جعفر بای، آسیب شناس در گفتگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری شبستان با اشاره به رویکرد اجتماعی کردن مبارزه با مواد مخدر گفت: ستاد مبارزه با مواد مخدر در راستای مبارزه با مواد مخدر نمره قابل قبولی را دریافت نکرده است البته مقصرهم نیست، مانند داستان قوه قضاییه است که تمام مشکلات در بیرون از قوه شکل می گیرد ولی مسول و تهیه کننده ،دستگاه قضایی می شود ستاد هم همین طور است.
وی با بیان اینکه دامنه اعتیاد بسیار وسیع است و نمی شود فقط در گام های پایانی با آن مبارزه کرد، افزود: ما باید سرچشمه ها، مبادی تولید و کانون ها ی مولد بزهکاری اعتیاد را بخشکانیم،این پیش نیازهایی که موجب تقویت اعتیاد در جامعه می شوند چندین گام با مبارزه فاصله دارند.
بای اعتیاد را عاملی برای بیکاری عنوان کرد و افزود: نبود سرگرمی های لازم برای گذران اوقات فراغت مفید و مؤثر می تواند یکی از عوامل مهم در مسئله اعتیاد باشد.
وی با بیان اینکه انواع و اقسام استرس ها و فشارهایی که شهروندان آن را تحمل می کنند از دیگر عوامل مهم گرایش به اعتیاد است، تصریح کرد: به عنوان مثال استرس های دوران جوانی و بحران دوران بلوغ، نگرانی از آینده و روشن نبودن افق پیش رو عواملی هستند که موجب استرس و اضطراب افراد شده و افراد نیز اعتیاد را به عنوان یک پناهگاه و کانون آرامش بخش و تسکین بخش انتخاب می کنند.
وی ادامه داد: بحران مشکل اقتصادی و گرفتاری های ناشی از این بخش، معضلات بزرگی است که باعث بروز این پدیده می شود بنابراین هر چقدر سیاست های آرامش بخشی و سیاست های التیام دادن (یعنی فشار بر مردم را کاهش دهیم)، آسایش و نشاط در جامعه بیشتر حاکم باشد گرایش در افراد برای مواد مخدر کمتر است.
فقر را علت گرایش به مواد مخدر نمی دانم
وی با بیان اینکه من فقر را علت گرایش به مواد مخدر نمی دانم، تصریح کرد: متاسفانه برخی از افراد به غلط به اعتیاد به عنوان یک ابزار تفریحی نگاه می کنند و اینگونه اذعان می کنند که به صورت تفننی معتاد شدیم، بنابراین دولت باید در عرصه های مختلف زندگی برای شهروندان خود برنامه داشته باشند تا بتوانند اوقات فراغت خود را پر کنند.
وی ادامه داد: بنابراین مسئولان باید شرایطی را برای جامعه فراهم کنند که افراد دچار استرس، فشار، نگرانی و دلشوره نشوند چون این فشارها از یک سو و نداشتن برنامه، عدم سرگرمی و اوقات فراغت خالی ،فرصت پرداختن به مسئله اعتیاد را افزایش می دهد.
جوان بیکار بیشتر در معرض آسیب و اعتیاد است
بای با بیان اینکه جوان بیکار بیشتر در معرض آسیب و اعتیاد است، خاطرنشان کرد: به دلیل اینکه از وقت بیشتری برخوردار است و فردی هم که شاغل است به دلیل فشارها و استرس ها به مواد مخدر پناه می برد. بنابراین نبود تفریحات مناسب و مطلوب در زندگی از عوامل مهمی هستند که منجر به گرایش اعتیاد افراد می شود، پس ستاد مبارزه با مواد مخدر در این زمینه ها کاری نمی تواند انجام دهد، فقط در ایستگاه پایانی عناصری که گرفتار اعتیاد می شوند می تواند اقدام به درمان آنها کند.
این آسیب شناس با بیان اینکه همه افراد در معرض ابتلا به اعتیاد هستند، گفت: ستاد در راستای پیشگیری باید شرایطی را اتخاذ کند که افراد جامعه به دامن اعتیاد نیفتد، اعتیاد غول وحشتناکی است که پشت در خانه همه خانواده ها کمین کرده است و احتمال اینکه دامن یکی را بگیرد، زیاد است؛ بنابراین باید پیشگیری کرد و سیاستگذاری های پیشگیری ستاد در این زمینه بسیار مفید، مؤثر و کارساز است.
استفاده از ظرفیت های مردمی برای مبارزه با مواد مخدر
وی استفاده از ظرفیت های مردمی را عاملی مهم در راستای مبارزه با مواد مخدر عنوان کرد و افزود: اعدام یک امر خشن برای مبارزه با مواد مخدر است و عاملی خشن تر از اعدام برای مبارزه با مجرمان وجود ندارد. ولی متاسفانه بازگردانده نبوده .پس خود پدیده اعتیاد یکی از فرزندان متولد شده از خشونت است و ما نمی توانیم از جنس خود آن یعنی توسط خشونت، با خشونت رفتار کنیم و باید از ظرفیت های مردمی استفاده کنیم.
