به گزارش پايگاه اطلاع رساني حج،* با نگاهي به احكام و عبادات اسلامي درمييابيم كه برخي از آنها داراي جنبهي اجتماعي و برخي داراي جبنهي فردياند، اما برخي نيز هر دو آنها را دارا هستند؛ مانند حج كه داراي هر دو وجه است. به نظر ميرسد كه زيارت اربعين نيز از سنخ اين دستهي سوم باشد كه هر دو وجه فردي و اجتماعي عبادت در آن پررنگ است. حال اگر از اين بُعد به زيارت اربعين بنگريم، وجه تمايز آن نسبت به ساير عبادات چيست؟
البته بايد توجه داشت كه تمام احكام اسلام داراي ابعاد و آثار اجتماعياند، منتها در برخي از احكام، بُعد اجتماعي نسبت به بعد فردي بيشتر ملموس است. اما در مورد زيارت اربعين، كه سفارش خاصي از سوي امام حسن عسكري عليهالسلام دربارهي آن نقل شده است، گويي امام عليهالسلام اراده فرموده بودند كه با اين اشاره، اربعين ميعادگاهي براي زوار اباعبداللهالحسين عليهالسلام در دوران غيبت قرار گيرد و موجب اقتدار و عزت جامعهي اسلامي باشد.
زيارت كربلاي معلي در همهي اوقات جزء بافضيلتترين اعمال به حساب ميآيد و كمتر ميتوان عبادتي را بافضيلتتر از آن تصور كرد، اما وقتي زمان خاصي براي زيارت بهعنوان علامت مؤمن اعلام ميشود، معلوم است كه عنايت خاصي نسبت به آن وجود داشته است. به تعبير حضرت امام، در زمينهي توصيه به معصومين عليهالسلام به عزاداري، ائمهي هدي عليهالسلام از اول نقشه كشيده بودند كه امروز چنين آثار باعظمتي بر عزاداريها مترتب شود.
بهطور طبيعي، وقتي يك امام معصوم عليهالسلام، آن هم در آستانهي دوران غيبت، چنين توصيهاي ميفرمايند، يعني پيشبيني جمعيت چندميليوني را در اين ميعادگاه ميكردهاند و وقتي چنين اجتماع عظيمي با آن اشارهي مبارك قابل پيشبيني بوده است، شايد ارادهي آن را هم فرموده بودند كه بسترهاي اجتماعي برگزاري چنين اجتماعي در اين سالها فراهم شده است. به هر حال، هماكنون با اين اشارهي امام حسن عسكري عليهالسلام، اربعين به بزرگترين ميعادگاه مسلمانان در كربلاي معلي تبديل شده است و ميتوان از اين زيارت بهعنوان يك رزمايش باعظمت براي پيروان و علاقهمندان اباعبداللهالحسين عليهالسلام در ميان همهي مسلمانان، بلكه همهي افراد و ملل آزاديخواه جهان ياد كرد كه انشاءالله مقدمهي نجات جهان بشريت از ظلم خواهد بود.
دقت كنيم كه ارادت به سيدالشهدا عليهالسلام تنها مختص شيعيان نيست، بلكه برادران اهل تسنن هم به امام حسين عليهالسلام عشق ميورزند؛ چراكه جدا از محبت تمام مذاهب اسلامي به فرزندان پيامبر (ص)، يزيد در حق اهل سنت هم فراوان ظلم كرده و فاجعهاي چون فاجعهي «حره» در مورد اهل سنت در مدينه به دستور او انجام گرفت كه طي آن، بسياري از صحابه و تابعين كشته شدند، به زنان مسلمان تجاوز شد و جوي خون به راه افتاد. آن وقت بود كه همهي مسلمين به علت قيام اباعبدالله عليهالسلام پي بردند. يزيد چهرهي منفور تاريخي در جهان اسلام است.
امام حسين عليهالسلام نيز در مسير قيام (از سخنراني در مني گرفته تا آخرين سخنان در كربلا)، بيشتر از ادبيات رايج جهان اسلام در آن زمان استفاده كردند و از مطالبي همچون ظلم يزيد به آحاد امت اسلامي، امر به معروف و نهي از منكر، نسبت شريف حضرت با پيامبر اكرم (ص) و... سخن گفتند و به ادبياتي صرفاً شيعي اكتفا نفرمودند. مثلاً نميفرمودند من امام سوم شما مسلمانان هستم. البته چنين ادبياتي اساساً مورد پذيرش آن جامعه نبود، وگرنه آن همه ظلم به اهلبيت عليهالسلام روا نميداشتند.
