خبرگزاری شبستان: برای اصلاح سبک زندگی و دستیابی به بهترین الگو در این مسیر، قطعا سیره زندگانی ائمه معصوم (ع) اثرگذارترین موارد است که تابلویی زیبا از رفتارهای صحیح در ابعاد مختلف زندگی را ترسیم کرده است. از این رو و به مناسبت فرا رسیدن سالروز میلاد باسعادت امام رضا (ع) با حجت الاسلام مسعود رضازاد، استاد دانشگاه عباسپور گفتگویی را انجام داده ایم که در ذیل می آید:
لطفا براي شروع كمي درباره سبك زندگي رضوي و اينكه چه آموزه هاي مهمي براي الگوبرداري در اين سبك وجود دارد.
يكي از آموزه هايي كه اهل بيت (ع) و خصوصا امام رضا (ع) در مراحل مختلف زندگي نسبت به قدرداني آن سفارش كرده اند، مفهوم عمر با عنوان سرمايه الهي است. كلمه سرمايه از اين جهت براي عمر به كار برده مي شود كه آن را براي كسب سود (بهشت و لقاي الهي ) و جلوگيري از ضرر و زيان (جهنم ) استفاده كنيم. اصل سرمايه ما عمراست بايد از آن براي رسيدن به كمال راهي استفاده كنيم.
امام رضا (ع) فرموده اند:" نسبت به حفظ عمرت حريص تر باش تا پول و اموالت" اين سفارش حضرت (ع) يك درس زندگي براي ماست. ما برخي اوقات مي بينيم كه پول و ثروت براي برخي افراد هدف مي شود و در صورتي كه بايد پول را خرج عمر مي كردند و قيامت را بدست مي آوردند اما عمر را خرج بدست آوردن سرمايه و پول مي كنند.
ما مي بينيم سيره و روش امام رضا (ع) در تقسيم بندي ساعات زندگي نيز به همين شكل است، ايشان در روايتي مي فرمايند: "شبانه روزت را به چهار قسمت تقسيم كن. اول براي عبادت و خلوت با خدا. انسان ها گاهي فكر مي كنند خلوت با خداوند فقط مخصوص دل شب است اما افراد مي توانند در هر حالت و همراه با ديگر كارها ذكر بگويند و در لحظه لحظه زندگي با خداوند خلوت كنند.
ايشان قسمت دوم را به "تامين معاش" اختصاص داده اند. همه ما ماموريم كه براي رفع معاش مان تلاش كنيم ما در سفارشات هم داريم كه اگر براي تامين معاش تان كار مي كنيد به گونه اي رفتار كنيد كه اين كارتان هم در جهت رضاي خداوند باشد. تامين معاش يكي از اين مواردي است كه مي تواند براي انسان آسيب زا باشد و انسان بايد مراقب باشد، دنبال مال حرام نرود و چشم، گوش، دست و زبانش درگير حرام نشود.
سومين مورد"همفكري، همدلي، مشورت و رفاقت با ديگران است. ضرورت دارد كه انسان در ساير امورش با ديگران مشورت و همدلي داشته باشد و اين هم يك بخشي از زندگي است.
چهارمين بخش "تفريحات و لذايذ حلال" است كه شامل استفاده از خوردني ها، آشاميدني ها و خوابيدن است كه اگرچه متاسفانه خيلي از بخش هاي مهمي زندگي ما به بهره بردن از اين لذايذ و تفريحات مي گذرد ولي اين هم بايد در زندگي باشد و اهل بيت (ع) هم اهل تفريح و سرگرمي و ورزش و اين قبيل مسائل بوده اند.
در روايات از امام رضا (ع) نقل شده "ملائك از طلوع صبح تا طلوع شمس رزق انسان ها را سهميه بندي مي كنند،پس هركس كه خواب باشد از رزق محروم مي شود" ما گاهي اوقات دچار غفلت مي شويم اين مهم به عنوان يك رفتار و سبك زندگي از سوي امام رضا (ع) به ما سفارش شده است.
يكي ديگر از اموري كه در سبك زندگي رضوي قابل توجه است اين بوده كه حضرت رضا (ع) هميشه لباس هاي زيبا و آراسته مي پوشيده اند و هيچگاه لباس هاي شان شلخته و كثيف نبوده است. اما ايشان با وجود اينكه در دوره سه سال آخر عمرشان وليعهد بوده اند لباس پادشاهي نمي پوشيدند.
