به گزارش خبرگزاری شبستان از گیلان، موسی حقانی، رئیس مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران شب گذشته(1 آبان) در آیین رونمایی از کتاب حاج ملامحمد خمامی، پیشوای مردم گیلان در عصر مشروطیت، اظهار کرد: تالیف این کتاب نیاز اساسی برای شناخت جریانی موثر در تاریخ گیلان و ایران بود.
وی با بیان اینکه تلاش برادران عبدالهی، مولفین این کتاب ارزشمند که به صورت خودجوش و با انگیزه دینی و ایمانی انجام گرفته است، قابل تقدیر است، گفت: بسیای از کارهای بزرگ در گمنامی انجام شده اند ولی برکات آنها در مسیری از شناخت جریان تاریخی ما، خود را نشان می‌دهد.
حقانی با تاکید بر اینکه این کتاب ارزشمند راه نویی را در آثار تاریخی اسلام و گیلان گشوده است، تصریح کرد: این مرجع عالیقدر در عصر مشروطه در گیلان جایگاه خاص و ویژه‌ای داشتند.
وی با اشاره به اینکه متاسفانه کوتاهی برخی تاریخ نگاران و فراماسون‌ها مانع معرفی و شناخت این عالم ربانی پس از یکصد سال در ایران و به خصوص در خطه گیلان شده است، افزود: برای اینکه ماجرا را بخوبی درک کنیم نیاز است که زندگی نامه این عالم بزرگ را به درستی مطالعه کنیم.
این تاریخ دان، با بیان اینکه زمانه ایشان برای ایران و منطقه، زمانه سختی بود، به چهار جریان فعال در گیلان در زمان حیات ایشان اشاره کرد و افزود: جریان استعمار که هدفش این بود که در واقع دیگر ایرانی وجود نداشته باشد، جریان قاجار و استبداد آن که لیاقت حکومت بر کشور را نداشتند، جریان روشنفکری که به دو شاخه افراطی و میانه رو تقسیم شده بود و... همگی وخامت و حساسیت این دوره و نقش آیت الله خمامی را بیان می‌کند.
حقانی در ادامه با تاکید بر اینکه گاهی باید نگاهمان را عوض کنیم به نگاه امروزی که به تحولات زمان مشروطه می شود اشاره و اذعان کرد: با نگاه به منابع مشروطه در 10 ، 20 سال گذشته می بینیم که مطالب منسجمی درباره آیت‌الله خمامی وجود ندارد و تعداد کمی هم که موجود است پراکنده و با گرایش‌های مختلف است.
وی با بیام اینکه اولین کسانی که در برابر استبداد و قاجار ایستادند، علما و روحانیت بودند، افزود: برخی منابع درباره تاریخ معاصر ایران و گیلان با رویکرد سکولار و هتک حرمت نسبت به بزرگان و علمای آن زمان است که باید بیشتر مطالعه و بررسی صورت بگیرد.
وی با اشاره به تمام تلاش‌های آیت الله خمامی که موسس مشروطیت بود، گفت: متاسفانه مرکز ثقل براندازی مشروطیت در ایران گیلان و تبریز شد، هر دو شهری که مشروطه در آنان انگیزه دینی داشت.
حقانی در ادامه با بیان اینکه سه جریان مهم ذکر شده در ایران منجر به رویکرد تغییراتی از سال 1317 قمری توسط مراجع نجف شد، افزود: این جریانات منجر شد تا مراجع به این نتیجه برسند که ایران دیگر نمی تواند به وضع خود ادامه دهد.
وی به شعله ور شدن انقلاب در ایران توسط اعتراضات آیت الله خمامی، شیخ فض الله نوری و ... اشاره و ادامه داد: وقتی رویکرد اصلی و تصویب قانون اساسی پیش آمد تعریف مشروطه علما با مشروطه روشنفکران با هم تفاوت داشت.
وی با بیان اینکه، حسینعلی نوری یکی از کاندیداهای استعمار در کشور بود که رهبری فرقه وهابیت را داشت، افزود: یکی دیگر از تلاش های تاثیر گذار آیت الله خمامی برخورد قاطع ایشان با وهابیت بود که از گیلان آغاز و بعد به اصفهان کشیده شد.
این تاریخ شناس، همچنین با تاکید بر مردم‌دوستی، تقوا، دشمن‌شناسی، آینده‌نگری، اسلام‌شناسی و... آیت‌الله خمامی که از ویژه‌گی‌های بارز ایشان بود، تصریح کرد: نیاز به برگزاری یک همایش در خصوص ویژه‌گی های بارز آیت‌الله خمامی و مشروطه در گیلان است تا چهره مغفول مانده این عالم بزرگ به نسل های آینده معرفی شود.
گفتنی است، آیت الله العضمی شهید حاج ملا محمد خمامی، پیشوای مردم گیلان در عصر مشروطه و رهبر جریان مشروعه خواهی متولد 1213 شمسی است که در دوم بهمن 1287 شمسی به شهادت رسید. در کتابی که از ایشان توسط جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی در گیلان منتشر شده است طی تلاش در خور تحسینی به مصاحبه با یکی از نوادگان دختری ملا محمد، استاد سمیعی( پدر علم ویرایش زبان فارسی)، پرداخته اند و در این بین توانسته اند علاوه بر تبیین وجوه شخصی ایشان به بازیابی میزان نفوذ روحانیت در افکار عمومی آن عصر بپردازند.
پایان پیام/
نظر شما