به بهانه 16 آذر /از فضیلت علم آموزی تا جایگاه دانشجو و دانشگاه

خبرگزاری شبستان: يك جوان گاهى اوقات مى‌تواند مجموعه پيرامونى خودش را - كلاس را، استاد را و حتّى دانشگاه را - زير تأثير شخصيت معنوى خودش قرار دهد. البته اين كار با سياسی‌كارى به‌‌دست نمى‌‌آيد؛ با معنويت به‌دست مى‌‌آيد، با صفا به‌دست مى‌‌آيد، با استحكام رابطه با خدا به‌دست مى‌‌آيد.

خبرگزاری شبستان-کرمان

تاریخ مبارزات ملت آزادیخواه ایران، مشحون از رویدادهای تأثیرگذاری است که به حق می توان هر یک از آنها را انقلابی کوچک برای زمینه سازی بزرگترین انقلاب عصر حاضر یعنی انقلاب اسلامی ایران دانست.

یاد شهیدان «قندچی، بزرگ نیا و شریعت رضوی» گرامی باد


"16آذر" 1332 که یادآور سرکوب کردن اعتراضات دانشجویی به سفر نیکسون معاون رئیس جمهور آمریکا به ایران است یکی از رویدادهایی است که هر ساله گرامی داشته می شود تا یادمان نرود که دانشجو یعنی نماد مبارزه با استکبار، یعنی تبلور شهامت و جرأت و جسارت.


در این روز سه دانشجو به نام هاي احمد قندچي، آذر(مهدی)بزرگ نيا و مصطفی شريعت رضوي به شهادت رسیدند. روز 16 آذر به عنوان روز مقاومت و ايستادگي دانشجويان اين سرزمين در برابر استعمار غرب و استبداد و خودکامگي در دفتر تاريخ اين سرزمين به يادگار ثبت شده است.


این مناسبت بهانه ای شد تا در این مجال اندک، مختصری راجع به اهمیت علم و دانش و نیز گزیده ای از فرمایشات امام خمینی(ره)و امام خامنه ای در خصوص دانشجو بپردازیم.

ضرورت علم، وجوب طلب آن و تشویق بر آن


مرحوم کلینی در اصول کافی که یکی از چهار منبع اصلی روایی شیعه است، دومین کتاب این مجموعه را به «کتاب فضل العلم» که خود شامل 22 باب است؛ اختصاص داده است.


در این کتاب در خصوص ضرورت علم و وجوب طلب آن و تشویق بر آن، پاداش عالم و متعلم، حق عالم، تبعات فقدان عالم احادیثی آورده که در قسمتی از آن، این حدیث آورده شده است: رسول خدا (صلی الله علیه وآله) فرمود: دانشجوئى بر هر مسلمانى واجب است، همانا خدا دانشجويان را دوست دارد.


امير المؤمنين عليه السلام مى‏فرمود: اى مردم بدانيد كمال دين طلب علم و عمل بدانست، بدانيد كه طلب علم بر شما از طلب مال لازم‏تر است زيرا مال براى شما قسمت و تضمين شده. عادلى (كه خداست) آنرا بين شما قسمت كرده و تضمين نموده و به شما مى‏رساند ولى علم نزد اهلش نگهداشته شده و شما مأموريد كه آنرا از اهلش طلب كنيد، پس آنرا بخواهيد.


اهمیت دین مبین اسلام به دانش و دانش اندوزی تا آنجاست که فرمودند: مدادالعلماء افضل من دماء الشهداء؛ مداد علما بافضیلت تر از خون شهداست.

سختی های علماء در راه کسب علم


سیره ائمه اطهار علیهم السلام نیز گواه اهمیت فوق العاده ایشان به علم آموزی است؛ پس از ایشان علماء و بزرگان زیادی طی قرون متمادی بر کسب علم و دانش پافشاری کرده و میراث ارزشمندی در این زمینه از خود برجای گذاشتند.


در شرح احوال ملاصالح مازندرانی از علمای بزرگ تشیع که شرحی بر اصول کافی نیز دارد؛ آمده است: هنگام مطالعه در پای روشنایی‌هایی كه به جهت عابرین می‌گذاشتند، ایستاده تا صبح مطالعه می‌كرد، تا آن كه از فضل قادر متعال، ‌به اندك زمانی قابلیت مجلس شریف آخوند ملا محمّدتقی مجلسی (ره) را به هم رسانید و در مجلس آن بزرگوار با علمای نامدار هم سبق شد و در اندك زمانی براغلب آنها فایق آمد.


علمای زیادی بودند که علیرغم فقر و تهدیستی اما چنان کوشش وافری در راه کسب علم و دانش کردند که می تواند الگویی برای ما که امروز متعنم از همه نعم و امکانات لازم هستیم باشد.


امروز و به برکت انقلاب اسلامی ایران، رشد روز افزون علم و دانش جوانان این مرزو بوم باعث شده است تا ایران به یکی از قدرت های برتر علمی خاورمیانه و بلکه جهان تبدیل شود.


دانشگاه های ایران اسلامی مملو از جوانانی است که امید می رود تا با نصب العین قرار دادن فرمایشات معمار کبیر انقلاب و خلف صالح ایشان، و چشم انداز جامعی که برای آینده علمی کشور پیش بینی شده است، نقشی اثر گذار داشته باشند.

بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی، حضرت امام خمینی(ره)توصیه هایی به دانشجویان دارند که در ذیل به آن اشاره می شود:


پرهیز از گروه گروه شدن


به دانشگاهی‌ها عرض مى کنیم که اینقدر گروه، گروه نشوید، شما دشمن دارید؛ در مقابل دشمن باید مجهز بشوید، مجهز شدن به این است که با هم یک گروه با وحدت کلمه، اگر شما یک گروه بشوید، جوانهاى معتقد مسْلم ما که بحمداللَّه اکثر دانشگاه را در قبضه دارند، اگر این‌ها هى گروه، گروه نشوند و با هم مجتمع بشوند، چهار تا آدمى که معوج و منحرف است یا به این‌ها ملحق مى شود که ان شاء اللَّه ملحق بشود؛ و یا گورش را گُم مى کند و مى رود.

شما منتظر این نشوید که دولت بیاید جلو بگیرد، یا ملت بیاید جلو بگیرد، خودتان با اجتماع خودتان، بدون اینکه دعوایى راه بیندازید، بدون اینکه درگیرى در کار باشد، با اجتماع خودتان، با وحدت کلمه خودتان؛ جلوى این توطئه ‌ها را بگیرید. فردا دانشگاه باز مى شود، جلو بگیرید از این توطئه ‌ها. توطئه گر‌ها دشمن شما هستند؛ دشمن ملت شما هستند.(۲۳ شهریور ۱۳۵۸)


مرکز تربیت قرار دادن دانشگاه


همه مملکت باید مشغول بشوند براى اصلاح خودشان. اول اصلاح آدم‌ها را بکنند که مقدم بر همه چیز است. دانشگاه‌ها را مرکز تربیت قرار بدهید.(۱۴ دى ۱۳۵۸)


خواندن هر درس با الهی کردنش هر درسى مى خواهند بخوانند مانع ندارد، درس هایى که [مفید] است، اسلام با همه [درس‌ها]، الّا بعضى از درس ‌ها استثنا کرده، با همه موافق است. اما آنى که براى ما‌ها فایده دارد این است که ما بخواهیم همین اسلامى بودن را الهى اش کنیم، بخواهیم الهى باشد این کار ما، براى خدا کار بکنیم.(۱۹ آذر ۱۳۶۴)


