به گزارش خبرنگار سینمایی شبستان، نشست نقد و بررسی فیلم سینمایی «مهمان داریم» که شامگاه چهارشنبه دوم مهرماه درسینما فلسطین به روی پرده رفت، با حضور «محمدمهدی عسگرپور» کارگردان، «منوچهر محمدی» تهیه کننده، «کیوان امجدیان» منتقد سینمایی و محسن یزدی برگزار شد. این نشست بر خلاف بقیه نشست های دیگر فیلم، تا پاسی از شب ادامه داشت و عسگرپور و محمدی به سوالات خبرنگاران پاسخ دادند.
محمد مهدی عسگرپور، کارگردان فیلم در این نشست گفت: این فیلم جزء گروه فیلم هایی است که در شرایط معمولی با بودجه هم سطح چنین فیلم هایی ساخته شد. آن بخشی که برای من جذاب بود، قسمت نگارش فیلمنامه اش بود. حدود سه ماه نوشتن این فیلمنامه به طول انجامید که قسمت سخت کار نیز محسوب می شد. قراربود موضوع فیلم در مورد خانواده شهدا باشد که به این منظور با خانواده شهدا بیشتر معاشرت کردیم.
وی در بخش دیگری از نشست در پاسخ به سوالی درباره نشان دادن مرز خیال و واقعیت، بیان کرد: مرز بین واقعیت و خیال بحث جدی فیلم محسوب می شود، چراکه مطرح شدن هر دو ممکن است اذهان را به سمت دیگری بکشاند. اساساً فیلمسازی بازی با خیال و واقعیت است زمانی که درباره موضوعات ماورایی سخن می گوییم، فرمول های زمینی جوابگو نیست اما هنگامی که درباره واقعیت حرف می زنیم هرکس به اندازه وجودی خود درکی از آن دارد. بعضی ها اشتیاق شان به حدی است که سریع آن را بروز می دهند. خیلی ها هم هستند که اتفاقات عجیب، بخشی از زندگی شان است.
عسگرپور تاکید کرد: به شخصه معتقد به خط کشی بین خیال و واقعیت نیستم و قصد ندارم آنها را جدا از هم بدانم. نمی‌توانیم مرزبندی برای این خانواده بین واقعیت و خیال ایجاد کنیم، چراکه این مرزبندی برمی گردد به مخاطب در همین راستا مهمان نیز از این مقوله مستثنی نیست من در پی پیدا کردن حلقه مفقوده نبودم بلکه هرکس باید خودش با توجه به نشان های موجود در فیلم برداشت خودش را داشته باشد. به نظر من ما درباره موضوعات قطعی هم نمی توانیم به طور قطعی سخن بگویم متاسفانه گروهی علاقه مند هستند درباره موضوعات نسبی به صورت قطعی حرف بزنند.
وی گفت: جامعه ایران بعد از انقلاب یک دوره به آرمان گرایی شدید پرداخت به طوری که بعد از گذشت زمان جامعه به واقعیتی رسید که امروزه شاهد آن هستیم که با آرمان های ما در تضاد قرار گرفته است. دولت‌های مختلف هرجا دیدند که ارزشی وجود دارد که با وجود مردم شکل می گیرد سریع وارد عمل شدند و آن را تبدیل به بیلان کار خود کردند. چرا در جامعه ما در پشت بام هیچ خانه ای حتی در ایام خاص شاهد پرچم ایران نیستیم در حالی که در کشور دشمن ما آمریکا این اتفاق به صورت فریضه درآمده است. ساخت کلیسا، کنیسه و مسجد در امریکا با بودجه دولتی ممنوع است.
عسگرپور ادامه داد: زمانی که مردم با بودجه خصوصی و مردمی به ساخت این گونه مکان های مذهبی می پردازند نتیجه و عمل بهتری را نیز در پی دارد.این نوع نگاه در ایران نمی تواند جریان اثربخشی را ایجاد کند، تنها باعث دولتی کردن شعائر می شود به طوری که ارزش ها و آرمان ها دولتی می شوند هرجا که ارزش ها شکل گرفت دولت ها نباید به آن ورود کنند.
«منوچهر محمدی» تهیه کننده «مهمان داریم» در خصوص ساخت فیلم درباره دفاع مقدس گفت: فیلم های این چنینی نه تنها در کشور ما بلکه در هر جایی که با مقوله جنگ درگیر بوده اند بعد از مدت زمانی که می گذرد درباره بازماندگان جنگ فیلم های بسیاری ساخته می شود و به آن ها بسیار توجه می شود که بسیار طبیعی است در حالیکه در کشور ما به اندازه کافی به آن پرداخته نشده است. وقتی جنگ و آثارش فروکش می‌کند بازماندگان آن به فراموشی سپرده می شود که بخشی از آن طبیعی است و بخش دیگر آن سهل انگاری ما محسوب می شود ما نباید تنها به هفته دفاع مقدس توجه کنیم.
وی درباره این فیلم و ارتباطش با شرایط امروز بیان کرد: مقدمات یک مهمانی ترتیب داده می شود که یک بار دیگر این خانواده ها در شرایط امروزی بشناسیم تا اگر دچار غفلت شده ایم بتوانیم ادای دینی به آن ها کرده باشیم.
