به گزارش سرویس دیگر رسانه های خبرگزاری شبستان به نقل از جام، یکی از سوالات مطرح اینکه از نظر اسلام، چگونه باید با غیر مسلمانان رفتار کرد؟
پاسخ:
دستور اسلام رعایت حقوق، خوش رفتاری و هم زیستی مسالمت آمیز با همه انسان ها مخصوصا پیروان سایر ادیان است. چه آنان که در جامعه اسلامی و در تحت حکومت اسلام زندگی می کنند (اهل ذمه) و چه کسانی که در جوامع غیر اسلامی هستند.
پیشوایان اسلام پیوسته مسلمانان را به رعایت انصاف، ادای حقوق و پرهیز از آزار و اذیت پیروان مذاهب دیگر توصیه می نمودند. در این جا به چند نمونه اشاره کنیم:
1. پیامبر اکرم (ص) می فرماید: "هر کس به یکی از معاهدین اسلام، ستم روا دارد و بالاتر از طاقت او تکلیفی بر او تحمیل کند، در روز قیامت من خودم دشمن او خواهم بود".[1]
2. هم چنین می فرماید: "هر کس اهل ذمه (یهودی، مسیحی و زرتشتی که در پناه اسلام اند) را آزار رساند، مرا آزار رسانده است". [2]
3. امام علی (ع) نیز فرمود: "هر کس اهل ذمه را آزار رساند، گویا به من آزار رسانده است".[3]
4. ابن عباس، از پیامبر اکرم (ص) نقل می کند که آن حضرت فرمود: "به فقرای همه ادیان الاهی صدقه بدهید".[4]
5. امام علی (ع) در بخشی از نامه اش به مالک اشتر می فرماید: "ای مالک، مهربان باش و رعیت را با چشمی پر عاطفه و سینه ای لبریز از محبت بنگر؛ و چون درنده ای به غارت جان و مال آنان نپرداز. ای مالک، فرمان برداران تو از دو صنف بیرون نیستند: یا مسلمان و برادر دینی تو هستند، و یا پیروان مذهب بیگانه اند، که در این صورت همانند تو انسان اند".[5]
باید توجه داشت که فرمان حضرت امیر المؤمنین (ع) به مالک اشتر، در زمانی صادر شده که تعداد مسلمانان در کشور مصر ناچیز بوده، و چند سالی از فتح مصر به دست سپاه اسلام نگذشته بود و طبعاً در این چند سال تنها عده قلیلی اسلام را پذیرفته بودند و اکثریت مردم هنوز مسیحی بودند.[6]
6. امام صادق (ع) در مورد حقوق اهل ذمه (آنان که در جامعه اسلامی و در تحت حکومت اسلام زندگی می کنند) چنین می فرماید: "حق کسانی که در پناه مسلمانانند این است که آنچه را خدای عز و جل از آنان می پذیرد، بپذیری و مادامی که به عهد خدای عزوجل وفادارند، بر ایشان ستم نکنی".[7]
7. امام علی (ع) در بخشی از نامه ی خود به مالک اشتر می فرماید: "اگر پیمانى بین تو و دشمنت بسته شد، و یا تعهد پناه دادن را باو دادى، جامه وفاء را بر عهد خویش بپوشان، و تعهدات خود را محترم بشمار و جان خود را سپر تعهدات خویش قرار ده؛ زیرا هیچ یک از فرائض الاهى نیست که همچون وفاى بعهد و پیمان، مردم جهان با تمام اختلافاتى که دارند، نسبت بآن این چنین اتفاق نظر داشته باشند حتى مشرکان زمان جاهلیت، علاوه بر مسلمانان، آن را مراعات مىکردند؛ چرا که عواقب پیمان شکنى را آزموده بودند. بنا بر این هرگز پیمان شکنى مکن، و در عهد خود خیانت روا مدار، و دشمنت را مفریب؛ زیرا غیر از شخص جاهل و شقى، کسى گستاخى بر خداوند را روا نمىدارد. خداوند عهد و پیمانى را که با نام او منعقد مىشود با رحمت خود مایه آسایش بندگان، و حریم امنى برایشان قرار داده تا بآن پناه برند".[8]
نتیجه آن که:
توصیه پیشوایان اسلام در روابط با غیر مسلمانان، رعایت عدالت، انصاف، ادای حقوق و پرهیز از آزار و اذیت پیروان مذاهب دیگر است. مگر در صورتی که از آنان عهد شکنی و یا خیانتی سر بزند که در این صورت اسلام با قاطعیت دستور مقابله و خاموش کردن فتنه ها را صادر کرده است.
پی نوشت:
[1] ر. ک: صدر الدین بلاغی، عدالت و قضا در اسلام، ص 57؛ زین العابدین، قربانی، اسلام و حقوق بشر، ص 397. "من ظلم معاهداً و کلفه فوق طاقته فانا خصمه یوم القیامة".
[2] صدر الدین، بلاغی، همان، ص 57. "من آذی ذمیاً فقد آذانی".
[3] ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج 20، ص 253، حدیث 578."من آدی ذمیاً آذانی".
[4] عفیف عبد الفتاح طباره، روح الدین الاسلامی، ص 276."تصدقوا علی اهل الادیان کلها".
[5] نهج البلاغه، نامه 53. " واشعر قلبک الرحمة للرعیة و المحبة لهم، و اللطف بهم، و لا تکونن علیهم سبعاً ضاریا تغتنم أکلهم، فانهم صنفان: اما اخ لک فی الدین، او نظیر لک فی الخلق ...".
[6] مجله مکتب اسلام سال 8، ش 5، ص 49.
[7] وسائل الشیعة، ج 15، ص 177، باب سوم،"و حق اهل الذمة ان تقبل ما قبل الله عز و جل و لا تظلمهم ما وفوا لله عزوجل بعهده".
[8] نهج البلاغة، نامه 53. "ان عقدت بینک و بین عدوک عقدة او البسته منک ذمة فحط عهدک بالوفاء و ارع ذمتک بالامانة، و اجعل نفسک جنة دون ما أعطیت فانه لیس
پایان پیام/
نظر شما