شاه حسینی: سیمین بهبهانی سهم بسزایی در تحول غزل و شعر زنان دارد

به گزارش خبرگزاری شبستان: پس از درگذشت بزرگ‌ترین بانوی غزل پارسی سیمین بهبهانی و مراسم تشییع و ختم متاسفانه کم‌تر مراسمی در بین شاعران و هنرمندان به پاس قدردانی و ارج نهادن به شأن والای هنری و البته انسانی ایشان برگزار شد و تنها دو مراسم رسمی برگزار شد .

مرکز نشر شعر در ادامه‌‌ سلسله نشست‌های تخصصی کافه کلمات به مدیریت هادی خوانساری، کافه کلمات یازده را به یادبود بانو سیمین اختصاص داده و بسیاری از هنرمندان و شاعران در این برنامه شرکت کردند.  در این برنامه مهری شاه‌حسینی، هادی خوانساری، محمد آشور، پوریا گل‌محمدی و سالار عبدی دقایقی درباره‌ی جایگاه و تاثیرگذاری و شخصیت بانو سیمین سخن‌رانی کردند و و شاعرانی چون مریم آموسا، داوود سوران، پریسا رهروان سحر، حمید چشم‌آور، مژگان خلج، مه‌آ محقق، معصومه قهرمان‌پور، میترا سرانی اصل، رهام دارابی، مریم ذوالفقاری‌، شادرام و مرجان تاجی به شعرخوانی پرداختند.

دراین برنامه از تابلوی نقاشی سیمین بهبهانی اثر کاملیا دلجو با شعرهایی از هادی خوانساری به خط مصطفی مبینی رونمایی شد.

هم‌چنین بازیگران تأتر و سینما چون مریم بخشی‌، امین آبان و ساغر بوباش هم در این برنامه حضور داشتند. لازم به ذکر است که بیست‌وهشتم تیرماه هم همین گروه یعنی مریم آموسا و فرزاد حسنی به اتفاق هادی خوانساری تولدی را برای سیمین بهبهانی در منزلش برگزار کردند. بیش‌تر شعرخوانی‌های این برنامه برخلاف مراسم‌های تشییع و ختم که هیچ غزل‌سرایی به اجرا دعوت نشد بیش‌تر به خوانش غزل اختصاص یافت .

هادی خوانساری هم گفت: چرا سیمین بهبهانی انسان و زن بزرگی است؟ شاید این سوال به ذهن خیلی‌ها خطور کند در پاسخ باید بگویم حضور در جامعه‌ حرفه‌ای شعر کشور به مدت 70 سال و نوآوری‌های فراوانی در حوزه‌های موضوعی (اجتماعی- انسانی) و اوزان عروضی غزل در جایی که غزل با حضور شعر و نیمایی و سپید مواجه بود، اتفاق پیش پا افتاده ای نیست.

 او افزود: بهبهانی حضوری مستمر در جریانات اجتماعی ،انسانی و امور زنان داشت و جایگاه یک نماد معنوی را در بین دوست‌دارانش به خود اختصاص داده بود و صاحب موضع بودن که یکی از امتیازات او بود .

به گفته خوانساری؛ او همه‌ ما آموخت که به سادگی انسان بهتری باشیم. از طرف دیگر ایشان نزدیک به 4دهه در کشورهای فارسی زبان افغانستان و تاجیکستان هم به عنوان یکی از پیشروان غزل معاصر پارسی قابل احترام بوده‌اند و چندین جایزه‌جهانی در حوزه‌های ذکر شده را دریافت کرده‌اند. در‌نهایت می‌خواهم بگویم سیمین تاوان ماندگاری‌اش را به عالم پرداخت کرد و این است که عالم و کائنات به رایگان هدیه‌ای به کسی نخواهند داد هر‌چند معیار خداوند با ترازوی سنجش ما انسان‌ها بسیار متفاوت است.

