به گزارش خبرنگار ادبیات شبستان، در ابتدای این نشست، «محمد اللهیاری» معاون توسعه نهاد در سخنانی گفت: در سالهای قبل نهاد کتابخانه های عمومی در هفته کتاب برنامه ای تحت عنوان تقدیر از رسانه ها داشته و اقدام مشابهی نیز ارشاد در این خصوص انجام می‌داد. اما امسال نظری که دبیرکل داشت برگزاری یک نشست با اهالی رسانه بود و قرار شد که نشست و گفتگو داشته باشیم تا اینکه نقشه راه ترسیم شود.
وی بیان کرد: حوزه کتاب همیشه از منظر صنعت نشر نگریسته می شود، در صورتی که تنها این بحث مطرح نیست. همه مردم امکان مراجعه به نمایشگاه کتاب تهران را ندارند و همچنین به لحاظ اقتصادی امکان خرید کتاب همه کتاب ها را ندارند و نمی توانند همه کتاب های مورد علاقه خود را در یک مکان گردهم آورند. این مساله، به دلیل نقص شبکه توزیع کتاب در کشور است و علیرغم همه تلاش ها، نتوانستیم سیستم توزیع مناسبی ارائه دهیم.
اللهیاری خاطرنشان کرد: در این شرایط کتابخانه ها مزیت نسبی پیدا می کنند. همچنین ما در کشور بالغ بر 3200 کتابخناه در شهرها و 700 کتابخانه روستایی داریم که باید به آنها توجه بیشتری داشته باشیم.
وی به نقش رسانه در عرصه شناساندن کتابخانه ها اشاره کرد و گفت: ما در صفحات خبرگزاری ها و روزنامه ها، بخش کتاب داریم و به موضوع کتاب و اقتصاد نشر پرداخته می شود، اما موضوع کتابخانه حلقه مفقوده این حوزه است که سسب شد این جلسه تشکیل شود تا هم به شناسایی کتابخانه ها کمک کنیم و هم جایگاه کتاب و کتابخانه در رسانه ها مشخص شود.
«علیرضا مختارپور» دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور نیز در این نشست با اشاره به اینکه هیچ روش مستند و دقیقی برای سنجش سرانه مطالعه وجود ندارد، گفت: در این خصوص سه نشانه اصلی وجود دارد که می توان بر حسب آن، سرانه مطالعه را محاسبه کرد؛ اول، شمارگان بالای کتاب ها است که نشان دهنده کتابخوانی است، این در حالی است که در کشور ما در مجموع، متوسط شمارگان 5000 نسخه است که با افزایش جمعیت شمارگان کاهش یافته است.
دومین نشانه، مراجعه به کتابخانه ها است؛ امروز 2 میلیون نیم عضو در کتابخانه ها داریم و این در حالی است که باید 15 میلیون نفر عضو داشته باشیم.
سومین نشانه، مشهود بودن گفتمان کتاب و کتابخوانی در فضای جامعه است. این موضوع حتی در تلویزیون و سینما نیز به صورت غیرمستقیم وجود ندارد، همچنان که در فیلم ها سکانسی برای تبلیغ کتاب و کتابخانه نشان داده نمی شود و تنها تبلیغ کتاب در سینما به فیلم هامون بر می گردد.
وی خاطرنشان کرد: امیدواریم شاهد این باشیم که کتابخوانی به ارزش و فضیلت خود برگردد.
«مجید صحاف» مشاور دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی نیز در این نشست، به برخی از نتایج حاصل از نظرسنجی مراجعه کنندگان به نمایشگاه کتاب بیست و ششم اشاره کرد و گفت: رسالت ذاتی نهاد ترویج و تعمیق کتابخوانی و ارتقای آگاهی عمومی جامعه است اما آمارها نشان می‌دهد که وضعیت خوبی در حوزه امانت دهی کتاب نداریم. اما نهاد در نظر دارد تا در راستای تجهیز کتابخانه‌ها به آثار جدید نقش کتابدار و مطالعات محیطی کاملی را در نظر بگیرد.
اهالی رسانه چه پیشنهاداتی مطرح کردند؟
به گزارش شبستان، در این نشست نمایندگان خبرگزاری های شبستان، فارس، مهر، تسنیم، نسیم، لیزنا، ایرانا و روزنامه های ایران و جام جم و اخبار رادیو و واحد مرکزی خبر به بیان دیدگاه های خود پرداختند که از جمله آنها می توان به توجه به کتابداران متخصص، توجه به کتاب الکترونیک و کتاب صوتی، تقسیم‌بندی موضوعی کتابخانه‌ها، تعامل بیشتر با رسانه‌ها در زمینه معرفی کتاب، لزوم توجه به فراگیری فرهنگ مطالعه در میان مدیران و مسئولان، توجه به فرهنگسازی مطالعه، برنامه‌ریزی برای آشنایی با کتاب از دوران کودکی و نوجوانی، برنامه‌ریزی برای انعکاس وضعیت کتابخانه‌های روستایی در رسانه‌ها به مدد خبرنگاران، مدیریت هزینه تولید کتاب برای راه یابی به سبد خانوار و ... اشاره کرد.
