره قاجار، 140 عنوان مربوط به دوره پهلوی، 30 عنوان مربوط به سال‌های 1357 تا 1360 و سایر عناوین مربوط به سه دهه گذشته است. بررسی آرشیو مطبوعات سازمان نشان می‌دهد که مانند تمام حوزه‌های نشر، عمده نشریات ادبی ایران نیز در تهران چاپ شده و تنها 150 عنوان مجله و روزنامه ادبی جذب شده متعلق به سایر شهرهای ایران می باشد.

کارشناس نمایه‌سازی و چکیده‌نویسی مرکز اسناد آستان‌قدس رضوی گفت: مشهد با انتشار 29 عنوان بیشترین و شهرهای تبریز، اصفهان و شیراز نیز تعدادی از مجلات ادبی را در آرشیو مطبوعات آستان‌قدس رضوی به خود اختصاص داده‌اند. در این آرشیو بیش از 28 عنوان نشریه ادبی به زبان فارسی چاپ کشورهای پاکستان، هند، ترکیه، مصر، افغانستان، لبنان، آلمان، آمریکا، فرانسه، ازبکستان، تاجیکستان، عراق و کانادا نیز موجود است.

حافظی در پایان به تعدادی از مهم‌ترین مجلات ادبی آرشیو مطبوعات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان‌قدس رضوی بر حسب دوره‌های تاریخی اشاره کرد و افزود: نشریاتی که در این آرشیو نگهداری می‌شود، شامل دوره‌های مختلف تاریخی است که از جمله آن نشریات بهار، دانشکده، دبستان، فرنگستان، سودمند، پارس، تحفه‌الادباء و ارمغان در دوره قاجار و نشریات آینده، دنیا، سخن، وحید، جهان نو، فردوسی، راهنمای کتاب، کیهان ماه، نگین، خوشه، یغما، یادگار، الفبا، دانشکده ادبیات تهران، دانشکده ادبیات تیریز، دانشکده ادبیات مشهد در دوره پهلوی را می‌توان نام برد.

وي افزود: همچنین نشریات آدینه، دنیای سخن، ادبستان، کلک، ادبیات داستانی، هستی، ادبیات معاصر، کارنامه، بخارا، کتاب ماه ادبیات، چیستا، نگاه نو، حافظ و ایران‌نامه، بخشی از نشریاتی هستند که پس از پیروزی انقلاب اسلامی منتشر شده و در حال حاضر در این آرشیو نگهداری می‌شود.

پايان پيام/