قزاقستان بی دفاع، هدف بعدی پوتین

به گزارش خبرگزاری شبستان روز سه شنبه باراک اوباما واشنگتن را به مقصد استونی, کشور کوچکی در حوزه دریای بالتیک و شمال غربی مرز روسیه ترک می کند تا از امنیت این کشور آسیب پذیر در سایه ناتو از چنگال ولادیمیر پوتین اطمینان حاصل نماید.

عملکرد پوتین مسئله اوکراین پس از پایان جنگ سرد به مهم ترین مسئله ناتو تبدیل کرد. اوباما در سفر به ولز برای حضور در اجلاس سران ناتو بر بند پنجم تعهدات دفاعی ناتو، یعنی " همه برای یکی و یکی برای همه" تاکید خواهد کرد تا از نگرانی استونی، لتونی، لیتوانی، لهستان و رمانی در برابر جاه طلبی های منطقه ای کرملین کاسته شود.

عملیات پوتین در اوکراین، اوضاع متشنج کریمه، و هجوم وی به همسایگان شرقی، کشور های حوزه بالتیک و لهستان را در وضعیت هشدار قرارداده است. چندین سال است که این کشورها سو ظن خود نسبت به روسیه را ابراز می کنند و مصرانه از غرب تقاضای تعهدات بیشتر دارند. مسئله اوکراین با عث نگرانی آن ها را بر انگیخته، اما واکنشی دو سو یه در بقیه اروپا مخصوصا قسمت شرق داشته و کشورهایی از جمله چک، اسلواکی و مجارستان بیشتر طرفدار پوتین هستند.

حدود یک چهارم جمعیت استونی روس تبار هستند و یا به زبان روسی سخن می گویند که این میزان از اقلیت روس اوکراین بسیار بیشتر است.این در حالی ست که پوتین اقدامات خود در اوکراین را با بهانه  دفاع از اقوام روس  در این کشور توجیه می کند. دولت لتونی نیز با داشتن 30 درصد جمعیت روس،  خطر ناسیونالیسم روسی پوتین را بسیار نزدیک می بیند.

هفته گذشته آندرس فوگ راسموسن، دبیر کل ناتو به گاردین گفت: " دولت روسیه می گوید درصورت لزوم  برای حفاظت از منافع جمعیت روس کشورهای دیگر دخالت در امور این کشور ها را حق خود می دانند و بدیهی است که این نظر سبب نگرانی بسیاری از متحدان و کشور های عضو ناتو شده است."   

اما در قزاقستان کشوری، در جنوب روسیه و دور از اروپا و حوزه ناتو ترس از شعارهای پوتین هر روز بیشتر می شود. هفته گذشته پوتین درگفته های خود مشروعیت دولت قزاقستان، یکی از جمهوری های تازه استقلال یافته از شوروی سابق را زیر سوال برد و به قزاق ها گفت باید برای خدمت به منافع روسیه بهترین عملکرد را از خود نشان دهند. به گفنه ی وی کشوری به نام قزاقستان هیچ وقت وجود نداشته و این جمهوری صرفا توسط نور سلطان نظر بایف، رییس جمهور فعلی تاسیس شده است. پوتین گفت:" من مطمئنم که اکثر جمعیت قزاقستان از توسعه روابط نزدیک با روسیه حمایت می کنند. نظر بایف  رهبری عاقل و کاردان ست که حتی در شرایط بحرانی پس فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی عملکردی بسیار هوشیارانه داشته و طبق خواسته مردم کشورش عمل می کند. قزاقستان بخشی از روسیه بزرگ  بوده که روزگاری مهد صنعت و فن آوری های پیشرفته محسوب می شد و من اطمینان دارم که در میان مدت و بلند مدت دوباره روسیه به پر شکوه صنعتی گذشته خود باز می گردد."

نظربایف در قزاقستان کار منحصر به فردی انجام داد. قزاق ها استقلال و تمامیت ارضی نداشتند واو این منطقه  را تبدیل به یک کشور با حکومت واحد کرد.

در سال 1991 با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی 25 میلیون روس تبار در جمهوری  جدید التاسیس اطراف روسیه و به تعبیر مسکو "خارج نزدیک " ، پراکنده شدند. با وجودیکه پوتین از این اتفاق به عنوان بزرگترین فاجعه قرن بیستم یاد می کند اما تجزیه شوروی کشور های به زعم وی، " اسیر " را آزاد کرد. با این حال ریس جمهور روسیه از حربه قومی برای توجیه اقدامات خود استفاده می کند و به نام دفاع از روس ها به توجیه سیاست های خود می پردازد. پوتین به همسایگان خود نگرشی مالکانه دارد و برای وادار کردن این کشورها به پیروی از سیاست های روسیه از سلاح تجارت و انرژی بهره می برد.

جنگ اوگراین سومین جنگ روسیه پس از تجزیه شوروی ست. روسیه ابتدا شورشیان چچن را سرکوب کرد و سپس به گرجستان لشکر کشید و هنوز کنترل دو منطقه از این کشور را تحت اختیار دارد و در حال حاضر بخش هایی از اوکراین و  منطقه تراننسنیستریا ی مولداوا را کنترل می کند.

دیدگاه پوتین در رابطه با حاکمیت و استقلال قزاقستان نظربایف را تحت تاثیر قرار نداد و روسیه را به کاهش روابط تهدید کرد که این کار  می تواند واکنش شدید کرملین را تحریک کند.

نظربایف گفت:" استقلال ما عزیزترین گنجینه ماست و اجدادمان برای به دست آوردن آن جنگیده اند. نخست اینکه ، ما هرگز استقلال خود را به کسی تسلیم نمی کنیم . ثانیا، به بهترین شکل از آن محافظت می کنیم.... قزاقستان هرگز به توافقی که  استقلالش را تهدید کند تن در نمی دهد."

بر خلاف اوکراین و قزاقستان، کشور های حوزه بالتیک عضو اتحادیه اروپا و ناتو هستند.

راسموسن تاکید کرد هرگونه حمله به یکی از کشور های حوزه دریای بالتیک نه تنها با مقاومت نیروهای ملی مواجه می شود ، بلکه واکنش نیروهای بین المللی ناتو را در بر خواهد داشت.

سو استفاده از اقلیت های قومی لتونی و استونی، تحت فشار قراردادن این دو کشور از طریق قطع انرژی، اقدامات تحریک آمیز، و تلاش برای از بین بردن ثبات با تبلیغات سازمان یافته ، که ناتو آن را پس از تاکتیک های موفق پوتین در اوکران " جنگ ترکیبی " می نامد، از سوی غرب بی پاسخ نخواهد ماند.

راسموسن اعتراف کرد ناتو به تنهایی قادر به مقابله با تاکتیک های پوتین نیست.

" شیوه پوتین ترکیبی پیچیده ا از جنگ سنتی و دوروغ پراکنی است. هنگامی که صحبت از جنگ ترکیبی می شود برای مواجهه با آن تنها حضور ناتو کافی نیست."