مسجد شیخ لطف الله، هسته سازنده مجتمع شهری جدید در زمان شاه عباس اول

خبرگزاری شبستان: مسجد شیخ لطف الله یکی از شاهکارهای معماری ایرانی اسلامی است، این مسجد هسته سازنده یک مجتمع شهری در زمان شاه عباس اول است و سال اتمام ساختمان و تزئینات کاشی کاری آن 1028 هجری قمری است.

خبرگزاری شبستان: مسجد امام اصفهان با مناره های رفیع و ایوان های سر به فلک کشیده و شبستان های عالی و محراب های نفیس و همچنین با طرح یکپارچه و متوازن خود از شاهکارهای بی نظیر و مسلم معماری زمان صفویه است.

 

سر در ورودی رفیع و با شکوه مسجد با مناره های طرفین بر زیبایی بنا می افزاید. این سردر با کاشی های تزئینی چندرنگ همراه با نقوش گل و گیاه  و پرنده و مقرنس های پوشیده از کاشی خشت تزیین شده است. بسیاری از محققین و مطلعین تاریخ صفویه، علت اینکه کاشی های سردر با داخل مسجد تفاوت دارد را در عجله ای می دانند که شاه عباس اول برای اتمام مسجد داشته است.

 

محراب بی بدیل مسجد شیخ لطف الله که تاریخ 1028 و امضای محمدرضا بن استاد حسین بنا اصفهانی را در خود دارد از شاهکارهای معماری و هنر اسلامی ایرانی است که هر بیننده را به اعجاب و تحسین وا می دارد.

کتیبه خارجی گنبد به خط ثلث با کاشی سفید معرق بر زمینه لاجوردی حاوی سوره های قرآن کریم است. خطوط کتیبه های داخل گنبد مسجد را علیرضا عباسی و استاد باقر بنا نوشته اند.

 

مضمون این کتیبه ها آیات قرآنی و عبارت مذهبی است. علاوه بر آن خطوط بنایی با کاشی مشکی بر زمینه سفید آیات قرآنی کتابت شده است. در چهارگوشه داخل مسجد نیز بار دیگر آیاتی با خط ثلث سفید بر زمینه لاجوردی با کاشی سفید معرق  نوشته شده است. در ضلع شرقی و غربی مسجد شیخ لطف الله اشعاری به زبان عربی که آن هم به خط ثلث است نوشته شده که بنا به اظهار کارشناسان سراینده آنها شیخ بهایی است. خطاط این کتیبه ها نیز باقر بنا است.

 

وجود آب نما در جلو مسجد شیخ لطف الله حوض هشت گوش زیبایی وجود داشته که پیوسته لبریز از آب بوده است. این حوض را در اواخر دوره قاجار خراب کرده اند. وجود کتیبه های نفیس و طره های سردر که در درون گلدان مرمرین جای می گیرند آنچنان زیبایی جاودانه در ذهن بیننده بیدار می کنند که این یقین برای او حاصل می شود که معماری این اثر الهامی بوده است زیرا دارای حالت ویژه و منحصر به فرد نماز انسان با خداوند است.

 

مسجد شیخ لطف الله اولین بنای ساخته شده در اطراف یک مربع است که هسته سازنده یک مجتمع شهری جدید در زمان شاه عباس را تشکیل می داد. دالان ورودی ابتکاری بنا باعث شده که مسجد رو به قبله بوده و در ضمن نمای بیرونی آن هم ردیف با میدان باشد. نور خورشید از طریق پنجره های دوتایی واقع در ساقه گنبد وارد شبستان می شود.

 

 داخل گنبد کوتاه این مسجد با طرح های لوزی شکل که اندازه آنها رفته رفته تا مرکز گنبد کاهش می یابد تزیین شده است. یکی از زیباترین آثار تاریخی اصفهان که هر تماشاکننده ای را خیره می کند و نسبت به هنرمندانی که در انجام آن دخیل بوده اند به اظهار تحسین و اعجاب وا می دارد مسجد شیخ لطف الله است که در ضلع شرقی میدان نقش جهان و در مقابل قصر سطنتی عالی قاپو واقع شده و به واسطه کاشی کاری های معرق داخل و خارج گنبد و کتیبه های عالی که نیمی از آنها به خط علیرضا عباسی است از زیبایی و ظرافت کمتر نظیر دارد.

 

 این مسجد که شاهکاری از معماری و کاشی کاری ایرانی در اول قرن یازدهم هجری است به فرمان شاه عباس اول ساختمان آن شروع شد و سر در زیبای آن در سال 1012هجری قمری به پایان رسیده وسال اتمام ساختمان و تزئینات کاشی کاری آن 1028 هجری قمری است.

 

مسجد شیخ لطف الله مانند مساجد دیگر صحن و مناره ندارد و به منزله یک شبستان گنبددار است که به وسیله رواقی مجلل به میدان نقش جهان اتصال می یابد و کاشی کاری داخل و خارج گنبد آن از نفیس ترین نوع کاشی کاری معرق است و اختلاف رنگ آمیزی کاشی های آن با سایر کاشی های مساجد از جمله مسجد شاه از جهت زمینه رنگ است که در سایر مساجد معمولا به رنگ آبی تجلی دارد ولی در این مسجد پادشاهی به رنگ نخودی است و دیگر از جهت طرح و تلالو رنگ های کاشی ها است. گنبد این مسجد بدون شک زیباترین گنبدی است که در سراسر کشور اسلامی ایران بنا شده و لذا نمی توان گفت زیباترین گنبدی است که در مساجد دنیا برپا شده است.

 

نابغه ای که این شاهکار  هنری را به وجود آورده استاد محمدرضا اصفهانی است که نام او در دو لوجه کاشی معرق در داخل محراب این مسجد به شرح زیر جاودان شده است:

عمل فقیر حقیر محتاج به رحمت خدا  محمدرضا بن استاد حسین بنا اصفهانی1028.

پایان پیام/

کد خبر 427423

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha