گزارش دبیرکل نهاد کتابخانه‌ها از یک کتاب در آیین افتتاحیه دوره مشاوره کتابدار

به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از روابط عمومی نهاد کتابخانه های عمومی کشور، علیرضا مختارپور، دبیرکل نهاد، در آیین افتتاحیه پنجمین دوره مشاوره کتابدار که به میزبانی شهر شیراز در حال برگزاری است، به ایراد سخنانی پرداخت. وی با اشاره به اعتقاد خود در احتساب حرفه کتابداری به عنوان یکی از ارزشمندترین امور کشوری، بیان کرد: من بر این باورم که تکریم کتابداران ابتدا از خود کتابداران آغاز می شود؛ و این رمز آن نکته ای است که گاهی دلم می گیرد از اینکه بعضی ها، به هر دلیل، با تعابیر خاصی از کتابداران یاد می کنند.کتابدار، خود باید مقام ارزشمند و والای خویش را باور داشته باشد؛ اما لازمه این امر، حضور وی در عرصه گفتمانی کتاب است. وجود شما باید عطر کتاب را در جامعه بپراکند.
مختارپور در ادامه با تأکید بر ضرورت پرورش و گسترش فضای کتابخوانی و مطالعه از سوی کتابداران، به ارائۀ گزارشی از یک کتاب پرداخت. این کتاب با عنوان "از کتاب رهایی نداریم" مجموعه صحبت هایی خواندنی از اومبرتو اکو، نویسنده رمان نام گل سرخ، و ژان کلود کریر، منقد و فیلمنامه نویس فرانسوی در مورد کتاب و کتابخوانی است، که به کوشش ژان فیلیپ دوتوناک تهیه شده است.
وی در خصوص این کتاب گفت: در بخش اول کتاب، مصاحبه کننده پیشگویی های آینده پژوهی را مطرح می کند که به باور او در سال 2023، 4 اتفاق رخ خواهد داد، که عبارت است از: رسیدن قیمت هر بشکه نفت به 500 دلار؛ رسیدن آب به مقام کالای تجاری؛ تبدیل افریقا به قدرت اقتصادی؛ و نابودی کتاب؛ در ادامه این موضوع مورد بحث قرار گرفته و مقایسه ای بین استفاده دستگاه های مختلف از اینترنت و رایانه در قیاس با کتاب شکل می گیرد.
مختارپور ادامه داد: سوالی که امروزه به وفور شنیده می شود این است که، آیا دنیای دیجیتال جای کتاب را خواهد گرفت یا خیر. اکو به این سوال با طنزی شیرین پاسخ می دهد و می گوید، اگر بخواهید رمانی را دو ساعت در کامپیوتر بخوانید، چشمتان از کاسه در می آید. او می گوید، جنگ و صلح را نمی توانید در رایانه بخوانید، چراکه در این صورت هم سرگیجه می گیرید، هم چشمتان درد می گیرد، و هم درک نمی کنید. با اینحال، برای بازدید یک پرونده 25 هزار برگی، استفاده از رایانه گزینه بهتری است.
وی اضافه کرد: کریر بحث را دنبال کرده و می گوید، مطالعه، پیش نیازی به نام خواندن و نوشتن، و شرایطی دیگر، دارد. شرایطی که، شما برای کار با رایانه نیز بدان نیاز دارید. بنابراین رایانه مطالعه شما را دگرگون نمی کند، تنها ممکن است تغییرات خاصی در بعضی بخش ها ایجاد نماید.
دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور به فصلی خواندنی در این کتاب به نام "هیچ چیز ناپایدار تر از وسایل ماندگار نیست" اشاره کرد و گفت: در این فصل گفته می شود، تکنولوژی های جدید دائما در حال دگرگونی است و شما مجبورهستید هر دو سال، ابزار های مورد استفاده خود را در این حوزه از جمله، رایانه، تلفن همراه، و ... به روز کنید. اکو در این خصوص می گوید، اگر حافظه سمعی بصری قرن بیستم به دلیل هر نوع اختلالي ناگهان قطع شود، تمام کسانی که اطلاعات خود را در این قالب ذخیره کرده اند با خلاء رو به رو خواهند شد. در حالی که این امر در خصوص کتابخانه ها صدق نمی کند. بنابراین، ابزارهای فرهنگی امروز آسیب پذیرتر از گذشته است.
