به گزارش خبرگزاری شبستان،«چلیپای قلم» شرح حال داستانی میرعماد الحسنی، خوش نویس برجسته دوره صفوی، است كه براساس زندگینامه وی به نگارش درآمده است. میرعماد الحسنی از بزرگ ترین نستعلیق نویسان بوده است. وی نزد ملامحمدحسین تبریزی و باباشاه اصفهانی خط آموخت و كتاب‌های بسیاری از جمله گلستان و بوستان و دیوان حافظ را كتابت كرد.
نویسنده، داستان را از مسافرت میرعماد، جوانى با استعداد، به تبریز آغاز مىكند. دایى او در آنجا صحافى دارد و وی را به ملامحمدحسین خطاط معرفى مىكند. میرعماد ضمن مشق خط، دروس دینى را در مدرسه و حوزه علمیه طالبیه ادامه مىدهد. مدتى بعد به قزوین مىآید و از آنجا روانه سفر حج و زیارت كربلا مىگردد. بعد از مدتى به اصفهان سفر مىكند و پس از شاگردى در محضر استادان، به قزوین مىرود. با انتقال پایتخت از قزوین به اصفهان، میرعماد وارد دربار مىشود.
مهدی الماسی در مورد عنوان این كتاب،گفت: چلیپا معانی متعددی دارد از جمله صلیب، زلف و یك حالتی در خوش نویسی برای مورب نویسی است. همچنین این عنوان اشاره دارد به پایان داستان كه میرعماد به دستور غیر مستقیم شاه عباس كشته و به صلیب كشیده می‌شود. در واقع خوش نویسی كه به چلیپا كشیده می‌شود.
در بخشی از كتاب آمده:« ملا گفت: سرنوشت ما از اول حق نوشت، خوش نویس است و نخواهد بد نوشت. »
بعد، چند برگ كاغذ از دست میر گرفت و همان طور كه نگاه می‌كرد، گفت:«باید نسبت و تناسبات همة اجزای خطت با یكدیگر هماهنگ باشد. وقتی حروف هم‌جنس و شكل‌های مشابه یك سطر یا قطعه با قلمی كه نوشته شده به یك اندازه و موافق هم باشد و از حدود معینش خارج نشود و اجزای مشابه‌اش به نظر یكسان بیاید و كوچك و بزرگ ننماید، نسبت خط رعایت شده است. به دایره‌های ‘ش’، ‘ی’ و ‘ن’ در همین چلیپایی كه نوشته‌ام دقت كن!»
میر پرسید: «استاد! راه ساده و آسان برای رسیدن به نسبت كدام است؟ملا گفت: «همین راهی كه چند سالی است با هم می‌رویم. یعنی شاگرد شكل‌ها و كلمات همانند را مدتی با قلم متوسط بنویسد و با نقطه همان قلم، اندازه هر كدام را حساب كند تا چشم و دستش به یكسان‌نویسی عادت كند. بعد، با قلم درشت‌تر و قلم ریزتر تكرار كند. بدون این كه تعلیم استاد و سرمشق‌هایی را كه می‌گیرد فراموش كند، تذكرات استاد باید موبه‌مو اجرا شود. به همین منوال، بعد از مدتی، چشم و دست، به راحتی و بدون نقطه‌گذاری، به اندازه می‌نویسد. مثل مساحی ورزیده كه با یك نظر مساحت زمینی را تعیین می‌كند.»
ملا، بعد از مكثی كوتاه، ادامه داد: «یكی از مهم‌ترین معیارهای سنجش در نسبت‌های خوش نویسی، نقطه است. نقطه مربعی‌شكل كه اضلاع آن تقریباً مساوی یا اندكی كمتر از مساوی است. دربارة همین نقطه، حرف‌های زیادی هست. می‌گویند تمام حروف از نقطه به وجود آمده‌اند و نقطه، اصل حروف است. نكته این كه حروف ‘الف’ در خط محقّق ـ پدر خطوط ـ هشت نقطه به همان قلم است و قد آدمی كه در استقامت ‘الف’ است نیز هشت وجب به وجب همان شخص است».
گفتنی است، چاپ دوم اثر داستانی «چلیپای قلم» در 232 صفحه، قطع رقعی و به قیمت 9900 تومان توسط سوره مهر منتشر شده است.
پایان پیام/
نظر شما