حجت الاسلام امیر محسن عرفان در گفت و گو با خبرنگار حوزه مهدویت خبرگزاری شبستان با اشاره به جایگاه شناسی آموزه مهدویت در مهندسی فرهنگی گفت: دیدگاه سکولاریستی به فرهنگ به هیچ وجه نقش الگودهی دین به فرهنگ را نمی پذیرد و همانگونه که سایر مقوله های اجتماعی را از عرصه تاثیرگذار دین جدا می کند در عرصه مهندسی فرهنگی نیز این تاثیرگذاری را بر نمی تابد.
وی با اشاره به دیدگاه امانیستی و نگاه غربی به فرهنگ خاطرنشان کرد: در این دیدگاه فرهنگ جانشین دین می شود از این روست که برخی از نظریه پردازان فرهنگ در قرن 19 این دیدگاه را پیامبر فرهنگ لقب داده اند چنین دیدگاهی مبتنی بر استقلال و استغنای بشر از دین در روزگار مدرنیته است که جایگاهی برای نقش هدایتگرانه دین برای فرهنگ باقی نمی ماند.
حجت الاسلام عرفان تاکید کرد: اگر چه فرهنگ دارای چنین قدرتی است که حتی توجه برخی از فرهنگ پژوهان را به خود جلب کرده است و این واقعیتی انکار ناپذیر است که فرهنگ می تواند بر طبیعت انسان و غرایض او چیره شود و امکانات ذاتی بشر را به فعلیت درآورد.
این پژوهشگر مهدوی با بیان اینکه فداکاری های فراوان که منشا آن تعصبات فرهنگی و قومی است دلیلی بر قدرت فرهنگ است، تصریح کرد: اما دین قدرت مافوق فرهنگ داشته، فرهنگ ها را فتح کرده و به تسخیر خود درآورده است.
وی با بیان اینکه قدرت معنوی دین نه در تاریخ بلکه امروز نیز بیش از گذشته عینیت یافته است، ادامه داد: قدرت دین تا حدی است که بر تعصبات فوق ملی و فرهنگی فائق آمده است، دین چنان قدرتی دارد که می تواند جوامع مختلف را با فرهنگ های متفاوت به گرد هم آورد و از آن نیز می تواند نیروی شکست ناپذیر در برابر دشمنان بسازد.
حجت الاسلام عرفان با اشاره به تبیین چگونگی نقش آموزه مهدویت در مهندسی فرهنگی افزود: در این بررسی توجه به این نکته مهم است که عناصر تاثیر گذار به فرهنگ به عناصر ریشه ای و عناصر ابزاری، قالبی و نمادین تقسیم می شود.
این پژوهشگر مهدویت گفت: عناصر ریشه ای تاثیرگذار بر فرهنگ چگونگی رقم خوردن فرهنگ را تبیین می کنند بینش ها و روش ها عناصر ریشه ای فرهنگ هستند و سایر عناصر فرهنگ از قبیل آداب، رسوم، هنر و ادبیات عناصری هستند که از عناصر ریشه ای متاثر می شوند و طبیعی است که عناصر ریشه ای نیز برگرفته از فلسفه و جهان بینی پذیرفته شده در جامعه هستند.
وی با بیان اینکه در جامعه ما به عنوان یک جامعه اسلامی عناصر ریشه ای فرهنگ مطلوب مستقیما از اسلام گرفته می شود، اظهار داشت: به بیان دقیق تر هنگامی فرهنگ جامعه ما فرهنگی اسلامی خواهد بود که عناصر ریشه ای فرهنگ ما حقیقتا بر نگرش و ارزش های اسلامی منطبق باشد و فاصله ای میان باورها و ارزش های فرهنگی جامعه با باورها و ارزش های دینی و اسلامی وجود نداشته باشد.
حجت الاسلام عرفان با بیان اینکه در چنین دیدگاهی دین بر فرهنگ اشراف دارد، خاطرنشان کرد: البته این تاثیرگذاری بر عناصر ریشه ای فرهنگ نظیر باورها، ارزش ها و رفتارهای کلان است.
این پژوهشگر مهدویت تصریح کرد: با تبیین چنین نکته ای جایگاه مهدویت در مهندسی فرهنگی روشن می گردد نقش آموزه مهدویت از آنجا که اندیشه ای نجات گرایانه است از عناصر ریشه ای فرهنگ محسوب می شود، اندیشه نجات گرایانه مهدویت از یک سو پایه های نظری رویکرد فرهنگی را در جامعه متحول می سازد.
وی با بیان اینکه در سایه اندیشه مهدویت عوامل فرامادی بر آمدن تمدن ها و نقش اراده انسانی در ساخت تمدن واکاوی می شود، گفت: از دیگر سو در جامعه و روزگار ما زمینه های تحقق نقش فرهنگی و تمدنی آموزه مهدویت مهیا گشته است.
حجت الاسلام عرفان ادامه داد: پیروزی انقلاب اسلامی ایران، بحران های بنیادین تمدن موجود غرب و آسیب های فرهنگی تمدنی موجود جهان اسلام از زمینه های تحقق رویکرد فرهنگی کلان به آموزه مهدویت است.
این پژوهشگر مهدوی افزود: در عین حال آنچه مهم و شرط لازم در این زمینه است اعتقاد و باور عمیق به اصل موضوع و آگاهی از معیارها بر ذهن و دل کسانی به عنوان عناصر تغذیه ذهنی امت اسلامی دست اندرکار فرهنگی در مراحل و ستوه محتلف هستند.
وی گفت: قبل از هر چیز فرهنگ سازان واقعی جهان اسلام باید دیگاهی روشن و نظام مند از آنچه باید معیار و ملاک در عرصه آموزه مهدویت باشد در سامانه تفکر خویش داشته باشد.
پایان پیام/
نظر شما