سلمان پادشاهی از نسل السدیری و مشکلات

به گزارش خبرگزاری شبستان،رای الیوم در مطلبی با اشاره به مرگ ملک عبدالله آورده است: تصمیماتی که سلمان بن عبدالعزیز در روز نخست پادشاهی اش اتخاذ کرد سبب کنار زده شدن جناح هایی که در دوران ملک عبدالله مطرح بودند، شد.

این رسانه نوشت: در تغییرات جدید شاهد ارتقای گسترده محمد بن نایف وزیر کشور با انتصاب وی به عنوان جانشین ولیعهد و در واقع مطرح شدن وی به عنوان مرد شماره 3عربستان هستیم.محمد بن نایف در عین حال معاون دومی نخست وزیر و وزیر کشور را حفظ کرد.

رای الیوم می افزاید: نکته قابل توجه این است که الجزیره قطر از محمد بن نایف به عنوان ژنرالی که القاعده را تحت تعقیب قرار داده یاد کرد.یک منبع آگاه وابسته به کشورهای حوزه خلیج فارس اعطای اختیارات به محمد بن نایف را در کابینه به مثابه دادن چراغ سبز برای تکمیل برنامه امنیتی استراتژیک دانست.در واقع تمرکز شبکه الجزیره بر محمد بن نایف این باور را تقویت می کند که روابط با قطر رو به بهبود است.

این رسانه در ادامه به عدم حضور شیخ محمد بن زاید ولیعهد ابوظبی که روابط قوی با ملک عبدالله داشت و نیز عبدالله دوم شاه اردن و عبدالفتاح السیسی رئیس جمهوری مصر در مراسم اشاره کرده است.

این رسانه در ادامه بیان کرد: برنده دوم تغییر و تحولات محمد بن سلمان بود که به پست وزارت دفاع و ریاست دربار پادشاهی رسید تا همه پرونده ها در اختیار پادشاه جدید باشد.ارتقای یافتن محمد بن سلمان در واقع کنار زدن قطب مهمی که در طول سالهای گذشته بازیگر نقش مهمی در پشت پرده بوده است یعنی خالد التویجری و نزدیک به متعب بن عبدالله بود که سبب شد بسیاری از محور التویجری-متعب و بندر بن سلطان را بازنده تغییر و تحولات بدانند.

عبدالباری عطوان سردبیر رای الیوم نیز اعلام کرد: سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه جدید عربستان که پنج سال اخیر را تنها به عنوان یک ناظر و در سکوت گذرانده هیچ اقدامی را اتخاذ نکرده که مبادا مانع رسیدن وی به تخت پادشاهی شود از همان لحظه اول رویکرد خود را در خصوص نقشه حکمرانی با از بین بردن میراث پادشاه فقید مشخص کرد. وی در مرحله اول خالد التویجری رئیس دربار ملک عبدالله  را برکنار کرد و محمد بن نایف، وزیر کشور و یکی از قدرتمندان در عربستان را به عنوان جانشین ولیعهد و محمد بن سلمان پسر خود را به عنوان وزیر دفاع و رئیس دفتر خود منصوب کرد.

این اقدامی بود که راه را بر متعب بن عبدالله پسر پادشاه فقید که سمت جانشین ولیعهد را اختراع کرد و امید وی را برای تصاحب چنین سمتی بست.

سلمان بن عبدالعزیز با صدور چنین دستوراتی دو مساله بسیار با اهمیت را محقق کرد:ابتدا برجسته شدن دوباره خاندان السدیری از طریق منصوب شدن دو تن از جوانان این خاندان یعنی محمد بن نایف و محمد بن سلمان در قدرتمندترین منصب‌ها و مهم‌ترین وزارتخانه‌های کشور یعنی وزارت دفاع و کشور است.

دوم تقویت، تسهیل و آغاز انتقال قدرت به نسل دوم شاهزادگان یا نوادگان ملک سعود، موسس عربستان سعودی و از طریق تمرکز بر شایستگی و لیاقت آنهاست.