مهری شاه حسینی با ابراز تاسف از درگذشت سمین بهبهانی گفت:سیمین بهبهانی را نیمای غزل نام نهاده اند و این لقب کاملا به جا و سزوار این بانوی غزل پرداز است که نوآوری جدیدی در قالب غزل بوجودآورد و غزل را پهنه وسیع تری برای بیان احساسات، عواطف و اندیشه کرد.

او افزود: تلاش های نیما نیز برای خلق قالب نیمایی برای این بود که شاعر بتواند راحت تر احساسات و عواطف خود را در شعر بیان کند و هنگام سرایش شعر از تنگنایی که قالب های بی انعطاف برایش بوجود می آوردند رهایی یابد. البته پیش از نیما شمس کسایی نیز تلاش هایی برای رهایی از اوزان دست پا گیر کلاسیک کرد و اتفاقا اشعاری نیز از او به جا مانده است.

به گفته شاعر مجموعه "عشق بازی می کنم با نام او" تا پیش از سیمین بهبهانی شعران غزل سرا همواره از اوزان رایج برای سرودن شعر استفاده می کردند و اوزان مهجور کمتر مورد استفاده قرار می گرفت. او سیمین بهبهانی در 30 سال اخیر توانسته است اوزان جدید و بی سابقه ای به اوزان رایج غزل اضافه کند و خود در این اوزان اشعار بی نظیری بسراید. او همچنین در قالب برخی از اوزان فراموش شده شعر فارسی، سروده است و با این کار روح جدیدی به غزل فارسی دمیده است.

شاه حسینی گفت: سیمین بهبهانی با ابداع اوزان جدید و یا تجدیدحیات اوزان مهجور و غریب و فراموش شده،توانسته پهنه پهنه ایی وسیع از وزن و بحر غزل فارسی بوجود آورد که شاعر فارسی زبان، با استفاده از آن ها در کار غزل سرایی همان امکانات وسیع و قالب های فراوان و متعدد بیانی را در اختیار داشته باشد، که پس از نوآوری و ابداع نیما، در عرصه های دیگر شعر، در دسترس شاعران قرار گرفت.

به گفته این پژوهشگر؛ سیمین بهبهانی نه تنها در قالب غزل تغییر بوجود آورد بلکه او در غزل مفاهیم جدیدی را که تا پیش از این در غزل جایگاهی نداشت را نیز در غزل به شیوه ای بسیار بدیع و خلاقانه بیان کرد.

مولف کتاب "زنان شاعرپارسی گوی هفت شهر عشق"  گفت: در طول تاریخ شعر و ادب فارسی، زنان شاعرفارسی زبان، علاوه برتمامی محدودیت هایی که داشته اند، هرگز نتوانسته اند شعر خود را به عنوان شعر یک زن و با هویتی زنانه بر ذهن و زبان و قلم بیاورند. از این رو اگر نام شاعر را از کنار بسیاری از اشعار این زنان برداریم مشخص نمی شود که این شعر توسط شاعر زن سروده شده یا مرد.

او افزود: اما از دهه 40 به این سو تحولی اساسی در فرم و محتوای شعر زنان بوجود آمد و زنان شاعر توانستند هویت زنانه یا هویت انسانی خویش را  از زندگی و دنیای پیرامون خود در شعرشان بیان کنند. بدون حب و بغض باید گفت شعر زن برای این تغییر و تحولات مدیون دو  سیمین بهبهانی و فروغ فرخزاد است.

شاه حسینی ادامه داد: سیمین بهبهانی در ابتدا اشعارش را در نشریات منتشر می کرد و پس از اقدام به انتشار مجموعه اشعارش کرد. نقش سیمین بهبهانی در تاریخ شعر زنان فارسی سرا بی مانند است و با توجه به این که تاریخ انتشار اشعار او در مطبوعات پیش از فروغ فرخزاد است باید حق تقدم را در شعر زنان به او داد. هر چند این موضوع چیزی از ارزش های شعر فروغ فرخزاد نمی کاهد.

 پایان پیام/