وی در ادامه با اشاره به بخش هایی از این کتاب عدم ثبات تکنولوژی های جدید را یادآور شد و گفت: تکنولوژی جوری پیش می رود که کسانی که تمام علم و دانش خود را به این ابزار وابسته کرده اند، هر روز باید خود را به روز کنند. در قدیم وقتی انسانی به پختگی در سنش می رسید، تا مدتها  برای اطرافیانش نصیحت گر بود، اما امروز اگر خود را به روز نکنید، حتی مدیرانتان باید شغلشان را عوض کنند، چرا که به روز نیستند. بنابراین امروز دیگر کسی به مرحله ثبات نمی رسد، چراکه اصلا ثباتی وجود ندارد.
ایشان ادامه داد: در فصل دیگر ژان کلود کریر می گوید، همسر من ایرانی است. پدرش ادیب پژوهشگری بود. از پروژه های پژوهشی او صحافی بغدادی، به نام ابن ندیم، بود که به دلیل علاقه وافرش به کتاب، آثاری را که برای صحافی نزد او می بردند، می خواند و خلاصه ای از آن می نوشت. بعدها، بسیاری از آن کتب از بین رفتند، و تنها یادداشت های ابن ندیم از آنان باقی ماند و به  "الفهرست"، یکی از منابع قدیمی کتابشناسی، تبدیل شد. در آنجا ژان کلود کریر می گوید، صحافی و جلد اختراع ایرانی هاست. ایرانی ها برای اولین بار برای اینکه کاغذهای نوشته محفوظ بماند، جلدی سخت برایش درست کردند.
مختارپور ضمن اشاره به بخش هایی از کتاب در خصوص رمان های عامه پسند، بخشی از متن را برای کتابداران خواند وگفت: رمان عامه پسند به عنوان ژانر کتاب طبقه بوژوا در انگلستان شروع شد. نویسندگان برای تاجران و دریانوردان که به اقتضای شغلشان سفر می کردند، کتاب های داستانی می نوشتند که در طول سفر بخوانند. این نویسندگان به صورت جداگانه کتبی برای همسران آنان و نیز کتبی برای خدمه همسران آنان می نوشتند. هر دو گروه باسواد بودند و تا پاسی از شب به خواندن آنها مشغول می شدند. به دلیل استقبالی که از این رمان ها شد، این آثار بعدها در سطوح مختلف جامعه گسترش یافت و به رمان های عامه پسند تبدیل شد.
وی اضافه کرد: اتفاقا یکی از نقاط ابتدایی برای علاقمند شدن نوجوانان و جوانان به مطالعه، رمان عامه پسند است. خواندن اين نوع رمان ها اشکالی ندارد؛ اما نظام آموزشي ، مربیان، معلمان و کتابداران ما باید کمک کنند تا کسی که با این رمان ها خواندن را آغاز کرده است، خود را تنها به آنها محدود نکند. همانگونه که، هیچ كودكي در خوردن پوره و شیر خشک توقف نمی کند و در سطوح بالاتر به غذاهای مقوی تر، متناسب با رشد خود نیاز دارد.
ایشان همچنین به فرازی از کتاب در مورد آموزه های کتب آسمانی و به ویژه قرآن پرداخت و گفت: در بخشی از کتاب با استناد به آیات قرآن کریم (آیات ابتدای سوره علق) خواندن را موهبت الهی معرفی می کند، و دین و ارتباط با خدا را سبب ارتقاء مرتبه دانش و معرفت عنوان می کند.
دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور، در ادامه با خواندن بخش هایی از این کتاب، کتابداران را به مطالعه آن ترغیب کرد.

پایان پیام/