خبرگزاری شبستان: شیوه اصفهانی از قرن دهم هجری قمری آغاز شد و تا قرن سیزدهم هجری قمری ادامه داشت. نکته حایز اهمیت از شش شیوه معماری ایران دو شیوه به پیش از اسلام مربوط است و چهار شیوه به بعد از اسلام. شاید بتوان شیوه ای را به نام انحطاط یا شیوه تهرانی نام نهاد که از زمان ناصرالدین شاه در دوره قاجار شروع شد. به شیوه معماری دوره صفویه، سبک اصفهانی اطلاق می شود چون اولین بنادر شهرهای اصفهان ساخته شده و به سبک اصفهانی معروف است. دوره حکومت شاه عباس را عصر طلایی سبک اصفهانی می دانند. شیوه اصفهانی آخرین شیوه در معماری ایرانی است که برای این سبک نیز می توان دو دوره را در نظر گرفت:
1.از زمان قره قویونلوها تا حکومت محمدشاه قاجار
2.از زمان افشاریان تا پایان حکومت زندیان
از جمله ویژگی های این شیوه، ساده شدن طرح ها و استفاده از اشکال هندسی ساده (برخلاف شیوه آذری که از طرح های پیچیده هندسی بهره گرفته می شد)، استفاده از گنبدهای گسسته میان تهی و بهره گیری هرچه بیشتر از کاشی های هفت رنگ تا کاشی های تراش یا معرق در تزئینات، در این شیوه بر خلاف شیوه های قبل در مصالح تغییراتی ایجاد و سپس از آنها استفاده می کردند که البته این کار سبب پایین آمدن کیفیت بناها می شد (در شیوه های گذشته از مصالح به شکل اولیه شان استفاده می کردند و تغییر و تحولی در آنها ایجاد نمی کردند مثلا آجر را بدون تراشیدن مورد استفاده قرار می دادند) .
از جمله بناهای مطرح در این سبک، مسجد امام اصفهان، مسجد شیخ لطف الله و عمارت عالی قاپو است. به طور کلی می توان اصول معماری ایرانی را در مردم واری (توجه به نیازهای انسان و در نظر گرفتن تناسبات)، پرهیز از بیهودگی (دوری از خلق فضاهای بی کاربرد و صرفا تزئینی) نیارش (توجه در به کارگیری مصالح)، خودبسندگی (توجه به معماری بومی) و درون گرایی در نظر گرفتن اعتقادات و پایبندی به ارزش های بومی) خلاصه کرد.
ویژگی های سبک اصفهانی(تزئینی ترین سبک معماری ایرانی)
1.پلان مستطیل شکل و چندضلعی س اده
2.پلان ایوانی
3.مصالح مرغوب و بادوام
4.در تزئینات بناها از کاشی خشتی، هفت رنگ، مقرنس کاری، یزدی بندی، کاربندی یا رسمی بندی استفاده شده است.
مسجد شیخ لطف الله نمونه ای از سبک اصفهانی
بناهای سبک اصفهانی
کاخ چهلستون، کاخ عالی قاپو، کاخ صفی آباد در بهشهر مازندران، مسجد هارون ولایت در اصفهان، مسجدعلی در اصفهان، مسجد جامع ساوه، میدان نقش جهان، کاخ چهلستون در اصفهان، کاخ هشت بهشت در اصفهان، مدرسه چهارباغ اصفهان یا مدرسه مادرشاه، مسجد حکیم اصفهان، تالار اشرف در اصفهان، مجموعه گنجعلی خان در کرمان، پل الله وردی خان (سی و سه پل)، پل خواجو در اصفهان، پل رودخانه کوی، باغ فین کاشان، کاروانسرای شبلی در راه تبریز-میانه، کاروانسرای خان خوره در راه شیراز، کاروانسرای زین الدین در راه یزد-کرمان، کاروانسرای زیزه در راه کاشان، نطنز، کاروانسرای اقبال در راه تاکستان-قزوین(دوایوانی)، کاروانسرای دو کوهک در راه شیراز-قهلیان(دوایوانی)، کاروانسرای تینوش در راه قم-کاشان(چهار ایوانی) و . . .
نظر شما