به گزارش خبرنگار شبستان، برای مخاطبان جدی تئاتر، جشنواره فجر یک جشن بزرگ است. یک فرصت ده روزه ی کوتاه برای مرور نمایش های یک سال گذشته و تماشای چشم انداز سال پیش روی تئاتر ایران. فرصتی برای تماشای تازه ترین اتفاقات تئاتری و فرصتی برای شناخت چیزهایی که در آنها پیشرفت کرده ایم و مواردی که در آنها گام های روبه عقب برداشته ایم.
برای فعالان تئاتر بخصوص در شهرستانها، جشنواره فجر فقط یک جشنواره نیست، یک موهبت است. فرصتی برای دیدن و دیده شدن. جایی برای آشنایی با تئاتر و یاد گرفتن. محلی برای ارائه و به اشتراک گذاری توانمندی ها و ایده ها و اندیشه ها که هرچه آثار حاضر در بخش های مختلف آن، بویژه بخش بین الملل کیفیت بالاتری داشته باشند، سهم بیشتری در افزایش علاقه و انگیزه آنها به تئاتر و حضور در سالهای آتی جشنواره خواهد داشت.
جشنواره تئاتر فجر امسال و در سی و سومین دوره برگزاری در بخش بین الملل میزبان یازده نمایش است که از این میان سه نمایش «لندن، رم، تهران، آمستردام» ، «رویای پاییزی» و «قلعه انسانات» توسط کارگردانان ایرانی و بطور مشترک با کشورهای دیگر تهیه شده اند. هشت نمایش دیگر نیز آثاری از کشورهای اروپایی فرانسه، آلمان، ارمنستان، روسیه، لهستان و سه کشور اسلامی عراق، کویت و عمان را شامل می شوند.
اولین نکته در بررسی نمایش های بخش بین الملل عدم حضور نام های شناخته شده و چهره های نام آشنای تئاتر جهان است. جایی که بر خلاف سالهای گذشته خبری از حضور نام های خاص در جشنواره نیست. اگرچه این موضوع در بخش های دیگر جشنواره هم صادق است و جز سه چهار مورد، نشانی از استقبال نام های مطرح تئاتر کشور از این رویداد مهم به چشم نمی خورد.
نکته دوم انتخاب آثاری است که قصه گو و مبتنی بر دیالوگ هستند و با نبود بالانویس بخش زیادی از راه ارتباطی با تماشاگر ایرانی را از دست داده اند. اتفاقی که در اجرای نمایش های «کودک وحشی» از فرانسه، «پرواز بر فراز شهر» از ارمنستان و «کمپلکس اودیسه» از آلمان رخ داد و تماشاگران فارسی زبان در مواجه با آثار پر دیالوگ فرانسوی، آلمانی و ارمنی زبان، در سکوت، بازی ها و اکت های بازیگران را دنبال می کردند تا شاید به روزنه ی امیدی برای فهم ماجرا دست یابند.
حتی اگر به بهانه ی احتمال حواس پرتی مخاطب از بازیها و نمایش، امکان اجرای بالا نویس فارسی برای تئاترهای بخش بین الملل امسال فراهم نشده باشد، گلایه مخاطبان از این اتفاق درست به نظر می رسد و باعث می شود نمایش های یاد شده حتی اگر از کیفیت بالایی هم برخوردار باشند آنچنان که باید و شاید مورد توجه قرار نگیرند.
در ادامه جشنواره و در پنجمین روز، نمایش های «ضربه فنی» از کویت و «بازار» از عمان امروز به روی صحنه خواهند رفت که امید می رود قرابت های فرهنگی و اسلامی این کشورهای همسایه بتواند نبود بالانویس را جبران کند، گرچه زبان عربی به نسبت زبان های کمتر شنیده شده غربی، قابل فهم تر است.
نمایش «فراموشی» از روسیه و نمایش «کتابها» از لهستان دیگر نمایش های خارجی امسال هستند که در روزهای آتی به روی صحنه خواهند رفت.
علی یزدان دوست
نظر شما