* رهبر معظم انقلاب اسلامي در يكي از سخنرانيهاي خود، به اين موضوع اشاره ميكنند كه «شروع جاذبهي مغناطيس حسيني از اربعين است.» چرا بايد اربعين را بهعنوان شروع اين جاذبه دانست؟
ذكر اين نكته از سوي رهبر معظم انقلاب نشاندهندهي نگاه عميق ايشان به تاريخ اسلام و جامعهي اسلامي است كه سالها قبل از اينكه اين مراسم باشكوه برگزار شود، با تعبير مغناطيس حماسهي حسيني، از اربعين با عظمت ياد ميفرمودند. ايشان از ابتداي راه افتادن اين جريان پيادهروي اربعين هم عنايت خاصي به آن داشتند.
اگرچه ابتدا اين سنت را جابرابنعبدالله انصاري، از صحابهي جليلالقدر پيامبر اكرم (ص)، پايهگذاري كرد و بنا بر احتمال زياد، اهل بيت عليهالسلام هم در روز اربعين در كربلا حضور داشتند، ولي امروز جدا از يادگاري جابر و از آن مهمتر يادمان حضور اهل بيت داغديده در كربلاي معلي و نيز سفارش امام حسن عسكري عليهالسلام، ما شاهد بركات و آثار جهاني اين مراسم باشكوه هستيم و در آينده نيز بركات بيشتر آن را در تقويت جبههي مقاومت عليه ظلم جهاني، شاهد خواهيم بود. جابرابنعبدالله انصاري با وجود كهولت سن و نابينايي و مهمتر از آن در اوج خفقان، خود را به كربلا رساند و همين موضوع نمونهي برجستهاي از اولين بارقههاي جاذبهي مغناطيس حماسهي حسيني است.
طبيعي است كه دلدادگان حسيني پس از چهل روز عزاداري، به اوج اشتياق براي زيارت اباعبداللهالحسين عليهالسلام برسند و علاقهمند باشند مزد خود را با حضور در كربلاي معلي دريافت كنند يا با حضور در كربلاي حسيني، وفاداري خود را به راه امام حسين عليهالسلام به جهانيان نشان بدهند. اگر هيچ نشانهاي براي حضور عزاداران حسيني براي ميعادگاه حسيني در تاريخ و روايات نبود، معقول بود كه عزاداران، خود زماني را براي يك تجمع جهاني در كربلا تعيين كنند و شور و معرفت حسيني را در يك تجمع ميليوني ابراز نمايند.
بنده در اين سالها، احدي را نديدهام كه پس از زيارت اربعين، به جاذبهي خاص آن اذعان نكند؛ جاذبهاي كه در هيچيك از مراتب عزاداري و زمانهاي ديگر، بهسادگي يافت نميشود. معلوم است كه اين تجمع باشكوه مورد عنايت خاص حضرت بقيهاللهالاعظم (ارواحنا له الفدا) خواهد بود.
* به نظر ميرسد در سالهاي اخير و بهطور خاص از زماني كه ايرانيها به پيادهروي اربعين رفتند، ميتوان گفت كه نهضت پيادهروي اربعين به يك رخداد اجتماعي-فرهنگي بينالمللي تبديل شده است. چه ظرفيتهايي در اربعين نهفته است كه به آن بُعد بينالمللي ميبخشد؟
هرچه بر مظلوميت مؤمنين و شيعيان افزوده ميشود، ارادت نسبت به اباعبدالله عليهالسلام افزايش مييابد. هرچه در زمان صدام به شيعيان در عراق ظلم شد و در طول جنگ تحميلي نيز نسبت به ايرانيان ستم شد، ارادت نسبت به اباعبدالله افزايش يافت و اين احساسات، شور بيشتري به خود گرفت و معرفتها نسبت به حماسهي عاشورا عميقتر شد. چنانكه ميبينيد اين موضوع (زيارت اربعين و كربلاي معلي) بعد از سقوط صدام، بسيار بيشتر از قبل رشد پيدا كرده و پس از جنايات تروريستها، بسيار بيشتر رونق گرفته است. عراقيهاي مؤمن، كه احساسات حسيني آنها در زمان صدام متراكم شده بود، پس از سقوط صدام، اين احساسات غليانيافته را بروز دادند و در كنار استقبال ايرانيها از زيارت، به اوج رساندند.