خبرنگار شبستان نیز در این نشست مباحثی چون، استفاده بهینه از پتانسیل شبکه مویرگی کانون های فرهنگی هنری مساجد به منظور توزیع کتاب برای خانوارهای هر محله، مقابله با سازمان‌هایی که کتابهای کنکوری تولید می‌کنند، آسیب شناسی و نیازسنجی با استفاده از روش‌های جدید و علمی تبلیغ کتاب و کتابخوانی، تعامل نهاد کتابخانه ها با وزارتخانه‌های علوم و آموزش و پرورش و تربیت نیروی انسانی متخصص در جهت نقد و معرفی کتاب، اشاره کرد.
75 درصد کتابهای کتابخانه‌ها استفاده نمی‌شوند/ از اینکه به کتابدار بگویم "کتاب بخوان" خجالت می‌کشم
بر این اساس، پس مطرح شدن نظرات و پیشنهادات اهالی رسانه، «علیرضا مختارپور» در سخنانی گفت: دوستان به درستی گفتند که کتابدار باید متخصص باشد اما نکاتی وجود دارد که اگر آنها را مطرح کنم شما هم تعجب خواهید کرد. ما اکنون نزدیک به 500 کتابخانه تک کتابدار داریم، به این معنی که کتابدار وظایفی چون نظافتچی، تحویل کتاب، معرفی کتاب و سرایدار را ایفا می کند. بیش از 60 درصد کتابدارهای ما خانم هستند و این خانم‌ها حتی نمی‌توانند از مرخصی زایمان و ازدواج و استحقاقی خود استفاده کنند چراکه کارشان را از دست می‌دهند. کتابداران روستایی ما تا ماه‌های گذشته 250 هزار تومان حقوق دریافت می‌کردند. بنابراین ما مشکلات زیرساختی را ابتدا برطرف کنیم، بنابراین خجالت می‌کشم به یک کتابتدار بگویم "کتاب بخوان و معرفی کن".
وی ادامه داد: آمارها نشان می‌دهد بیش از 75 درصد از کتابهای کتابخانه‌ها مورد استفاده قرار نمی‌گیرد چرا که در خرید آنها به سطح تحصیلاتی منطقه، زبان، قومیت و ... توجه نشده است و شاهد بودیم در جایی که سطح سواد مردم زیر دیپلم است کتابهای منابع فقهی، نقد تفکرات فلسفی و پست مدرن وجود دارد.
تنها 7درصد از نیم درصد درآمدهای شهرداری پرداخت شده است
مختارپور خاطرنشان کرد: در دوره جدید برای تجهیز کتابخانه‌ها آماده هستیم و از کتابهای در انبار مانده با توجه به سطح تحصیلات و بافت اجتماعی و فرهنگی منطقه کتاب ارسال کردیم همچنین بیشترین مراجعات کتابخانه‌های ما مختص به کتابهای دو رشته ادبیات عامه پسند ایرانی و برخی کتابهای به اصطلاح روانشناسی است.
وی همچنین به لزوم دیجیتال سازی کتاب‌ها در کتابخانه‌ها اشاره کرد و افزود: در طول 10 سال گذشته برای دیجیتال کردن کتاب‌ها تلاش‌های زیادی انجام دادند البته این تلاش‌‌ها هماهنگ نبوده است. امسال مجلس روی خوشی نیز به ما نشان داده است و امیدواریم سال آینده با بودجه بهتر بتوانیم با امکانات بیشتری روبرو شود.
دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی در پایان سخنانش با اشاره به بودجه نیم درصدی شهرداری‌ها گفت: در سال 1344 اولین قانون اختصاص 1/5 درصد درآمد شهرداری ها به کتابخانه‌ها تصویب شد که این قانون در سال 54 منتفی شد. اما پس از انقلاب و در سال 83 قانون جدیدی نوشته شد و طبق آن حداقل نیم درصد از درآمد شهرداری‌ها متعلق به کتابخانه‌ها بود. در سال 92، تنها 7 درصد از نیم درصدها پرداخت شد و به عبارت دیگر از مجموع 300 میلیارد تومان 20 میلیارد تومان در سراسر کشور پرداخته شد.
پایان پیام/
نظر شما