خبرگزاری شبستان: شیوه آذری از قرن هفتم هجری قمری آغاز شد و تا قرن دهم هجری قمری پویایی و حیات خود را ادامه داد، از زمان حکومت هلاکو و شروع حکومت او در مراغه تا ظهور صفویه.
مسجد جامع یزد(نمونه ای از سبک معماری آذری)
ویژگی های شیوه آذری
1.نیاز به ساخت ساختمان های گوناگون
2.روند ساختمان سازی با شتاب صورت گرفته است.
3.درگزینش جای بعضی شهرها با اشتباه روبه رو شده اند( از جمله الجایتو چون چمن زار سلطانیه را دوست داشت آنجا ر پایتخت خود کرد) جایگاه طبیعی شهر توان شهرنشینی را نداشت)
4.بهره گیری از هندسه و تنوع در طراحی پلان ها در بیرون زدگی در کالبد و تورفتگی در آنها نمودار است.
5.گوناگونی طرح ها در این شیوه از همه دوره ها بیشتر است.
6.بهره گیری از هندسه و تنوع در طراحی پلان ها در بیرون زدگی در کالبد و تورفتگی در آنها نمودار است.
7.همچنین در این شیوه ساختمان هایی با اندازه های بسیار بزرگ ساخته شد که در شیوه های پیشین مانند نداشت. همچون گنبد سلطانیه مسجد علیشاه در تبریز انواع نقشه با حیاط های چهارایوانی برای مسجدها و مدرسه ها به کار رفته است.
سبک آذری خود به دو شیوه قابل تفکیک است که عبارت اند از:
1.شیوه اول سبک آذری مربوط به دوره ایلخانی به مرکزیت تبریز با ویژگی های زیر است:
.ساخت بناهای سترگ و عظیم
.توجه به تناسبات عمودی بنا
.ساخت ایوان با پلان مستطیل شکل
.تنوع در ایوان سازی
.استفاده از نزئیناتی چون گچ بری، کاشی زرین فام و کاشی نقش برجسته
مسجد جامع نائین(نمونه ای از سبک معماری آذری)
2.شیوه دوم سبک آذری مربوط به دوره تیموری به مرکزیت سمرقند با ویژگی های زیر است:
.ساخت ساقه(گلوگاه)بین فضای گنبد و گنبدخانه
.ایجاد سطوح ناصاف در تمامی بنا
.استفاده از تزئینات کاشی معرق(موزاییک کاری)
دوره تیموری اوج معماری سبک آذری است. از بناهای سبک آذری با ورود مغولان (ایلخانی) این شیوه معماری آغاز و تا زمان صفویه ادامه داشته است چون اولین بناها که در تبریز احداث شد به سبک آذری معروف است. دوره حکومت غازان خان را آغاز سبک معماری آذری می دانند.
شنب غازان خان، ربع رشیدی، رصدخانه مراغه، ارگ علیشاه در تبریز، مدرسه و تکیه امیرچخماق، زندان اسکندر یا یا مدرسه ضیاییه در یزد، مسجد جامع ورامین، گنبد سلطانیه یا مقبره الجایتو، حرم امام رضا(ع)، مقبره شیخ صفی الدین اردبیلی، مسجد کبود تبریز یا جهانشاه، مدرسه امامی اصفهانی، مسجد جامع یزد، مسجد گوهرشاد، مجموعه تاریخی سنگ بست، مقبره شاه نعمت الله ولی در ماهان کرمان، مدرسه غیاثیه خرگرد در خواف، مسجد جامع عتیق شیراز، بقعه هارونیه در توس، گور امیر تیمور در سمرقند، مزار شیخ احمد جام در تربت جام، مقبره سلطان بخت آغا در اصفهان، مسجد و مدرسه طلاکاری در سمرقند، مجموعه آرامگاه های شاه زند در سمرقند، مدرسه گوهرشاد در هرات، مسجد بی بی خاتون در سمرقند، مدرسه میرعرب در بخارا، کاروانسرای انجیره در جاده یزد-طبس، کاروانسرای چهارآباد در جاده نطنز-اصفهان، پل قافلانکوه.
ادامه دارد. . .
نظر شما