درست کردن انسان، مقدم بر همه چیز


آن چیزى که مطرح است پیش انبیا انسان است. آن چیز، چیز دیگر نیست؛ انسان مطرح است پیش انبیا؛ چیز دیگر پیش انبیا مطرح نیست. همه چیز به صورت انسان باید درآید. مى خواهند انسان درست کنند. انسان که درست شد، همه چیز درست مى شود. (۱۶ خرداد ۱۳۵۸)

ضرورت تعهد به قواعد اسلام و توحید در علوم انسانی


البته علوم انسانى محتاج به یک انسانهاى متعهد دارد. انسانى که تعهد به قواعد اسلام ندارد و تعهد به آن زیربنایى که توحید است ندارد، در علوم انسانى نمى تواند عملى انجام بدهد الّا انحراف و این قابل پذیرش نیست. در سایر رشته هایى که در دانشگاه هست آن چیزى که مورد نظر است این است که اساتید مشغول به کار خودشان باشند و توطئه در کار نباشد. (۲۴ فروردین ۱۳۶۰)


توجه به قرآن


هان اى حوزه هاى علمیه و دانشگاههاى اهل تحقیق! بپاخیزید و قرآن کریم را از شرّ جاهلان مُتنسِّک و عالمان متهتک که از روى علم و عمد به قرآن و اسلام تاخته و مى تازند، نجات دهید. و اینجانب از روى جِد، نه تعارف معمولى، مى گویم از عمر به باد رفته خود در راه اشتباه و جهالت تأسف دارم. و شمااى فرزندان برومند اسلام! حوزه ‌ها و دانشگاه‌ها را از توجه به شئونات قرآن و ابعاد بسیار مختلف آن بیدار کنید. تدریس قرآن در هر رشته اى از آن را مَحطّ نظر و مقصد اعلاى خود قرار دهید. مبادا خداى ناخواسته در آخر عمر که ضعف پیرى بر شما هجوم کرد از کرده ‌ها پشیمان و تأسف بر ایام جوانى بخورید...(۱۶ مرداد ۱۳۶۵)


25 توصیه مقام معظم رهبری به دانشجویان


شرح صدر سیاسی داشته باشید؛ با اقشار مختلف جامعه در ارتباط باشید؛ مراقب نگاه‌های سوسیالیستی و مارکسیستی باشید؛ ایده اقتصاد مقاومتی را تبیین کنید؛ جریان دانشجویی، موضع انتقادی خودش را حفظ کند؛ نیروی جوانی خود را کشف کنید؛ آرمانگرایی را در دانشگاه زنده نگه دارید؛ بدنبال قله‌های علمی باشید؛ محیط دانشگاه باید پاکیزه و معنوی باشد؛ آرمانگرایی را با پرخاشگری اشتباه نگیریم؛ در مسائل اجتماعی موضع‌گیری کنید؛ در تصمیم‌گیری‌ها، مطالعه عالمانه داشته باشید، در تصمیمات، مصلحت ها را در نظر بگیرید؛ نظرات خود را به دستگاه‌ها ارائه کنید و موضع‌گیری کنید؛  از تصمیمات نسنجیده پرهیز کنید؛ کانون‌های تصمیم و اقدام تشکیل دهید؛ از قول بدون علم بپرهیزید؛ مراقب رقابت بر سر پست و مقام باشید؛ سقف معرفت خود را سایت ها و روزنامه‌ها قرار ندهید؛ با قرآن و نوشتجات شهید مطهری و دیگر فضلا، معرفت دینیتان را بالا ببرید؛ به اوضاع کشور نگاه مستفسرانه داشته‌باشید؛ نسبت به اوضاع کشور نقد مستمر و منصفانه داشته‌باشید؛ با تشکل‌های دانشجویی جهان اسلام ارتباط داشته باشید؛ امید را  در خود زنده نگه دارید.


فعال باشید نه منفعل


به نظر من، جوانان انقلابى دانشگاه - چون بحث دانشجو را داريم - سعى كنند خوب درس بخوانند؛ خوب فكر و معرفتشان را بالا ببرند. سعى كنند در محيط خودشان اثر بگذارند؛ فعال باشند، نه منفعل؛ روى محيط خودشان، اثر فكرى و روانى بگذارند. اين شدنى است.


