به گزارش خبرگزاری شبستان کتاب «توسعه» نوشته شهریار زرشناس، عضو هیأت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، از سوی دفتر نشر معارف راهی بازار نشر شد.
بنابر این گزارش، کتاب «توسعه» از 10 فصل تشکیل شده است: خاستگاه توسعه، توسعه و پیشرفت، توسعه و امپریالیسم، توسعه و عدالت اجتماعی، توسعه؛ تشدیدکننده فاصله‌های طبقاتی، آیا «توسعه» موجب نجات از وابستگی می‌شود؟، شمائی از روابط نابرابر «توسعه یافتگان» و آرزومندان «توسعه»، ویژگی‌های نظام سرمایه‌سالاری و نسبت آن با توسعه، بررسی اجمالی چند تئوری و مدل توسعه و سخنی کوتاه درباره راه رشد معنوی در ساحت انتظار آماده‌گر.
این گزارش می افزاید: شهریار زرشناس، نویسنده در بخشی از فصل اول کتاب با نگاهی انتقادی می نویسد: «در نظام کنونی عالم، جهان شمال و توسعه یافته، اداره ساختارهای اصلی اقتصاد و سیاست و نظام روابط بین‌الملل را بر عهده دارد و از دیگر سو جهان جنوب با اقتصادهایی ضعیف و کم‌بنیه، تلاش می‌کنند تا شبیه جهان شمال گردند و اقتصادهایی مستقل و خودکفا و پویا پدید آورند، اما آیا چنین چیزهایی اصلاً دست یافتنی است؟ آیا در نظام به هم پیوسته اقتصاد تماماً بین‌المللی امروز اصلاً می‌توان از خودکفایی و استقلال آن هم در چهارچوب مدرنیته نام برد؟ آیا مدلهای توسعه رایج اعم از صور مختلف کاپیتالیستی یا سوسیالیستی آن راهگشای استقلال خواهند بود؟ آیا ساختار اقتصاد و تکنولوژی جهانی و توزیع آن، به‌گونه‌ای هست که امکان رسیدن جهان جنوب به مرزها و قلمرو جهان شمال را فراهم آورد؟ بر فرض که هم مدلهای کنونی توسعه بتوانند از یک کشور «در حال توسعه» یک ابرقدرت اقتصادی و تکنیکی بسازند آیا سعادت و سلامت بشر بدین طریق تأمین شده است؟ آیا قومی که به توسعه دست یافته لزوماً کامل‌تر، سعادتمندتر و سالم‌تر است؟ آیا هدف فقط رسیدن به آمار و ارقام نوید دهنده درباره تولید ناخالص ملی و درآمد سرانه و... است یا اینکه باید حقیقتی دیگر را دنبال کرد؟ آیا هدف نهایی رسیدن به مدینه فاضله‌ای است که نمونه مجسّم آن ایالات متحده است که سی میلیون نفر از مردم آن با فقر دست به گریبان هستند. آیا به راستی راهی بهتر برای تحقق آرامش و سعادت و شادکامی وجود ندارد؟ آیا بهتر نیست اندکی تأمل کنیم و به چشم‌انداز و نهایت مسابقه «توسعه» که شتابزده وارد آن شده‌ایم بیندیشیم؟»
همچنین، نویسنده در بخشی دیگر از این کتاب می نویسد: «توسعه یافتن و تبدیل شدن به یک کشور توسعه یافته یعنی کاپیتالیستی شدن و در مدار سرمایه‌سالاری قرار گرفتن؛ نخستین آراء اقتصادی‌ای بود که در قرن هجدهم مطرح می‌شد و بدون آن‌که نامی از «توسعه» ببرند، از امکانات بسط کاپیتالیسم سخن می‌گفتند و بعدها در نخستین سالهای قرن بیستم و به ویژه در سالهای پس از جنگ جهانی دوم و با تبدیل شدن سیاره زمین به یک ساختار به هم پیوسته جهانی که قطبهای سرمایه‌سالار راست و چپ (کاپیتالیسم و سوسیالیسم) بر آن مدیریت و حاکمیت داشتند، برای نخستین بار تلاش خود‌آگاهانه و برنامه‌ریزی شده برای رسیدن به قلمرو سرمایه‌سالاری و مدرنیته تحت عنوان برنامه‌ها و مدلهای مختلف «توسعه» مطرح گردید و به هدف اصلی و محور برنامه‌های اقتصادی ـ اجتماعی بسیاری از دولتها تبدیل گردید. این برنامه‌های توسعه که هدف اصلی آنها تبدیل کردن کشورها و ملت‌های ماقبل مدرن یا غیرصنعتی به کشورهای صنعتی نیرومند مستقل بود اکثراً عقیم مانده و دچار شکست گردیدند و در برخی موارد نیز موفقیت‌هایی پدید آوردند که البته با آنچه که مورد نظر مدیران و طراحان و تئوریسین‌های این برنامه‌ها بود، بسیار متفاوت بود و به هر حال نتایجی در مسیر آزادی و عدالتخواهی نداشت.»
بنا بر گزارش روابط عمومی دفتر نشر معارف کتاب، «توسعه» نوشته شهریار زرشناس در 128صفحه، قطع رقعی، با شمارگان دو هزار نسخه و به قیمت 3600 تومان به چاپ رسیده است.
شایان ذکر است، دفتر نشر معارف پیش از این، 9 کتاب «مبانی نظری غرب مدرن»، «جامعه مدنی»، «تاریخچه روشنفکری در ایران» (2جلد)، «سیری انتقادی در آرای داریوش شایگان»، «سرمایه سالاری (کاپیتالیسم)»، «درباره دموکراسی»، «نیمه پنهان آمریکا»، «جنبش دانشجویی در ایران» و «روانشناسی مدرن و حقیقت فراموش شده انسان» را از این پژوهشگر، نویسنده و منتقد مدرنیته منتشر کرده است.
پایان پیام/
نظر شما