پژوهشکده تاریخ شفاهی در سازمان اسناد و کتابخانه ملی راه اندازی می شود

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری شبستان، غلامرضا عزیزی، معاونت سازمان اسناد و آرشیو ملی ظهر امروز شنبه 13 دی در نشستی به اهداف این سازمان اشاره کرد و گفت: سازمان اسناد و کتابخانه ملی از ادغام سازمان اسناد و کتابخانه ملی شکل گرفت. معاونت اسناد ملی وظایف اسناد ملی سابق را بر عهده دارد. این سازمان سال 1349 تاسیس شده بود و بعد از 35 سال پس از تاسیس با کتابخانه ملی ادغام شد . وظیفه معاون اسناد طبق قانون شناسایی و ارزشیابی به اسناد دستگاه ها، امحای اسناد زاید، جمع آوری اسناد در مکان واحد و فراهم آوری و حفاظت و نگهداری اسناد است.

وی افزود: روش های گردآوری اسناد در این سازمان علاوه بر راکد شدن اسناد در سازمان ها و اینکه ارزشی برای سازمان ندارند. همکاران ارزشیاب ما به سازمان ها می روند. اگر  اسناد قابلیت نگهداری داشته باشند آنها را به سازمان می آورند و اگر فاقد ارزش باشند با اشاره  به شورای آرشیو ملی امحا می شوند اما اسنادی هم هستند که نه امحا شدن آنها مشخص است و نه نگهداری آنها که این اسناد را به آرشیو می آورند و در حالت بینابینی می ماند. یکی از ماموریت های ما جمع آوری اسناد از سازمان هاست.

معاونت سازمان اسناد و آرشیو ملی خاطرنشان کرد: روش دیگری دسترسی ما به اسناد خانوادگی از طریق اهدا یا واگذاری به صورت مبلغ در اختیار سازمان قرار می گیرد اما روش دیگر امانت سپاری است که افرادی هستند که اسناد خانوادگی دارند و مایل به فروش یا واگذاری این اسناد نیستند و ما به صورت امانتی آنها را در اختیار می گیریم افرادی هم هستند که نمی خواهند اسنادشان را به هیچ کدام از این روش ها به ما بدهند. ما به آن افراد آموزش می دهیم که چگونه از این اسناد نگهداری کنند. سازمان اسناد ملی سابق از سال 70 فعالیت دیگری را هم آغاز کرد که به عنوان تاریخ شفاهی که به نوعی روش محافظت از اسناد است ما در این برنامه به سراغ کسانی می رویم که خاطراتی از یک موضوع تاریخی دارند و به عنوان شاهد عینی از آنها مصاحبه می گیریم تا به اصل واقعه پی ببریم این شیوه دیگری از گردآوری اسناد است که در این سازمان انجام می شود.

عزیزی اظهار داشت: بعد از گردآوری اسناد اداره کل حفاظت اسناد، آسیب شناسی اسناد را آغاز می کند و برخی از این اسناد به دلیل نداشتن محیط مناسب دچار آسیبند که اگر مرمت نیاز داشتند باید مرمت شوند برای همین منظور،دو کارگاه در نظر گرفته شده که این اسناد را مرمت کنند.

معاونت سازمان اسناد و آرشیو ملی از راه اندازی کارگاه ویژه مرمت چرم در این سازمان خبر داد و گفت: تا آخر امسال کارگاه ویژه مرمت مطبوعات نیز در این سازمان راه اندازی خواهد شد.

غلامرضا عزیزی همچنین اظهار داشت: یکی از افتخارات معاونت اسناد آموزش تخصصی مرمت به کشورهای همسایه است که در همین راستا مرمت گرانی از کشورهای افغانستان، ترکیه، عراق، عمان و تاجیکستان برای آموزش به این سازمان آمده اند.

عزیزی درباره آگاهی سازمان ها از ارزش اسناد موجود در آنها نیز گفت: این سازمان از سال 49 تاسیس شده است ولی نقطه اوج فعالیت آن از دهه 70 بوده است و با بخشنامه های ریاست جمهوری تمامی اسناد یعنی حجم بالایی از اسناد از زمان آیت الله هاشمی رفسنجانی به بعد به این سازمان آمدند. ما هر سه سال یک بار مکاتباتی را با سازمان ها برای در اختیار قرار دادن اسناد انجام می دهیم، هم اکنون نیز به سازمان هایی که به بخش خصوصی واگذار می شوند نامه نگاری می کنیم تا اسناد این سازمان ها که دولتی هستند را به ما تحویل دهند.

معاونت سازمان اسناد و آرشیو ملی درباره دشواری های کار با سند گفت: متاسفانه کار با سند مشکلاتی دارد و یکی از عوامل گرایش کمتر پژوهشگران به سازمان است زیرا با یک جستجو کل مطلبی را که نیاز دارند می توانند جمع آوری کنند تا با مطالعه کتابخانه ای بروند دیگر سراغ خواندن اسناد سیاقه را ندارند سخت گیری باعث شده که متاسفانه طیف اصلی مراجعان ما که دانش آموختگان تاریخ هستند کمتر به سراغ ما می آیند. ما قید 40 سال را برای اسناد برداشته ایم و بر اساس آیین نامه دسترسی که دارای ارزش هستند حتی اگر مدت کوتاهی از صادر شدن آنها بگذرد ، می توانند به آرشیو بیایند.

غلامرضا عزیزی درباره شرایط سخت کارکنان در مخازن آرشیو ملی نیز اظهار داشت: دکتر صالحی به جدیت به دنبال این هستند که شرایط سخت و زیان آور برای فعالان حوزه اسناد لحاظ کنند. ما همکارانی داریم که در تمام طول ساعت کارشان را در مخازنی انجام می دهند که نور کافی ندارند حتی بوی مخازن نیز برای فعالان اذیت کننده است و ما شرایطی را برای کارکنان مخازن اعمال می کنیم که کار به صورت گردشی در بین آنها انجام شود.

عزیزی درباره آمدن اسناد از سازمان هایی مثل نیروهای مسلح و وزارت اطلاعات و وزارت خارجی به این سازمان نیز اظهار داشت: وزارت اطلاعات و نیروهای مسلح از قانون مستثنی هستند آیا قاعده خاص خود را دارند و وزارت خارجه را برای اسنادشان تعیین تکلیف می کنیم چون شامل آن قانون نمی شوند. وزارت اطلاعات و دفاع مقدس و وزارت دفاع کارهایشان به اندازه خودشان است و آنها تاکنون توانسته اند 190 و چند جلد کتاب منتشر کنند. اسناد اطلاعاتی کلی ظرافت دارند که در مورد آزادسازی و امحای آنها متخصصان تخصص آرشیوی لازم دارند.

رییس سازمان اسناد و آرشیو ملی درباره همگرایی در بین سازمان ها در کل مهتاب گفت: 13 سازمان در تشکل مهتاب همگرایی دارند و تاکنون چند نمایشگاه مشترک برگزار کرده اند.

عزیزی از برگزاری نمایشگاه اسناد و عکس 15 خرداد در تمام رایزنان فرهنگی خارج از کشور خبر داد و گفت: در این نمایشگاه یک سند مربوط به ساواک در 15 خرداد سال 42 که جزء منابع رسمی است به نمایش در می آید.

وی افزود: همچنین همزمان با دهه فجر امسال نمایشگاه عکس و سند دهه فجر در تمام رایزنی های فرهنگی ایران و خارج از کشور برگزار می شود.

پایان پیام/