کاملا طبیعی است که چنین تصمیمات سریع و غافلگیرکننده‌ای تعجب و خشم برخی از شاهزادگان خاندان حاکم را برانگیزد. چه شاهزادگان کهنه‌کاری که فکر می‌کنند به حاشیه رانده شده‌اند مثل نواف، مشعل و طلال بن عبدالعزیز و چه شاهزادگان نسل دومی که بیشتر آنها از جوانان بوده و طمع در اختیار گرفتن پست و مقام را دارند مثل پسران فیصل (سعود، خالد و ترکی)، پسران سلطان (بندر و خالد) پسران طلال بن عبدالعزیز (ولید، ترکی و خالد)، پسران فهد (محمد و عبدالعزیز) و پسران پادشاه فقید عربستان (متعب، مشعل و عبدالعزیز).

سلمان بن عبدالعزیز به خوبی زمام امور را در دست گرفته و از مدت‌ها پیش و از زمان وخامت اوضاع جسمانی پادشاه متوفی عربستان ستون‌های حکومت خود را بنا کرده بود.

در حال حاضر واکنش متعب بن عبدالله به این اقدام و همچنین مکان حضور خالد التویجری در ابهام باقی مانده است.

سوالی که در اینجا مطرح می‌شود مربوط به سیاست‌های داخلی و خارجی پادشاه جدید عربستان در مرحله آتی است.

افزایش اعتماد پادشاه جدید به محمد بن نایف نشان می‌دهد که سیاست مشت آهنین در برخورد با تندروها همچنان ادامه خواهد داشت و شاید شدت بیشتری بگیرد و اگر اظهاراتی از نزدیک شدن پادشاه جدید به جریان تندروها گفته شده اظهاراتی مبالغه‌آمیز است.

چالش داخلی بزرگی که پادشاه عربستان با آن مواجه شده کم شدن درآمد این کشور و حتی به نصف رسیدن آن به دلیل کاهش قیمت نفت (حدود 200 میلیارد دلار) است که نتیجه مخالفت ریاض با کاهش تولید در داخل سازمان اوپک بوده است. این اقدام همزمان با بالا رفتن میزان بیکاری در میان جوانان به 30 درصد و همچنین تمایل بسیاری از افراد برای پیوستن به داعش و القاعده صورت می‌گیرد.

اما در زمینه سیاست خارجه پادشاه جدید پس از شکست حزب اصلاح در یمن و پیروزی و سلطه شیعیان حوثی بر کشور هم‌پیمانان خود را در این کشور از دست داده است. همچنین سیاست‌های کشورش در تغییر نظام سوریه از طریق مسلح کردن مخالفان و حمایت از آنها شکست خورده است.

تعجب نمی‌کنیم که پادشاه جدید سیاست کشور خود را در قبال سوریه تغییر بدهد و به تدریج از سیاست پیشین کناره‌گیری کند چراکه وی مشکل شخصی با بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه ندارد و اما پادشاه جدید مسیر و روش کشور خود را که ایران را دشمن بزرگ خود می‌داند، تغییر نخواهد داد.

تغییر واضح‌تر درخصوص مسائل کشورهای حوزه خلیج فارس و اختلافات با کشورهای همجوار به ویژه قطر و تقویت روابط با مصر است .

عربستان در حال حاضر در آستانه مرحله انتقالی جدیدی قرار دارد که کاملاً با مراحل قبلی متفاوت است.

مشکلات سلمان بن عبدالعزیز

سلمان در حقیقت از نظر جسمی وضعیتی ندارند که بتواند عهده دار پادشاهی عربستان شود وی از پارکینسون و مشکلات ستون فقرات و برخی مشکلات دیگر رنج می برد و گویا تشویق نزدیکان وی را وادار به تکیه زدن بر تاج پادشاهی عربستان کرده است.

البته اینکه پادشاهی بیمار باشد و از مشکلات رنج ببرد در عربستان طبیعی است و ملک فهد گواه این مدعاست.

احتمالات پیش رو

برخی از کارشناسان بر این باورند که مقرن بن عبدالعزیز سه ماه بیشتر به عنوان ولیعهد باقی نخواهد ماند و احمد بن عبدالعزیز جای وی را خواهد گرفت.