سیدمسعود شجاعی طباطبایی، کاریکاتوریست و مدیر خانه کاریکاتور ایران درباره کاربرد کاریکاتور در دوران دفاع مقدس به خبرنگار شبستان گفت: اولین نقاشی های دیواری در اندازه دیواری بزرگ را در سال های ابتدایی انقلاب اطراف فرودگاه مهرآباد ورودی غرب تهران را من کار کردم، در واقع در آن مقطع کاریکاتور برای ما جدی بود، به واسطه سادگی، جدی بودن این زمینه هنری خیلی سریع می توانست با مخاطب ارتباط برقرار کند. مسیری را که ما انتخاب کرده بودیم این بود هر کس از فرودگاه یا غرب وارد شهر می شد مسافرانی که از خارج وارد کشور می شدند در غرب تهران می دیدند با فضای خوبی مواجه می شد که خیلی سریع تأثیر می گذارد می خواهم به این نکته برسم که کاریکاتور زمینه خوبی را برای کارتونیست ها مهیا کرد که در آن مقطع در ابعاد بزرگ کار کنند، با شروع جنگ کاریکاتور جنگ را داشتیم، حتی دو نفر از کاریکاتوریست های خوب کشور استاد علیزاده و محسن نوری نجفی قبل از شروع جنگ با کاریکاتور هشدار داده بودند که جنگی در شرف رخ دادن است، اسناد اینها هم وجود دارد. در این مقطع بسیاری از هنرمندان غیر کاریکاتوریست قلم به دست گرفتند چون احساس وظیفه و ادای دین کردند.
این کاریکاتوریست با بیان اینکه پیام رسانی و تأثیرگذاری کاریکاتور بیش از سایر هنرها است، اظهار داشت: پیام رسانی کاریکاتور این قدر زیاد است که هنرهای دیگر به آن نمی رسند، در کاریکاتور هنری وجود دارد که هم روحیه بخش و هم هشداردهنده بود، افشاگری که در آن مقطع مردم به آن احتیاج داشتند در کاریکاتور وجود داشت نقش کاریکاتور بعد از هر اتفاقی مثل بازپس گیری خرمشهر به وضوح دیده می شود، در واقع کاریکاتور به عنوان یک سند تاریخی با یک گونه وقایع نگاری تاریخی در روزنامه و نشریات چاپ منتشر شده است.
مدیر خانه کاریکاتور از محققان و پژوهشگران خواست که کاریکاتورهای دوران جنگ را به عنوان یک سند تاریخی و وقایع نگاری تاریخی و گردآوری و به صورت کتاب منتشر کنند و گفت: کاریکاتور در دوران فراز و فرودهای جنگ خیلی به ما کمک کرد و واقعا جای خالی کتابی جامع در این حوزه احساس می شود، کاریکاتوریست ها در این دوره جانانه کار کردند.
شجاعی طباطبایی افزود: بسیاری از نقاشان و گرافیست ها مثل حبیب صادقی، مصطفی گودرزی، علی دیواندری، علیرضا قادری، محمدحسین نیرومند، محمدکاظم حسنوند و اصغر کفشچیان مقدم در کاریکاتورهای دوران جنگ نقش آفرین و تأثیرگذار بودند و تلاش های آنها مؤثر بود خود من این افتخار را داشتم که این نقاشی ها را در شهرهای درگیر جنگ مثل بوکان در فضاهایی که برای روحیه بخشی مردم بود کار کردم و در یک مقطعی ماشین ها را در مناطق جنگی گل می زدند من با انگشت روی ماشین ها طراحی می کردم و این موضوع در دوکوهه پیچیده بود و بقیه راننده ها هم می خواستند این کار را برایشان انجام دهم.
این هنرمند یادآور شد: بعد از جنگ هر کدام از طراحان و کاریکاتوریست ها در حوزه کاری خود مشغول کار شدند، بچه های کاریکاتوریست در مجلات مشغول شدند علیزاده در نشریه کاریکاتور مشغول کار شد و خیلی هم با مرحوم کیومرث صابری در مجله گل آقا همکار شدند و قضیه مقاومت به شکل های گوناگون ادامه پیدا کرد.
شجاعی طباطبایی درباره اقدامات صورت گرفته در حوزه کاریکاتور در سال های پس از جنگ اظهار داشت: کاریکاتورهایی با موضوع سلمان رشدی، حمله بوش به ایران و راه اندازی سایت ایران کارتون از جمله اقدامات ما پس از دوران جنگ بود البته مسابقه های کاریکاتوری زیادی را سایت ایران کارتون تاکنون برگزار کرده است که اغلب در حال و هوای جنگ بوده است.
مدیر خانه کاریکاتور در پاسخ به این سوال که چگونه نسل کودک و نوجوان که جنگ را تجربه نکرده اند را می شود با مفاهیم و ارزش های جنگ در قالب هنری مثل کاریکاتور آشنا کرد، اظهار داشت: باید مدیران فرهنگی ما نسبت به این اتفاق حساسیت نشان بدهند. در حوزه فیلم و عکس فعالیت های خیلی خوبی صورت می گیرد. در حوزه کتاب انجمن دفاع مقدس کتاب های خوبی چاپ و منتشر کرده است اما در زمینه کاریکاتور باید یک اتفاق خوب بیفتد. ما یک سرمایه ای داریم باید حمایتی شود، همان قدر که به ادبیات جنگ توجه می شود باید به حوزه کاریکاتور هم بپردازند و آن را واکاوی کنند می شود کتاب های خوبی از این مقوله درآورد.
شجاعی طباطبایی با بیان اینکه تاکنون در زمینه کاریکاتور دوران دفاع مقدس کاری صورت نگرفته است، اظهار داشت: حیف است که میراث کاریکاتور جنگ بی استفاده بماند و نسل کودک و نوجوان از آن بهره ای نبرند باید در زمینه کاریکاتور کار کنند.
وی خاطرنشان کرد: هنرمندان خوبی مثل درفشی کتاب «صدام دردام» را با کمک خانه کاریکاتور منتشر کرده است که این کتاب باید تجدید چاپ شود و به صورت سراسری توزیع شود، این کتاب زبان زیبایی دارد و یک گونه وقایع نگاری است.
مدیر خانه کاریکاتور با بیان اینکه کتاب خوب در زمینه کاریکاتور نداریم، اذعان کرد: متاسفانه به جز کتاب «صدام دردام» کتاب خوب در زمینه کاریکاتور دفاع مقدس نداریم و کم توجهی شده است.
پایان پیام/
نظر شما