امام رضا (ع) چند فرزند داشتند؟

حجت الاسلام والمسلمین رییسعلی مقدم قوچانی، استاد اخلاق حوزه تهران، پدر شهید و امام جماعت مسجد علوی صد دستگاه تهران و نویسنده کتاب مشهور گوهر هدایت در گفتگو با خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان با بیان اینکه درباره تعداد فرزندان امام رضا (ع) دو قول وجود دارد، گفت: قول اول فرمایش شیخ بزرگوار محمد بن محمد بن نعمان معروف به شیخ مفید در کتاب رشاد است که فرمودند هنگامی که امام هشتم از دنیا رفت ما نمی دانیم که آیا غیر از امام جواد فرزند دیگری داشته است یا نه؟

وی ادامه داد: برخی از دوستان از این کلام شیخ برداشت غلط دارند و گمان کردند که شیخ مفید به طور یقین فرموده امام رضا(ع) به غیر از امام جواد(ع) فرزند دیگری نداشتند.

نویسنده کتاب گوهر هدایت با اشاره به اینکه در این کتاب که مبتنی بر اسناد دقیق پنج جواب در دست برداشت اول ارایه کرده است، گفت: جواب اول اینکه شیخ مفید نفی علم از خودش فرموده است و نفرموده امام رضا(ع) فرزند دیگری غیر از جواد(ع) نداشته است. شیخ مفید فرمودند امام رضا (ع) هنگام شهادت به غیر از امام جواد(ع) احتمالا فرزند دیگری نداشته لذا ممکن است قبل از شهادتشان فرزندان دیگری داشته که یا به شهادت رسیده یا به اجل طبیعی از دنیا رفته اند.

حجت الاسلام مقدم قوچانی افزود: پاسخ سوم به کسانی که اعتقاد دارند امام رضا (ع) تنها یک فرزند دارند این است که کنیه امام رضا (ع) ابوالحسن است اگر امام علی بن موسی الرضا (ع) فرزندش منحصر به امام جواد (ع) بود می بایست کنیه ایشان ابوالجواد باشد نه ابوالحسن.

نویسنده کتاب گوهر هدایت گفت: بنای شیخ مفید در کتاب رشاد در اختصار بوده است نه تحقیق و تفحص یعنی شیخ در کتاب مذکور به اختصار زندگانی ائمه (ع) را شرح داده است.

وی در ادامه به تبیین پنجمین پاسخ به منکرین تعدد فرزندان حضرت ثامن الحجج (ع) پرداخت و اظهار داشت: برخی از مورخان و علمای بزرگ اسلامی قول شیخ مفید را قبول نکرده اند و برای امام رضا (ع) بنا بر قول مشهور شش اولاد و بنا بر قولی هشت فرزند ذکر کرده اند؛ اولاد رضا جواد و جعفر باشند آنگاه حسن و حسین و ابراهیم باشند پس فاطمه آن عالمه داناست اما صد حیف که مزارش ناپیداست.

استاد اخلاق حوزه ادامه داد: تعداد فرزندان آن امام همام پنج پسر و یک دختر و به این نام ها می باشد؛ جواد، حسن، حسین، جعفر، ابراهیم و فاطمه.

حجت الاسلام والمسلمین قوچانی در ادامه نام تعدادی از علما را که تعدد فرزندان علی بن موسی ارضا(ع) را قبول داشتند، اظهار داشت:

1. علی ابن موسی ارزعلی از مفاخر علمای شیعه در قرن هفدهم و کتاب کشف الغمه

2. علامه ربانی مرحوم مقدس اردبیلی در حدیقه الشیغه

3. علامه مجلسی در بحارالانوار

4. علامه مجلسی در تذکره الائمه

5. مرحوم محمدرضا امامی مدرس معروف به خاتون آبادی و جنات الخلوص

6. ابن دری از علمای اهل سنت در کتاب تذکره الخواص

7. ابن جوزی در کتاب رشحات الفنون به نقل از مسند الرضا

8. در کتاب تاریخی حبیب السیر این کتاب در هشت قرن پیش نوشته شده

9. علامه بزرگوار سیدجعفر آل بحرالعلوم در کتاب تحفه العالم

10. شیروانی در کتاب بستان السیاحه

11. عمیدالدین حسینی نجفی در کتاب بحر النساب مشجر

12. آقای امامزاده اصفهانی در کتاب 14 معصوم

13. شبراوی در کتاب التحا

14. شبلنجی در کتاب انوارالاسفار

15. نویسنده کتاب کنزل الانساب تعداد فرزندان امام رضا 5 پسر و یک دختر نامیده است.

16. نویسنده کتاب بحرالانساب تعداد فرزندان امام رضا را 7 فرزند به این نام ها خوانده است؛ جواد، هادی، یعقوب، حسن، ابراهیم، فضل و جعفر

17. حمدالله مستوفی در کتاب تاریخ برگزیده که 5 پسر و یک دختر برای امام نامیده است.

18. ابن شهر آشوب نقل می کند که در مرو مسجدی به نام زرد وجود دارد که حضرت رضا در آن نماز خوانده و یکی از فرزندان ایشان در آنجا مدفون است.

19. علامه بحرانی در عوالم العلوم

20. آیت الله العظمی نجفی مرعشی در ملحقات عالم

21. علامه سیدمحسن امین جبل عاملی در کتاب پیرذهاب الائمه اهل بیت (ع)

22. مرحوم سپهر در کتاب ناسخ الاتواریخ

23. در کتب اخبار و روایات اسلامی چند حدیث اخلاقی و ارزنده از فاطمه دختر امام رضا (ع) نقل شده که این نقل دلیلی بر تعدد فرزندان آن حضرت بوده و نشان می دهد ایشان غیر از امام جواد فرزند دیگری داشتند.

24. صحی بزنتی ابوجعفر احمد بن محمد بن نفس بزنتی از علمای بزرگ شیعه و از اصحاب خاص امامان هفتم و تا نهم.

وی با تاکید بر اینکه طبق مستندات ارایه شده در کتاب گوهر هدایت تعداد فرزندان امام رضا (ع) طبق قول مشهور 5 پسر و یک دختر است، خاطرنشان کرد: البته این 24 موردی که در فوق ذکر شد تا زمان تالیف کتاب گوهر هدایت در سال 1391 است اما بعد از چاپ این کتاب اسناد دیگری یافت شده است.

شایان ذکر است، بسیاری از علما و محققان از جمله مرحوم آیت الله عطاردی قوچانی صاحب مسانید اهل بیت (ع) تعدد فرزندان امام رضا (ع) را به طور قطع و یقین پذیرفته اند.

پایان پیام/