خبرگزاری شبستان: مسجد در اسلام مکاني مقدس و حائز اهميت است روايات بسياري درباره فضيلت رفت و آمد و نشستن در مسجد و خواندن نماز در آن به خصوص به جماعت وارد شده است. خداوند در آيه 29 سوره اعراف مي‌فرمايد: «و اقيموا وجوهکم عند کل مسجد و ادعوه مخلصين له الدين؛ و به سوي هر مسجدي رو کنيد و به عبادت بپردازيد و خالصانه در دين خود خدا را بخوانيد. در حديثي از رسول اکرم(ص) آمده: المساجد سوق من‌السواق الاخره قراها المغفره و تحضتها الجنه؛ مساجد بازاري از بازارهاي آخرت است از کساني که به آن وارد مي‌شوند با مغفرت پذيرايي مي‌شود و هديه آنان بهشت است. با توجه به اين مطالب ترديدي باقي نمي‌ماند که مسجد تاثير بسزايي در ارتقاي معنوي انسان و رشد ايماني او دارد و موجب ثواب اخروي مي‌گردد. مسجد به عنوان جايگاه عبادت مسلمانان از مهمترين نهادهاي جامعه اسلامي به شمار مي آيد و همواره در طول تاريخ اسلام نقش بنيادين و اصلي ايفا كرده است.
اما مساجد به غیر از فریضه عبادی کارکردهای دیگری هم دارد که در گفتگو با حجت الاسلام حمیدرضا مظاهری سیف، رئیس موسسه بهداشت معنوی این کارکردها را مورد بررسی قرار دادیم.
-مساجد به غیر از فریضه دینی چه کارکردهایی است؟
مسجد به غیر از اینکه مکانی برای انجام فریضه دینی است کارکردهای دیگری نیز دارد که مهمترین کارکرد آن شکل گیری ارتباطات اجتماعی بر اساس ارزش های معنوی است. چرا که جامعه اسلامی بر اساس ارتباطات اسلامی هویت می یابد و به طور کلی شاخص تمایز جامعه ما با دیگر جوامع بر اساس همین روابط اجتماعی از مراکزی همچون مسجد شکل می گیرد. مردم در خلال این ارتباطات زندگی خودشان را می سازند. مسجد به عنوان یک مرکز و پایگاه فرهنگی و اجتماعی می تواند در هویت بخشی به افراد نقش تاثیرگذاری داشته باشد. هر محله ای که تنظیم روابط اجتماعی آن حول محور مسجد نباشد افراد آن محله بویژه جوان ها با بحران هویت مواجه می شوند.
مسجد که کانون بندگی خداست همواره محل آموزش و تقویت آگاهی های نمازگزاران هم بوده است پرداختن به موضوع دانش، از دیگر فریضه های مسجد به شمار می آید.
یکی از کارکردهای مهم مسجد، کارکرد سیاسی است که از زمان رسول خدا(ص) بر آن تأکید شده و هم اکنون نیز اهمیت آن کاملا مشخص است و بر همین اساس نبی مکرم اسلام پس از بنیانگذاری نظام اسلامی، مسجد را که مرکزی عمومی و محل تجمع مسلمانان برای ادای فرایض دینی بود، به عنوان پایگاه حکومت و نهاد سیاسی اسلام برگزید.
- فرهنگ سازی سبک زندگی اسلامی یکی از موارد مورد تاکید مقام معظم رهبری بوده است، مساجد در اصلاح نگرش به موضوع سبک زندگی اسلامی چگونه می توانند تاثیرگذار باشند؟
مساجد علاوه بر این که نقش خود را به عنوان یک نهاد موفق اجتماعی در طول حیات ارزشمند خویش به خوبی ایفاء کرده اند به صورت فردی در بهره مندی از رفتارهای اجتماعی، شخصی و خانوادگی و همچنین بهره گیری از سبک و سیاق زندگی معنوی و اسلامی در انتقال پیام ها می توانند ایفا کنند.
یکی از مواردی که مورد توجه مومنین است زیارت برادر دینی است، کسی که اهل مسجد نیست از هم نشینی و همفکری با اهل ایمان لذت نمی برد چرا که مسجد برنامه های زندگی انسان ها را جهت می دهد اهل مسجد به نماز اول وقت اهتمام دارند و فریضه عبادی برای آنها مهم است. علاوه بر اینها مسجد در پوشش، وضعیت زندگی و سایر ابعاد زندگی افراد نقش تأثیرگذاری دارد.
پیامبر گرامی اسلام (ص) برای تغییر رفتارهای اجتماعی مردم زمان خویش در مسجد مفاهیم دینی را شکل داد. امروز هم انتخاب مسجد به عنوان بستر و پایگاه ارائه کننده و مروج و بسط دهنده سبک زندگی بر گرفته از آموزه ها و مفاهیم اسلامی است. پایه و اساس دین اسلام بر اصل اجتماعى بودن است تا او را به سوى زندگى جمعى و اجتماعى سوق دهد. به همین جهت اسلام همواره مؤمنین را به شرکت در اجتماعات براى عبادت خداوند ترغیب مى کند؛ زیرا تنها از طریق اجتماع است که مسلمانان مى توانند به صورت واحد در مقابل مشکلات ایستادگى کنند و الگوهای اسلامی را از یکدیگر بیاموزند.
-فعالیت های فرهنگی در مسجد و ایجاد کانون های فرهنگی هنری در کنار مسجد چقدر در جاذبه مندی مسجد تأثیرگذار است؟
مسجد باید در ابعاد مختلف فرهنگی، اجتماعی و هنری مورد محله اثرگذار باشد و حرفی برای گفتن داشته باشد. مساجدی که در کنار خودشان مراکزی همچون کانون، کتابخانه، آموزشگاه، صندوق قرض الحسنه و مراکز مشاوره داشته باشند می توانند زمینه ساز حضور هر چه بیشتر افراد را در مساجد فراهم کنند. به اعتقاد من مسجد باید در تمام ابعاد زندگی انسان ها دخالت داشته باشد. مسجد فعال مسجدی است که دربش ساعت های طولانی بر روی مردم باز باشد و تنها مکانی برای اقامه نماز صرف نباشد.
کانون های فرهنگی هنری مساجد مرکزی هستند که تلاش دارند روح ارزش ها و آرمان های معنوی را در ابعاد مختلف نشر دهند.
پایان پیام/
نظر شما