به گزارش خبرنگار سینمایی شبستان، بیست و نهمین نشست سینما روایت شامگاه گذشته با نمایش مستند «اتاق جنگ» به کارگردانی مصطفی حریری و با حضور «محمدرضا شرف الدین» مدیرعامل انجمن سینمای دفاع مقدس در تالار اسوه برگزار شد.
«محمدرضا شرف الدین»٬ مدیرعامل انجمن دفاع مقدس در این مراسم با اشاره به اینکه در این فیلم مستند، همه حرفهای هشت ساله جنگ بیان نشده است، گفت: هیچ کس نمی‌تواند به صراحت همه مسائل را بازگو کند و البته در این مستند جای همه حرفهای جنگ نبود. آنچه اثر را از آثار مشابه متمایز می کند روایت ساده و صادقانه و سطحی از جنگ است.
وی با بیان اینکه برای دیدن جزییات جنگ باید به سراغ کارهای شهید آوینی رفت، افزود: اگر بخواهیم به جزییات جنگ بپردازیم باید به سمت نقاط حساس دفاع مقدس برویم.
شرف الدین در بخش دیگری از سخنانش درباره دسترسی آزاد به اسناد جنگ و انجام کارهای تحقیقاتی در این موضوع، گفت: کار تحقیقی کردن در حوزه دفاع مقدس به شدت سخت است و عشق فراوان می‌خواهد. در همه نظام‌ها اسناد طبقه‌بندی شده‌ای وجود دارد که پس از سال‌ها فاش می‌شود. این امر مهمی است و ما نمی‌توانیم تشخیص دهیم که سندی باید حتما فاش شود یا خیر. این گونه اسناد باید در زمان خودش از حالت سری و طبقه‌بندی خارج شود.
وی تاکید کرد: بنابراین ضرورت دارد تاریخ به صورت دقیق بازخوانی شود و ما باید مراقب باشیم که آن سند صحت داشته باشد. آن چیزی که به ما ضربه می‌زند منفذ ایجاد شده به دلیل صداقت موجود در تصمیم‌گیری‌ها است.
به گفته شرف الدین، در این زمینه اگر فرهنگسازی صحیحی نشود، بی اخلاقی رواج پیدا می‌کند.
روایت چالش‌ها و اختلاف نظرهای پشت پرده جنگ در مستند
«محمدامین نوروزی» که به عنوان منتقد در این نشست حضور داشت، درباره این مستند گفت: مستند اتاق جنگ را مستندی خوب و ساختارمند دیدم که این مساله به سوژه و محور انتخابی فیلم است که بر روی آن کار شده است. فیلم قصد دارد درباره تصمیم گیری های پشت پرده جنگ و تحلیل های پیرامون آن، اطلاعاتی به مخاطب ارائه کند و خوشبختانه اطلاعات خوبی هم ارائه می کند و اختلاف نظرها و چالش هایی که پشت پرده جنگ بود را بیان می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: این مستند را نباید با بقیه آثار دفاع مقدسی مقایسه کرد، بلکه تحلیل‌های مختلف نسبت به پشت پرده جنگ باید به صورت مجزا از موضوع جنگ پرداخته شود.
نوروزی بیان کرد: «اتاق جنگ» سعی می کند دیدگاههای مختلفی که درباره ادامه جنگ بعد از فتح خرمشهر وجود داشت را ارائه کند؛ از نگاه طیف ابراهیم یزدی و نهضت آزادی گرفته تا نگاه طیف جریان سپاه و محسن رضایی و همچنین نگاهی که امام خمینی(ره) و طیف نزدیک به ایشان داشتند. اتفاق خوب این فیلم، لحن روایتگری آن است که باعث می شود طیف های فکری مختلف نتوانند در برابر آن گارد بگیرند.
زیرپا گذاشتن اخلاق حرفهای با انتشار مصاحبه‌های اختصاصی یک مستند!