نحوه ارتباط امام رضا (ع) با ديگران چگونه بوده است ؟
امام رضا (ع) در همه دوره هاي زندگي و حتي در زماني هم كه وليعهد بودند كار كشاورزي مي كردند و اين گونه نبود كه استراحت كرده و خدم و حشم براي رسيدگي به امورشان بكار گيرند.
در زمان هاي گذشته معمول بوده كه انسان هايي كه ثروتمند بوده اند در منزل برايشان حمام فراهم مي كردند. اما، امام رضا(ع) در دوران وليعهدي شان ابا داشتند از اينكه به غلامانشان بگويند حمام را برايشان آماده كنند و ايشان به حمام عمومي كه مردم از آن استفاده مي كردند، مي رفتند. حضرت (ع) در طول دوران پربركت عمرشان معاشرت گسترده با عموم مردم داشته اند و جداي از مردم زندگي نمي كرده اند.
يكي از خصوصيات برجسته امام رضا (ع) در تعامل با ديگران، سخاوتمندي بوده است كه اين سيره و روش سخاوت ايشان برگرفته از مادرشان فاطمه زهرا (س) بوده است. قطعا اگر فردي سخاوت داشته باشد تعامل زيادي با مردم دارد، فرد بخيل از مردم گريز دارد تا چيزي از مال خود را به آنان نبخشد. در روايت داريم كه امام رضا (ع) يكبار در عيد فطر تمام اموال خود را بين نيازمندان تقسيم مي كنند.
ايشان خيلي اهل صدقه دادن به صورت پنهاني بوده اند و ديگراني كه اين دريافت ها را مي كردند براي مردم تعريف مي كردند كه ما از دست امام (ع) چنين مبلغي را گرفته ايم و اين چنين بر همگان معلوم مي شد كه ايشان اهل صله دادن پنهاني هستند.
و در قرآن در سوره انفاق و در آيه 8 آمده است "آنها كساني بودند كه طعامشان را به مسكين، يتيم و اسير بخشيدند و آن هم براي رضاي خداوند اين كار را كردند هيچ طلب پاداش هم از كساني كه به آنها صدقه مي دادند، نداشتند".
در خصوص جايگاه علمي امام رضا (ع) به چه مواردي مي توانيد اشاره كنيد؟
بعد از اينكه امام رضا (ع) به كشور ما مي آيند، مي بينيم كه مامون مجالس علمي را برگزار مي كند و علماي مذاهب گوناگون از زرتشت و مسيحيان و يهوديان را به گمان اينكه امام (ع) را تحقيركنند براي مناظره دعوت مي كند و مامون گمان مي كرده كه امام رضا (ع) از لحاظ علمي در برابر اين افراد، توانمندي ندارند. اما مي بينيم كه در اين جلسه حضرت (ع) با ادب بسيار زياد و بدون جدل و خشم و غضب با بزرگان اين اديان بحث و مناظره مي كنند و همه شان را هم شكست مي دهند و همه اين افراد اعتراف به دانشمند بودن امام رضا (ع) مي كنند.
يكي از موارد قابل توجه در جايگاه علمي والاي امام هشتم اين است كه امام رضا (ع) در مناظره با اين افراد استدلال به مباني اسلام نمي كنند و از منابع و مباني ديني آنها براي پاسخ دادن به سوالاتشان بهره مي جويند.
در ابتداي اين مناظره دانشمندان مطرح مي كنند ما اگر چيزي بپرسيم اين مرد مي خواهد از كتاب، سنت و از داشته هاي خودشان استفاده كند اما، امام (ع) با لبخند پاسخ مي دهند كه اينگونه نيست من از هر منبعي كه شما به آن اعتقاد داريد و برايتان گواه است از آن با شما بحث مي كنم.
در مباحث علمي ديگر هم مي بينيم كه وقتي افراد خدمت ايشان مي آيند ايشان به حايگاه علمي افراد مختلف احترام زيادي مي گذارند امام با انها با احترام فراوان روبرو مي شود و از جايگاه علم آنها را قانع مي كرده و شكست شان مي داده اند.
پایان پیام/
نظر شما