دربارهي ايرانيهاي خونگرم و ولايتمدار كه اين همه ظلم را در جريان انقلاب، دفاع مقدس و پس از آن، از مستكبرين تحمل كردهاند نيز وضع به همين منوال است. دشمنان ما بايد فهميده باشند هرچه بر ظلم خود بيفزايند، پناه بردن مؤمنين به امام حسين عليهالسلام بيشتر ميشود و هرچه اين پناه بردن بيشتر شود، قدرت بيشتري براي آنان فراهم ميگردد.
ضمن آنكه نبايد نقش عشاير انقلابي و مؤمنين عراق را در پذيرايي از زائران ناديده گرفت؛ چراكه ميبينيم در اين ايام، رفتاري مخلصانه و ايثارگرانه از خود نشان ميدهند و موكبداري ميكنند. خودم از بعضي از موكبدارها شنيدم كه ميگفتند اين پذيرايي دست ما نيست و گويي دست هدايت الهي، ما را به اين سمت ميبَرَد كه اين كار را انجام دهيم. بعضي ميگفتند ما قبلاً پيش خود انتظار داشتيم اين هزينههايي كه در ايام اربعين ميكنيم، به بركت امام حسين عليهالسلام به ما برگردد و واقعاً هم برميگردد، اما امروز علاقهمنديم در راه امام حسين عليهالسلام ضرر كنيم و اگر هم زندگي ما بركت پيدا نكند، باز اين كار را انجام خواهيم داد.
* با توجه به تحولات منطقه، به نظر ميرسد كه زيارت اربعين امسال از اهميت خاصي برخوردار است و ميبايست توجه بيشتري نسبت به آن بشود. چرا بايد امسال نگاه ويژهاي به زيارت اربعين داشت؟
اولاً امسال مقام معظم رهبري توصيه به حضور بيشتر در مراسم اربعين كربلاي معلي فرمودهاند و به مسئولين مربوطه نيز دستور دادهاند تا آنجا كه ميتوانند تسهيلات لازم را براي زائران اربعين فراهم كنند. ايشان بهتر از هركسي به آثار بابركت معنوي و سياسي اين همايش عظيم توجه دارند و طبيعي است كه پيادهروي براي زيارت كربلا، كه مورد توصيهي اكيد ائمهي معصوم عليهالسلام بوده است، مورد اهتمام ايشان باشد و اين تجمعي كه موجب تقويت جبههي حق عليه باطل است، مورد عنايت ايشان قرار گيرد. رهبر انقلاب براي زيارت اربعين امسال، خطاب به مسئولان تأكيد داشتند كه راه زيارت اربعين را هموار كنند و از نزديك شاهد بودم كه ايشان تا چه ميزان براي اربعين امسال اهميت قائل هستند و نقش اربعين را در تقويت قدرت اسلام بسيار زياد ميدانند. با توجه به اوضاع فعلي منطقه، با شركت در زيارت اربعين، بايد دشمن را نااميد كنيم.
ثانياً طبيعي است كه وقتي مؤمنين ظلم و ستم استكبار و ايادي آنها را در منطقه ميبينند، واكنش از خود نشان ميدهند؛ چراكه آنها عمري از غيرت اباالفضل العباس عليهالسلام گفتهاند و شنيدهاند. روضهها شنيدهاند و نوحهها خواندهاند. طبيعي است كه در مقابل تهديدات ايادي استكبار نسبت به عتبات، واكنش شديد نشان بدهند.
در سالهاي گذشته، يكي از عوامل مهم رونق گرفتن دفاع جانانه از حرم حضرت زينب (س) و بالتبع دفع شر استكبار جهاني از سوريه، همين تجمع اربعين بود. امسال نيز اين تجمع باعظمت، بيترديد دفاع از ملت مظلوم عراق و دفاع از عتبات عاليات را رونق خواهد بخشيد و قدرت اسلام را بيش از پيش به نمايش خواهد گذاشت.