يك جوان گاهى اوقات مى‌تواند مجموعه پيرامونى خودش را - كلاس را، استاد را و حتّى دانشگاه را - زير تأثير شخصيت معنوى خودش قرار دهد. البته اين كار با سياسی‌كارى به‌‌دست نمى‌‌آيد؛ با معنويت به‌دست مى‌‌آيد، با صفا به‌دست مى‌‌آيد، با استحكام رابطه با خدا به‌دست مى‌‌آيد.


عزيزان من! رابطه با خدا را جدّى بگيريد. شما جوانيد؛ به آن اهميت بدهيد، با خدا حرف بزنيد، از خدا بخواهيد. مناجات، نماز، نماز با حال و با توجّه، براى شما خيلى لازم است. مبادا اينها را به حاشيه برانيد. (بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در جلسه پرسش و پاسخ دانشگاه تهران ‌ 77/2/22)

چگونه مى‌توان از خطّ فكرىِ ناب ولايت در مسائل روزمرّه و جارى به صورت واضح مطّلع شد تا افراد نتوانند نظرات حضرتعالى را خلاف وانمود كنند؟


من آنچه كه در سخنراني ها بيان مى‌كنم، لبّ نظراتم است. اساسي ترين نظراتم همان هايى است كه شما در سخنرانيها از من مى‌شنويد. هيچ نظرى درباره مسائل جارى كشور و مسائل اسلام و مسلمين و مسائل اجتماعى وجود ندارد كه من آن را درِگوشى به كسى بگويم و نشود آن را در علن گفت.

نظرات من، نظراتى شفّاف و روشن است كه در خطبه نماز جمعه و در سخنرانى با گروههاى مختلف، شما اينها را مى‌شنويد.(بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در جلسه پرسش و پاسخ دانشگاه تهران‌‌ 77/2/22)


آرمان گرایی در معنویت و اخلاق


در زمینه‌ معنویت و اخلاق هم باید آرمان‌گرا بود. محیط دانشگاه به دلیل اینکه محیط جوان است، باید محیط پاکیزه‌ای باشد. بعضی خیال میکنند دانشگاه یعنی محیطی که در آن، تقید به دین و پایبندی به دین و اخلاق و اینها خیلی لزومی ندارد و مطلوب نیست. این ناشی از بنای غلطی است که در دوران طاغوت، در آغاز پیدایش دانشگاه، پایه‌ریزی شد.

آن روز کسانی دانشگاه را به وجود آوردند که به اصل دین و معنویت و اخلاق اعتقاد نداشتند؛ شیفته‌ی غرب و فریفته‌ی اخلاقیات غرب بودند. البته آن شیفتگی و فریفتگی، شکل عمومیاش بود؛ یک عده‌ایشان هم مزدور و مأمور غرب بودند.

بنا بود اینها در داخل کشور طراحی و برنامه‌ریزی کنند که تسلطی را که به شکلی در دوران قاجار داشتند، در دوران پهلوی همان تسلط را و بیشترش را به شکل دیگر و آرامتری داشته باشند؛ تربیت یک نسل روشنفکر و درس‌خوانده و تحصیلکرده‌ای که غربی بیندیشد؛ ایرانی است، اما فرانسوی و انگلیسی و آمریکائی فکر میکند؛ آرزوهایش آرزوهای یک فرد آمریکائی است؛ اقدام و عملش هم اقدام و عمل یک فرد آمریکائی یا انگلیسی است؛ اگرچه ملیتش ایرانی است و ساکن ایران هم هست. آنها تربیت یک چنین نسلی را دنبال میکردند. (بیانات در دیدار دانشجویان، هفدهم رمضان المبارک ۱۴۳۳)

 

 

 

پایان پیام/

کد خبر 422583

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha