حجت‌الاسلام والمسلمین حسین دیبا مدیر گروه تربیت اخلاقی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در قم، در رابطه با ضرورت ساماندهی اخلاق در جامعه عنوان کرد: اخلاق بر اساس تعاریف، به فضیلت‌های انسانی اطلاق می‌شود که بر اساس آن انسان به صورت خود به خود و بدون این که فشاری به خود تحمیل کند، ملکات خوب یا بد اخلاقی در او شکل می‌گیرد.
مدیر گروه تربیت اخلاقی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم با اشاره به این که اخلاق گاهی به ملکات اخلاقی و گاهی به رفتارهای ظاهری اطلاق می‌شود گفت: اخلاق با رفتار اخلاقی توأم است و رفتار اخلاقی جزء جدایی‌ناپذیر اخلاق است.
حجت‌الاسلام والمسلمین دیبا با بیان این که اخلاق به سه نوع اخلاق بندگی، اخلاق فردی و اخلاق اجتماعی تقسیم می‌شود اظهار داشت: اخلاق بندگی مربوط به رفتار و خصایصی است که در فرد در مقابل خالق خود دارد و رابطه دو طرفه بین خدا و بنده است.
وی با بیان این که در اخلاق فردی، خصایصی که در انسان شکل می‌گیرد بدون ارتباط با دیگر انسان‌ها شکل می‌گیرد ابراز داشت: اخلاق اجتماعی قسمتی از فضایل انسانی است که در مواجهه با سایر انسان‌ها و اجتماع شکل می‌گیرد و آنچه که در جامعه با آن مواجه هستیم اخلاق اجتماعی است که ریشه در اخلاق بندگی و فردی دارد.
مدیر گروه تربیت اخلاقی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم با اشاره به این که اخلاق اجتماعی ظهور و بروز بیشتری در جامعه دارد تصریح کرد: متأسفانه جامعه ما در زمینه اخلاق اجتماعی از وضعیت مطلوبی برخوردار نیست و در جاهایی که منافع افراد با یکدیگر درگیر می‌شود رفتارها و برخوردهای اجتماعی نامطلوبی را شاهد هستیم.
حجت‌الاسلام والمسلمین دیبا ادامه داد: نوع رانندگی افراد در جامعه، برخورد کارمندان با ارباب رجوع، رعایت نظافت شهر و تعرض به عواطف انسانی از جمله واقعیت‌های اخلاق اجتماعی است که نشان می‌دهد که درجه آستانه تحمل افراد در جامعه پایین آمده است.
وی با اشاره به این که در اخلاق اجتماعی با آسیب‌های زیادی روبرو هستیم عنوان کرد: نظم اجتماعی جامعه را اخلاق درونی شده اداره می‌کند و اگر اخلاق، درونی شود دیگر لازم نیست که فرد به لحاظ عاطفی برانگیخته شود تا به همنوع خود کمک کند.
حجت‌الاسلام والمسلمین دیبا با بیان این که باید به بحث اخلاق اجتماعی نگاه جهانی داشته باشیم اظهار داشت: در ایران، از طریق موعظه کردن دینی و یا غیردینی به اخلاق پرداخته شده است و رویکرد رسانه‌ها و متولیان فرهنگی موعظه‌آمیز بوده است ولی در جوامع اخلاقی، اخلاق اجتماعی را مدیریت کردند و تنها به موعظه کردن و سفارش اکتفا نکرده‌اند.
وی ابراز داشت: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم به بحث شیوه‌های درونی شدن اخلاق اجتماعی در دوران کودکی و نوجوانی که در خانواده و مدرسه شکل می‌گیرد و همچنین در دوران جوانی در عرصه اجتماع پرداخته است.
مدیر گروه تربیت اخلاقی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم خاطرنشان ساخت: در بحث ساماندهی اخلاق اجتماعی در یک بخش نیاز به حوزه دین داریم و در بخش دیگر باید از عقل و تکنیک‌های تربیتی بهره بگیریم.
حجت‌الاسلام والمسلمین دیبا افزود: دین اسلام تا حدود زیادی به تبیین ارزش‌های اخلاقی و آموزه‌های دینی و همچنین درونی شدن اخلاق اجتماعی پرداخته است ولی امروزه نیاز به استفاده از تکنیک‌های اخلاقی در جامعه داریم.
وی بیان کرد: درزمینه اخلاق اجتماعی هیچ آموزشی به خانواده‌ها و مسئولین فرهنگی در رابطه با شیوه‌های درست تربیت اخلاقی ارائه نکردیم، این که چگونه باید با فرزندان خود رفتار کنید که به لحاظ اخلاق اجتماعی، انسان‌های اخلاق‌مدار تربیت شوند.
مدیر گروه تربیت اخلاقی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی قم افزود: بسیاری از جوامع در این زمینه موفق عمل کردند که موفقیت خود را مدیون آموزش مناسب به خانواده‌ها و مدارس بوده‌اند و در مرحله بزرگسالی، اجتماع خود را مدیریت کردند.
حجت‌الاسلام والمسلمین دیبا در پایان گفت: این پژوهشگاه، در حال انجام پژوهش‌هایی بر اساس نظریه‌های روانشناسی اخلاقی در دوران کودکی و نوجوانی است تا در زمینه اخلاق اجتماعی بر اساس این فرآیند و الهام گرفتن از تعالیم و آموزه‌های دینی به نتایجی دست یابد.
پایان پیام/
نظر شما