«مصطفی حریری» کارگردان جوان این مستند که با کمی تاخیر در نشست حاضر شد، درباره مستندهای تاریخی گفت: مستند فارغ از محتوایش فکر می‌کنم وقتی در مورد تاریخ صحبت می‌کنیم نمی توان شخصیت‌های منفی و منفور را حذف کرد و هر کاراکتری جایگاه خودش را دارد و نمی توان کاراکتری را به صرف اینکه خیانت کرده حذف کرد!
وی در پاسخ به سوالی درباره دغدغه اصلی ساخت مستند بیان کرد: اگر قرارباشد در مورد اینکار صحبت کتیم مثال قطره و دریا اغراق امیز است و فاصله بسیار با اتفاقات موثر بر تاریخ ایران است. قیاس فیلم من و رخدادهای دفاع مقدس قیاس قطره و دریاست و طبیعی است که من نتوانسته باشم همه آنچه در آن دوران رخ داده را در فیلم خود مصور کنم. من کوشیدم بخشهای مهم اتفاقات مربوط به سیاستگذاری جنگ را در اثرم ارائه کنم.
حریری به آثاری که درباره دفاع مقدس ساخته شده اشاره کرد و گفت: معمولا جنگ را از سه نگاه دیده ایم؛ یکی نگاه در بحبوحه جنگ، دیگری نگاه نوستالژیک نسبت به جنگ و دیگری بازخوانی تاریخ یا بازگشت به گذشته که می تواند توام با نگاههای مثبت و منفی باشد. اکنون در دوره بازخوانی هستیم چون ربع قرن از جنگ گذشته و نیاز داریم به این بازخوانی اما مشکل اینجاست که برای بازخوانی تاریخی جنگ کمترین کمکی به مستندسازان نمی شود. بازخوانی سینمایی جنگ نیاز دارد به دسترسی به اسناد محرمانه اما متاسفانه مستندسازان ما نمیتوانند از این اسناد استفاده کنند. چقدر سند پشت پرده درباره جنگ داریم؟ بسیار زیاد اما متاسفانه از این اسناد که جزو اسناد طبقه بندی شده هم نیستند استفاده نمی کنیم تا خیلی دیر شود. امیدوارم این دوره سوم اگرچه خیلی دیر است اما با ساخت اتاق جنگ آغاز شده باشد.
وی با بیان اینکه تمام آنچه دیدید بر اساس اسناد موجود و مشهود ساخته شده است، اظهار کرد: این در حالی است که هیچ سندی از اسناد جنگ در دسترس ما قرار نگرفت. عدم وجود قانون گردش آزاد اطلاعات در ایران باعث شده ساده ترین اسناد توسط برخی مراکز به سرمایه بدل شود و همین نیز باعث می شود مستندسازان برای پیدا کردن یک کاتالوگ قدیمی هم کلی دردسر پیدا کنند.
این کارگردان تاکید کرد: این قدر حجم این سندهای منتشر نشده زیاد است و در دنباله آن، افراد حاضر در جنگ از دنیا می‌روند و ما کاری نمی‌کنیم تا اینکه تاریخ جنگ مسکوت می ماند.
وی با اشاره به عدم دسترسی به اسناد خیلی جزئی از جنگ، بیان کرد: ما هر چه درباره اسناد تاریخی ایران صحبت کنیم زمانی که اخلاق نداشته باشیم به تحریف کشیده می شود. در این ارتباط یک سکانس هفت دقیقه ای از فیلم مربوط به اتاق عقلا حذف شد. همچنین عده ای به راش های اصلی فیلم دست یافتند و مصاحبه های اختصاصی برای این مستند توسط یکی از نشریات داخلی مورد استفاده قرار گرفت.
حریری در پایان خاطرنشان کرد: مصاحبه آقای حسن روحانی در مورد جنگ برای اولین بار بود که در این مستند انجام شد که هماهنگی برای انجام آن، یک سال به طول انجامید و در کمال تعجب دیدیم که یکی از نشریات داخلی اقدام به بازنشر آن کرده است که این مساله، عین بی اخلاقی حرفه ای است!
پایان پیام/
نظر شما