به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان، نشست تخصصی "زبان بنیانی برای اندیشه فلسفی" به همت گروه فلسفه غرب موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران، با سخنرانی دکتر محمدرضا بهشتی، عضو هیئت علمی گروه فلسفه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران برگزار شد.
بهشتی در ابتدای سخنانش با اشاره به اینکه در زبان، صورت های اولیه اندیشه های فلسفی را می توانیم بازیابیم، اظهار داشت: مرادم از زبان صرفا یک کاربرد قراردادی واژه ها در برابر مفاهیم نیست که به وضع تعینی یا تعیین به وجود آمده باشد.
وی در تبیین حدود زبان، با تاکید بر پیوند ژرف بین زبان و اندیشه، ادامه داد: ما در زبان به دنیا آمده، غوطه خورده و بزرگ شده ایم و شاید چون این امر اینقدر به ما نزدیک است، کمتر به آن توجه کرده ایم؛ گویی آشکار پنهان است.
مسوول گروه فلسفه فرهنگستان هنر، با این ادعا که شاید بتوان وجود انسانی را وجود زبانمند تعریف کرد، گفت: در زبان و با زبان، جهان ما شکل می گیرد و افقی فراهم می آید که اندیشیدن ما در آن صورت گرفته و با آن هم به بیان می آید.
وی در همین باره افزود: هر چند نظریه های زیادی درباره زبان ارائه شده، اما اطلاع ما از در حد بسیار اندکی است. به نظر می رسد که آنچه ما زبان می نامیم، بنیادی ترین وجهه وجود آدمی است؛ انسان بدون زبان نمی تواند زندگی کند.
عضو هیئت امنای پژوهشگاه علوم انسانی، با مترادف خواندن "زندگی کردن انسانی" با "زبان" مدعی شد که بررسی این امر که در صورت نبود زبان، چه اموری را در زندگی از دست می دادیم، می تواند جنبه های بسیاری از این حوزه پر رمز و راز را برایمان بگشاید.
وی بر این باور است که قدر مسلم زبان در یک چیز به ما مدد می رساند: مواجهه ما با جهان هستی. وی در این باره افزود: مواجهه ما با هستی با وساطت زبان صورت می گیرد، اما باید توجه داشت که این وساطت به صورت ابزاری نیست، بلکه در واقع شاید طرح هستی شناختی وجود انسان است.
مولف کتاب "هانس دیرکس، انسان شناسی فلسفی"، با اشاره به اینکه زبان های مختلف، طرح های مختلفی از جهان را نشان انسان میدهد، اظهار داشت: زبان ها مجال مختلفی از آشکار شدن وجود را فراهم می آورند؛ در حالی که هیچ زبانی به نحو کامل نمی تواند وجود را در خود آشکار سازد؛ چون با هر آشکار شدنی در زبان، پنهان شدنی هم هست.
وی سخن از تمثیل هایدگر به میان آورد که "متکفر مانند یک کشاورزی است که شیارهای خود را بر روی مزرعه زبان ایجاد می کند" و ادامه داد: اندیشه بر محمل زبان استوار است و در این بستر است که می اندیشیم و رشد می کنیم.
عضو هیئت امنای مؤسسه انجمن و حکمت، زبان را یک امر پویا و در معرض دگرگونی ها معرفی کرد و گفت: زبان یک امر ایستا نیست و دگرگونی های او هم به خاطر این است که "وجود"، خودش را در آگاهی ما نو به نو آشکار می سازد.
وی بر این باور است که در مواجهه با زبان های دیگر، قلمرو ساختار و اندیشه و احساس خودمان را با قلمرو دیگری از ساختارها روبرو می بینیم.
فرزند شهید آیت الله دکتر بهشتی، در بخش پایانی سخنانش، که به برخی مصادیق چگونگی شکل گیری واژه ها و ساختارهای زبانی با توجه به رویکرد اندیشه های فرهنگ های مختلف اشاره داشت، اظهار داشت: ما در مواجهه با زبان های دیگر، با امکان دیگر اندیشیدن مواجه می شویم و این آشنایی با دیگر زبان ها، شاید راهی به گسترش فهم ما باشد.
پایان پیام/
نظر شما