به گزارش خبرنگار سرویس مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، لازمه شکل گیری هر انقلابی انسجام میان نیروهای انقلابی است، ویژگی که در سیر حرکت های مردمی در سال 1357 و البته تا قبل از آن در میان آحاد مردم دیده می شد، مردمی که با هدایت روحانیت و در راس آنان امام خمینی(ره) به اصل دین و دیانت خود بازگشتند و با حضور در مسجد، سنگر مستحکم اسلام وفاداری خود را به دین و رهبرشان به نمایش گذاشتند.
خبرنگار سرویس مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان در راستای بررسی جایگاه مساجد در شاکله انقلاب اسلامی ایران با دکتر «حسن هانی زاده»، کارشناس سیاسی و مسایل خاورمیانه به گفت وگو نشسته است که حاصل آن را می خوانید:
انقلاب اسلامی ایران در شرایطی به پیروزی رسید که جو سیاسی جهان هرگز پیوندی میان مقوله دین و سیاست قایل نمی شد و این دو را از اساس منفک از یکدیگر می دانست، سوال آن است که در این شرایط چگونه انقلاب اسلامی به پیروزی رسید و چه عواملی سبب شد تا بهمن 1357 انقلاب به نتیجه دست یابد؟
دو عنصر مهم در پیروزی انقلاب اسلامی نقش کاملا پررنگی داشت، یکی مساله رهبری هوشمندانه امام راحل و شناخت دقیق و عمیقی که امام راحل از اوضاع سیاسی جهان و منطقه داشتند ودیگری حضور پرشور مردم.
مساله آن است که تصمیم گیری های امام خمینی(ره) دقیقا متناسب با تحرکات مردمی بود و مردم نیز تبعیتی تام از امام (ره) داشتند که در نهایت این دو عنصر کنار هم به نتیجه رسیدند؛ به همین دلیل به نظر می رسد که انقلاب با توجه به این دو عنصر مهم و تاثیرگذار در یک فرآیند زمانی کوتاه و شاید کمتر از یک سال به پیروزی رسید و این در تاریخ انقلاب های دنیا کمتر سابقه داشته است.
همچنین رمز واقعی پیروزی انقلاب اسلامی همگرایی مردم با امام خمینی(ره) بود که این مساله موجب شد که انقلاب اسلامی به پیروزی برسد با وجود آنکه عوامل بازدارنده زیادی چه در داخل و خارج وجود داشت که سعی می کردند از شکل گیری و پیروزی انقلاب جلوگیری کنند و به همین دلیل به نظر می رسد که امام خمینی(ره) در درجه اول و ملت در درجه دوم نقش مهمی در سازماندهی این حرکت داشتند.
این وحدت مردم ناشی از چه عواملی بود و چه طور شد که یک جامعه با فراوانی و تنوع فرهنگی بتواند در یک برهه زمانی به وحدتی یکپارچه برسد؟
با توجه به اینکه ملت ایران از دو پدیده در داخل و خارج رنج می بردند در نتیجه این شرایط بغرنج سبب شد تا آحاد مردم در صحنه حضور یابند و این حضور تنها در محدوده اقشار متدین و مذهبی نباشد. یک مساله دیکتاتوری رژیم ستم شاهی بود که آحاد مردم ایران از همه طیف ها، قومیت ها و مذاهب مختلف در ایران از دیکتاتوری رژیم ستم شاهی رنج می بردند و به همین دلیل همه در پی سرنگونی این رژیم و ایجاد یک نظام مردم سالاری دینی بودند.
موضوع دیگر که جامعه ایران را رنج می داد مساله وابستگی شدید رژیم به قدرت های استکباری بود به گونه ای که حضور هشتادهزار کارشناس نظامی امریکایی در ایران و حضور پانزده هزار کارشناس امنیتی و نظامی و اطلاعاتی رژیم صهیونیستی در ایران موجب شد که ملت ایران نسبت به این وضع واکنش هایی از خود نشان دهد لذا کنش گران داخلی رهنمودهای رهبر انقلاب اسلامی یعنی امام خمینی(ره) را مورد توجه قرار دادند. امام راحل این دو عنصر یعنی دیکتاتوری و وابستگی این رژیم به قدرت های استکباری را مورد انتقاد قرار می دادند و این مساله موجب روشن گری اقشار مختلف شد ضمن اینکه هیچ حزب و هیچ گروهی و هیچ سازمانی در پیروزی انقلاب اسلامی نقشی نداشتند.