محمدی توضیح داد: خیلی از شعائر پیش از انقلاب چه در دوران مشروطه و چه بعد از آن براساس تفکرات شیعه بود اما در انقلاب به ثمر رسید. زمانی که دشمن این شرایط را دید که ملتی به دنبال آن است که روی پای خودش بایستد تصمیم گرفت ایران را درگیر جنگ کند تا بتواند او را از پای درآورد که خوشبختانه نتوانست. آنچه که در زمان جنگ بیان می شد با الهام از عاشورا به وجود آمد و براساس این باور قوی شکل گرفت و تا به امروز نیز ادامه داشته است. با استفاده از عاشورا می توان حرکت های بزرگ اجتماعی را سازمان دهی کرد. سینما مختصات خودش را دارد، چه اصراری داریم سینما را به تلویزیون نزدیک کنیم و یا حتی یک گام جلوتر یک اثر سینمایی را به خبر تبدیل کنیم در حالیکه به یک اثر سینمایی می توان نگاه دیگری داشت تا بتواند ماندگار شود. حافظ دیوان خود را بر اساس آیات و احادیث به نگارش درآورده است اما توانسته این مفاهیم را در قالب ادبیات متجلی کند که تا به امروز نیز باقی مانده وظیفه سینما نیز به این گونه است که باید بتواند در طول زمان ماندگار بماند.
«محمدصالح حجت الاسلامی» منتقد سینمایی که در این نشست حضور داشت، ضمن ابراز علاقه به توانمندی های کارگردان فیلم، از عسگرپور پرسید: در خصوص این اثر چند لایه می توان سخنان بسیاری گفت اما چند نکته کوتاه. اول اینکه چرا برخی از سوالات اساسی در این فیلم بی پاسخ می ماند مانند وقتی که پدر این جانباز از او می پرسد که "اگر قبل از رفتن به جبهه می دانستی که در آینده با تو اینچنین برخورد خواهد شد آیا باز هم می رفتی؟" و یا اینکه اگر بپذیریم که در انتهای این فیلم میهمانی به دیدار این جانباز و خانواده شهید می آید در حالی که بازگشت این خانواده پس از اینکه دچار گازگرفتگی شدند به زندگی زمینی در فیلم به وضوح و با صراحت نشان داده نمی شود، آن وقت این مهمان چه کسی است و در واقع در چه مکانی به دیدار ایشان شتافته است؟
وی در ادامه سخنانش بیان کرد: به غیر از این سوالات می توان به برخی نشانه گذاری ها از سوی شما اشاره کرد که مشخص نیست که شما به طور دقیق به دنبال بیان چه چیزی هستید. به عنوان مثال به نظر می رسد که خانه این خانواده شهید نمادی است از تفکر و اعتقاد مقاومتی و اصول گرایی که به شدت فرسوده و در دست تخریب و تهدید توسط بازسازی های اطراف که نشانه مدرنیته می توانند باشند، به نمایش در آمده اند.
این روزنامه نگار در پایان خاطرنشان کرد: همچنین به نظر می رسد که نه تنها در فیلم شما بلکه غالب فیلم های موسوم به دفاع مقدس، عنصر حماسه فراموش شده است در حالی که رزمندگان ما در طول این هشت سال حماسه آفرین بوده اند و این نکته ای است که به ویژه برای نسل های آینده و جوانانی که آن دوران را تجربه نکرده اند می تواند بسیار مهم باشد و در تصمیم‌گیری برای مشارکت در دفاع از سرزمین در صورت بروز هر گونه خطر احتمالی تعیین کننده باشد.
در ادامه عسگرپور در پاسخ به این سوالات گفت: من یک کارگردان راندمانی هستم و بر خلاف شیوه ای که عموما منتقدین تلویزیونی دارند عادت به تقسیم بندی فیلم به بخش های مختلف نیستم که بگویم چند درصد کار در واقعیت گذشت و چند درصد نه. اما معتقدم باید به بازده کل کار توجه کرد و البته چون خود فرزاندانی دارم که در مورد پاسخ دادن به ایشان در خصوص مسائلی از این دست فکر می کنم، به تاثیر فیلم بر روی جوانان را به عنوان یک دغدغه توجه دارم اما به طور قطع نمی توانم بگویم که روش من نتیجه بهتر می دهد و یا نظر شما درست است و فکر می کنم که زمان می تواند این مسئله را روشن کند همان طور که افرادی در انقلاب و دفاع مقدس حضور یافتند که سال ها مخاطب سینما و تلویزیون زمان شاه بودند.
وی ادامه داد: اما برای پاسخ به سوال شما در خصوص جواب آن رزمنده باید بگویم که من معتقدم برخی از پاسخ ها را جریان فیلم باید بدهد و نباید به طور مستقیم و در لحظه و در قالب همان دیالوگ اتفاق افتاده پاسخی به آن ها داده شود. پس اگر فیلم پاسخ سوال را داده که موفق شده ام و اگر نه که دیگر هیچ.
به گزارش شبستان، در پایان نشست نیز منوچهر محمدی به نکاتی اشاره کرد و گفت: گرچه مناسب نیست که هنرمند در خصوص اثرش توضیح دهد اما قطعا باد و یا در واقع روح شهدا به این جانباز و خانواده‌اش کمک کرده‌اند تا زنده مانده و نجات یابند و اصولا ما چون معتقدیم که شهیدان زنده‌اند خواسته‌ایم به روشی سینمایی این نکته را نشان دهیم و البته از نشان دادن آخرت و بهشت که حتی در بعضی از فیلمهای غربی هم دیده شده پرهیز کرده ایم.
پایان پیام/
نظر شما