به عبارت ديگر، شايد بتوان گفت هركسي امروز در اجتماع عظيم زيارت اربعين شركت ميكند، بهنوعي نام خود را در شمار مدافعان اسلام ثبت كرده است، چون دفاع از حرم اهلبيت عليهالسلام و مسلمانان، دفاع از اسلام است. امروز حضور در پيادهروي اربعين، تقويت جبههي اسلام در برابر كفر است و اين قدرتنمايي عظيم اربعين، مايهي امنيت جهان اسلام و حتي جامعهي اسلامي ماست.
شايد تأكيد رهبر معظم انقلاب اسلامي براي زيارت اربعين امسال نيز به همين دليل است. ضمن اينكه طبيعتاً يك رهبر ديني به آثار معنوي بابركت اين پيادهروي نيز توجه دارند كه اميدوارم توفيق شركت در اين ميعادگاه پُرشور و پُرنور براي قاطبهي مؤمنان، بهويژه جوانان، فراهم گردد.
* در حال حاضر، مدلهاي مختلف و متفاوتي از اسلام در جهان و بهويژه غرب آسيا مطرح ميشود و در يك تقسيمبندي كلي، ميتوان آنها را به دو مدل اسلام آمريكايي و اسلام ناب محمدي تقسيم كرد. زيارت اربعين چگونه ميتواند پيام اسلام ناب را به جهان مخابره كند؟
اساساً حماسهي عاشورا نقطهي ثقل اسلام ناب است و به تعبير حضرت امام، پاسداشت ياد عاشورا بود كه موجب انقلاب ما شد. وقتي ميعادگاه اربعين، اوج تجلي پاسداشت حماسهي حسيني باشد، اوج تجلي بيرق اسلام ناب هم خواهد بود و مانع پديد آمدن هرگونه انحرافي از اسلام و جامعهي اسلامي ميشود. البته ممكن است بعضيها بخواهند عاشورا را تحريف كنند، ولي معلوم است كه نخواهند توانست.
شعارهاي قيام امام حسين عليهالسلام عبارت بود از اصلاح امت و بازگشت به سيرهي پيامبر اكرم (ص) و اميرالمؤمنين عليهالسلام و اين يعني بازگشت به اسلام ناب محمدي (ص). اربعين چون پاسداشت حماسهي حسيني است، پس چيزي نيست جز مظهر اسلام ناب و بيرق پُراهتزاز مبارزه با اسلام آمريكايي. به همين دليل، صهيونيستها دشمن درجهيك اربعين هستند، ولي دستشان از آستين گروهكهاي تكفيري بيرون ميآيد. بنابراين استكبار، كه از حماسهي عاشورا سيلي خورده است، از اربعين هم سيلي ميخورد.
ما براي معرفي اسلام ناب به اهل عالم كه دلها را ببرد و انديشهها را روشن كند، راهي بهتر از حماسهي عاشورا و تجليگاه باعظمت زيارت اربعين نداريم. اين شكوه زيارت اربعين است كه نگاهها را متوجه امام حسين عليهالسلام ميكند و سپس فرصتي براي تبيين راه اسلام ناب براي جهانيان، به ما ميدهد.
خبرگزاری شبستان: امسال رهبر انقلاب توصيه به حضور بيشتر در مراسم اربعين كربلاي معلي فرمودهاند و به مسئولين مربوطه نيز دستور دادهاند تا آنجا كه ميتوانند تسهيلات لازم را براي زائران اربعين فراهم كنند. ايشان براي زيارت اربعين امسال، خطاب به مسئولان تأكيد داشتند كه راه زيارت اربعين را هموار كنند و از نزديك شاهد بودم كه ايشان تا چه ميزان براي اربعين امسال اهميت قائل هستند و نقش اربعين را در تقويت قدرت اسلام بسيار زياد ميدانند.
به گزارش خبرگزاری شبستان؛ رهبر انقلاب دربارهي جايگاه ويژهي زيارت اربعين فرمودهاند: «شروع جاذبه مغناطيس حسيني در روز اربعين است». در سالهاي اخير استقبال از سنت پيادهروي اربعين بسيار بيشتر از گذشته بوده است. دلايل استقبال بيشتر به اين مراسم و اهميت هرچه باشكوهتر برگزار شدن آن را با حجتالاسلام عليرضا پناهيان، استاد حوزه و دانشگاه در ميان گذاشتيم.
کد خبر 421933
نظر شما