ادعای اینکه برخی سازمان هایی که مبارز بودند در پیروزی انقلاب نقش داشتند در واقع انحراف حرکت انقلاب اسلامی و خارج ساختن مسیر انقلاب از حقیقتی است به وقوع پیوست. هیچ گروه و سازمانی در این میان نقش نداشت بلکه این گروه ها و سازمان ها تار و مار شدند و انچه که مسلم است که امام خمینی(ره) هیچکدام از این گروه ها و سازمان ها را به رسمیت قبول نداشتند و این احزاب و سازمانها در دوران ستم شاهی هرچند که سعی کردند به نوعی مبارزاتی علیه رژیم شاه داشته باشند ولی مبارزات واقعی را توده های پایین دستی جامعه بر عهده داشتند و مخاطبان اصلی امام خمینی(ره) نیز همین توده ها بودند.
در این میان چه نقشی را می توان برای مساجد در سیر انقلاب اسلامی در نظر گرفت؟
مساجد یکی از پایگاه های مهم حرکت پرشور مردمی بود و از آنجایی که انقلاب دارای رویکردهای کاملا دینی و اسلامی بود در نتیجه مساجد به عنوان سنگرهای واقعی حرکت مردم بود و مبارزه مردم با هدایت روحانیت شکل گرفت؛ در نتیجه مساجد به عنوان کانون خیزش مردمی در مقابل رژیم ستم شاهی تلقی می شد و پایگاه هدایت انقلاب بود ودر واقع بار حرکت های انقلابی عمدتا بر دوش مساجد بود.
برخی این نقش مساجد را صرفا محدود به یک نقش فیزیکی می دانند، تحلیل شما چیست؟ آیا حقیقتا مسجد صرفا یک مکان در جریان مبارزات انقلابی بود یا وجهه فرهنگی، اجتماعی در سیر انقلاب در مسجد تعریف می شد؟
مساجد توامان نقش فیزیکی و معنوی و بیدارکننده داشتند، انقلابیون علاوه بر اینکه در مسجد برای اقامه نماز حضور می یافتند از این فضا برای بهره گیری از سخنان یاران انقلاب اسلامی بهره می بردند؛ البته مساجد به لحاظ فیزیکی در سازماندهی جوانان به ویژه از اوایل سال 1357 حضور پررنگی داشتند و در واقع نقش یک قطب نمای مبارزاتی را داشتند و رکن اصلی انقلاب بودند.
بیش از سه دهه از انقلاب اسلامی می گذرد، به نظر شما نسل جوان امروز چگونه می تواند با انقلاب آشنا شود و مساجد در راستای نیل به این هدف چه نقشی را ایفا می کنند؟
معتقدم در طول سال باید از طریق تشکیل میزگردها با مبارزین قدیمی و از طریق تبیین اسناد سری زمان شاه ظلمی که بر نسل های قبل گذشت را بیان کنیم، این موارد می تواند نسل جوان امروزی را آگاهی دهد که در گذشته جامعه ایران چه خفت هایی را تحمل می کرد و الان در چه شرایطی قرار دارد. اینکه مردم و انقلابیون چه کشیدند و چه قدر برای به دست آوردن استقلال به زندان رفتند و شکنجه تحمل کردند و محیط فعلی دلپذیر و دموکراسی که در کشور حاکم است حاصل سالها رنج آنان است.
این انقلاب دارای ابعاد انسانی و فرهنگی متعددی است اما از آنجایی که جریان سازی های شدید علیه انقلاب صورت می گیرد، مساجد، روحانیت و حوزه های علمیه در اصلی ترین جایگاه تبیین اهداف انقلاب اسلامی قرار دارند به ویژه مساجد که مهد شکل گیری انقلاب اسلامی بودند بنابراین شکل دهی هرچه بیشتر گفتمان انقلاب اسلامی در برنامه های مساجد و فعالیت مضاعف کانون های مساجد در راستای ارایه اهداف و آرمان انقلاب اسلامی در قالب های مختلف فرهنگی می تواند نسل جدید را بیش از پیش با انقلاب اسلامی آشنا کند.
پایان پیام/
نظر شما