وی اظهار کرد: مبارزه کار خوبی است ولی استفاده از همه توان ها هم نباید برای ممانعت باشد بلکه برای این باشد که مردم مبتلا نشوند وقتی مبتلا نشوند دیگر نیازی برای مبارزه نیست. بنابراین ما از نیروی مردمی باید باید برای پیشگیری از ابتلا به اعتیاد استفاده کنیم.
تدوین سیاست های ایجابی برای مبارزه با مواد مخدر موثر است
وی با بیان اینکه در راه مبارزه باید به دنبال سیاست های ایجابی باشیم نه سیاست های سلبی، تصریح کرد: در این مسئله رفتار خشن جواب نمی دهد چون پدیده اعتیاد تولید خشونت است.
بای ادامه داد: اطلاع رسانی و آگاه بخشی در این زمینه بسیار مؤثر و مفید است.
با رفتارهای غیر مستقیم با مواد مخدر مبارزه کنیم
وی در پاسخ به این سوال که چرا با وجود این همه اقدامات در راستای مبارزه با مواد مخدر هنوز مبارزه با چرخه توزیع مواد مخدر در کشور سخت است، گفت: به دلیل اینکه مبارزه با معلول اتفاق نیفتاده است. اعتیاد یک پدیده پیچیده است، ما نمی توانیم مستقیما با آن مبارزه کنیم ،باید با رفتارهای غیرمستقیم با آن مبارزه کنیم، در آمریکا برای اینکه جوانان به سمت مواد مخدر گرایش نیابند، گفتند جوان کسی است که دارای سینه های ستبر و بازوهای برآمده باشد، مدل لباس را هم آستین کوتاه قرار دادند در این صورت جوانان سعی کردند خمودگی، افسردگی، خواب آلودگی و گردن کجی را از خود دور کردند چون رنگ پریدگی، ضعیف و لاغر بودن از ویژگی های جوانان معتاد بود به این صورت جوانان خود را از ابتلا به اعتیاد دور کردند.
هیچ گاه قاچاقچیان اصلی اعدام نشدند
وی با بیان اینکه ما باید مبارزه را اصولی کنیم، تصریح کرد: مبارزه با معلول جواب نمی دهد، ما در پدیده اعتیاد با قاچاقچی های اصلی که سرمایه های آنها بازار را می چرخاند مبارزه نکردیم و همیشه سر افرادی بالای دار رفته که یا بارکش و کوله کش(خرده فروشان)بودند یا افرادی که به خاطر بیکاری فصولی برای رساندن مواد به مقصد دستگیر شدند چون قاچاقچی افیونی از توان مالی برخوردار است که هیچ گاه دم به تله نمی دهد.
وی با بیان اینکه در این عرصه باید کارهای فرهنگی صورت گیرد، افزود: کار فرهنگی این نیست که پوستر معتادان را در مترو و خیابان بچسبانیم بلکه این کار آخرین اقدام است.ما باید در اقدامات فرهنگی غنای فرهنگی را طوری فراهم کنیم که جوان ایرانی اسیر و گرفتار اعتیاد نشود، در کارهای فرهنگی باید به شکل ،عریان اعتیاد بیشتر نگریسته شود به گونه ای که هیچ گاه صحبتی از اعتیاد به میان نیاید.
قانون مبارزه با مواد مخدر را نیازمند اصلاح و بازنگری است
این آسیب شناس ،قانون مبارزه با مواد مخدر را نیازمند اصلاح و بازنگری دانست و اظهار کرد: قانون مبارزه با مواد مخدر یک قانون نادرست و غلط است از همین رو ضرورت بازنگری و اصلاح آن از نان شب واجب تر است چون همه مسئولان متفق القول معتقد به بازنگری آن هستند.
وی با بیان اینکه اعتیاد بسیار تنوع پیدا کرده و ما طبقه بندی برای مبارزه با آن نداریم، تصریح کرد: طبقه بندی اعتیاد به دو طبقه سبک و کم خطر و اعتیاد پرخطر و خشن هدف گیری از سیاست های ما را روشن می کند، اینکه چقدر باید انرژی خودمان را معطوف به اعتیادهای خطرناک و معتادان خطرناک تر بگذاریم. اکنون از کسی که چند گرم تریاک می گیرند همان شیوه رفتاری را می کنند که چند کیلو گرفتند.
وی با اشاره به پدیده شیشه در جامعه گفت: مواد مخدر شیشه یک بدبینی و سوءظن در جامعه ایجاد کرده است، نگاه جامعه را باید نسبت به این مسئله دقیق و روشن کنیم.
وی با بیان اینکه شیوه های مبارزه فرق می کند، اظهار کرد: در زمان گذشته مواد مخدر را کوپونیزه کرده بودند(افراد بالای 60 سال) با این کار در جامعه القا کردند که این متاع، متاع پیرمردان است این فکر باعث شده بود جوانان میلی به مصرف مواد مخدر پیدا نکنند. این سیاست گذاری ها باید طوری اتخاذ شود که اولا پرخطرها از کم خطرها تفکیک شوند تا برنامه های کارشناسانه و اصولی تدوینشود.
وی در پایان گفت: معتقدم باید سیاست های اصولی، منطقی، علمی و سیاستگذاری تدوین شود که با واقعیت موجود جامعه همخوانی داشته باشد.
پایان پیام/
نظر شما