علم گردانی سنت کهن مردم روستای کفشگیری

به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از گرگان، این مراسم که سابقه ای دیرینه دارد، نسل به نسل و سال به سال با شور و شکوه خاصی برگزار می شود. آیین علم گردانی یا علم گردش با بیش از یک قرن سابقه طبق سنت هر ساله و دیرینه، همزمان با هفتمین روز محرم به یاد علمدار کربلا در روستای کفشگیری برگزار می شود.

در این مراسم که هر ساله در هفتمین روز محرم از اذان صبح آغاز و تا اذان ظهر ادامه دارد، برنامه های مختلفی همچون سینه زنی، مداحی و دسته روی برگزار می شود و علم ها به منازل تک تک مردم این روستا رفته و مردم با پرداخت نذورات خود، حاجات خود را از خداوند متعال طلب می کنند.

آماده سازی علم شب قبل از مراسم علم گردانی
شب قبل از برگزاری این مراسم، مراسم علم بندان در مسجد امام حسین(علیه السلام) و جامع روستای کفشگیری برگزار می شود. در مراسم علم بندان بزرگان و ریش سفیدان محل و هیئت امنای مسجد به آذین علم می پردازند و آن را با نذوراتی همچون پارچه های سبز و روسری نذری آذین بندی می کنند و اسپند دود کرده و چندین راس قربانی انجام می شود.

پس از آذین بندی، علم در وسط حیاط مسجد به میله ای آهنی بسته می شود و پس از آن جوانان و عزاداران دور علم به سینه زنی، زنجیرزنی می پردازند و در پایان برنامه جوش را اجرا می کنند.

اذان صبح؛ آغاز علم گردانی در روستا

مراسم علم گردانی یا علم گردش بعد از اذان صبح هفتمین روز ماه محرم از دو مسجد امام حسین(علیه السلام) و مسجد جامع روستای کفشگیری با مداحی و سینه زنی آغاز می شود و دسته های عزاداری، که هر مسجد و دسته برای خود یک علم دارد، علم را در خیابان ها و کوچه های اطراف می گردانند. علم های آذین شده پیشاپیش دسته بر روی شانه های افراد به تک تک خانه های مردم برده می شود.

هنگام شکل گیری دسته ها، ابتدا علم و پرچم ها را پیشاپیش دسته به حرکت درمی آورند و پشت سر آنان سینه زنان به صورت دایره وار به حرکت خود ادامه می دهند و پشت سر مردان، زنان و کودکان حرکت می کنند و اشعاری که از سوی مرثیه خوانان خوانده می شود به طور هم صدا می خوانند.

مداحان در این مراسم بیت هایی از مظلومیت علمدار کربلا می سرایند:

این علم از کیست که بی صاحب است این علم از ماه بنی هاشم است

این علم از ساقی دشت بلاست این علم از تشنه لب کربلاست

و.......

علم ها به هر خانه ای که می رسند صاحبخانه نیز ابتدا علم را بوسیده و سپس به منظور تبرک با آب یا گلاب شستشو می دهند و نذورات خود که شامل؛ پول، روسری، پارچه و غیره است را به علمدار می دهند و اگر اهالی آن خانه نذری داشته باشند دستمال، روسری و یا شالی به علم می بندند و اسپند دود می کنند. برخی از خانواده ها اگر نذر داشته باشند، به هنگام ورود علم، گوسفند قربانی می کنند و گوشت آن را به هیئت و یا بین مردم تقسیم می کنند.

برخی از خانواده ها نیز طبق سنت و نذورات گذشته، اقدام به توزیع برنج نذری می کنند.

بر اساس این گزارش؛ دسته علم گردانی به خانه افرادی که یکسال از فوت آنها نگذشته باشد نیز رفته و با خواندن مرثیه و قرائت فاتحه ای یاد رفتگان را گرامی می دارند.

بیشتر مردم روستای کفشگیری با پخش برنج، چای، شیر، شیرکاکائو، خرما، نان محلی نذری بین دسته علم گردش به پذیرایی عزاداران می پردازند.

طبق این سنت، علم مسجد امام حسین(علیه السلام) و مسجد جامع کفشگیری دوبار به خانه تک تک افراد محل رفته و تا نماز ظهر، مراسم علم گردانی در کل روستا به اتمام می رسد و پس از آن مردم روستا برای اقامه نماز ظهر و صرف ناهار به مسجد روستا می روند.

این مراسم همه ساله با شکوه و عظمت خاصی برگزار می شود و بر شکوه آن افزوده می شود.

گفتنی است، روستای کفشگیری در 12 کیلومتری غرب شهرستان گرگان واقع شده است. این روستا دارای دو مسجد امام حسین(علیه السلام) و مسجد جامع و دو فاطمیه و زینبیه است.

پایان پیام/

عکس: فائزه کابلی