آيت الله على اسلامى، کارشناس ارشد حوزه حج و زیارت و عضو مجلس خبرگان رهبری در گفت و گو با خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان؛ به مناسبت هفته حج پیرامون نامگذاری امروز با عنوان "حج و معنویت" به بیان سخنانی پرداخت و گفت: بدون شک تمام عبادات اسلام برای خضوع و تواضع انسان در مقابل عظمت و ربوبیت خداوند است چنانچه از برجستگی های خاص عبادات و تکالیف الهی خاضع کردن انسان در مقابل خداوند می باشد که این موضوع آثار بسیاری بر شخصیت و روح انسان دارد. روح اصلی عبادت و عبودیت خضوع است و خضوع زمانی تحقق می‌یابد که انسان عظمت و بزرگی معبود را درک کند و بشناسد.
وی در خصوص مسئله حج و تواضع درونی انسان اشاره کرد: حج در بین عبادات این برجستگی را به نحو آشکار داراست چنانچه حضرت علي عليه السلام در نهج البلاغه، حج را مظهر تواضع انسان در مقابل خداوند مي‌دانند و مي‌فرمايند: «خدا، حج خانه محترم خود را بر شما واجب كرد، همان خانه‌اي كه آن را قبله گاه انسانها قرار داده‌اند كه چونان تشنگان به سوي آن روزي مي‌آورند و همانند كبوتران به آن پناه مي‌برند. خداي سبحان كعبه را مظهر تواضع بندگان در برابر عظمت خويش و نشانه اعتراف آنان به بزرگي و قدرت خود قرار داد و در ميان انسانها، شنوندگاني را برگزيد كه دعوت او را براي حج، اجابت كنند و سخن او را تصديق نمايند و پاي بر جايگاه پيامبران الهي نهند، همانند فرشتگاني كه برگرد عرش الهي طواف مي‌كنند و سودهاي فراوان در اين عبادتگاه و محل تجارت زائران به دست آورند و به سوي وعده گاه آمرزش الهي بشتابند. خداي سبحان، كعبه را براي اسلام، نشانه گويا و براي پناهندگان، خانه امن وامان قرار داد. اداي حق آن را واجب كرد و حج بيت الله را واجب شمرد و بر همه شما انسانها مقرر داشت كه به زيارت آن برويد.»
وی در ادامه این مطلب گفت: خداوند شاخصه خضوع و تواضع را به صورت عمده به انسان سالک و عامل به مناسک حج می بخشد و اگر کسی مواقف کریمه و مشاهد شریفه حج را طی کند و طواف خانه خدا کند و سعی بین صفا و مروه کرده و در مشعر الحرام وقوف کند، چنین انسانی ناخودآگاه از حالت تکبر و منیت به دور می شود. انسانی که در عرفات به عرفان و شناخت می رسد و به شعور و درک کردن، فکر می کند و در طواف به تفکر می نشیند، قطعا چنین انسانی از صفات مذموم که در رأس آن تکبر و خودستایی است دور می گردد.
آيت اللّه اسلامى افزود: جای جای حج و مناسک آن توأم با معنویت و خضوع است و آثار آسمانی اعمال حج مشهود است. در سرزمین عرفات وقتی به وقوف می نشینی و به خاطر خدا توقف می کنی این جملات حسین بن علی علیه السلام، آن بالاترین مرد دوران را به یاد می آوری که می فرماید: « الهی ماذا وَجَدَ مَنْ فَقَدَکَ وَمَا الَّذى فَقَدَ مَنْ وَجَدَکَ لَقَدْ خابَ مَنْ رَضِىَ دُونَکَ بَدَلاً وَلَقَدْ خَسِرَ مَنْ بَغى عَنْکَ مُتَحَوِّلاً کَيْفَ يُرْجى سِواکَ وَاَنْتَ ما قَطَعْتَ الاِْحْسانَ وَکَيْفَ يُطْلَبُ مِنْ غَيْرِکَ وَاَنْتَ ما بَدَّلْتَ عادَهَ الاِْمْتِنانِ يا مَنْ اَذاقَ اَحِبّآئَهُ حَلاوَهَ الْمُؤ انَسَهِ فَقامُوا بَيْنَ يَدَيْهِ مُتَمَلِّقينَ وَيا مَنْ اَلْبَسَ اَوْلِيائَهُ مَلابِسَ هَيْبَتِهِ فَقامُوا بَيْنَ يَدَيْهِ مُسْتَغْفِرينَ اَنْتَ الذّاکِرُ قَبْلَ الذّاکِرينَ وَاَنْتَ الْبادى بِالاِْحْسانِ قَبْلَ تَوَجُّهِ الْعابِدينَ وَاَنْت الْجَوادُ بِالْعَطآءِ قَبْلَ طَلَبِ الطّالِبينَ» بدین معنا که خدایا چه دارد آنکس که تو را گم کرده؟ و چه ندارد آنکس که تو را يافته است به راستى محروم است آنکس که بجاى تو به ديگرى راضى شود و به طور حتم زيانکار است کسى که از تـو بـه ديـگـرى روى کـنـد چگونه مى شود به غير تو اميدوار بود در صورتى که تو احسانت را قطع نکردى و چگونه از غـيـر تو مى توان طلب کرد با اينکه تو تغيير نداده اى شيوه عطابخشيت را اى خدائى که به دوستانت شـيرينى همدمى خود را چشاندى و آنها در برابرت به چاپلوسى برخاستند و اى خدائى که پوشاندى براولياء خودت خـلعـتـهـاى هـيبت خود را پس آنها در برابرت به آمرزش خواهى بپاخواستند توئى که ياد کنى پيش از آنکه يـاد کـنـنـدگـان يـادت کـنـنـد و تـوئى آغـازنـده بـه احـسـان قبل از آنکه پرستش کنندگان به سويت توجه کنند و توئى بـخشنده عطا پيش از آنکه خواهندگان از تو خواهند.
وی در مورد سخنان امام حسین (ع) در صحرای عرفات گفت: و این جاست که چنین سخنانی خواه ناخواه چنانچه توجهی صورت پذیرد در عمق جان و دل انسان نفوذ می کند و تاثیر می گذارد و همانگونه که امام حسین علیه السلام در این فرازها تمام هستی را خدا می بیند، زائر عرفه نیز به هنگام خواندن این سخنان پی به عظمت هستی بخش می برد و خود را چیزی نمی بیند جز ذره ای ناچیز در مقابل عظمت لایتناهی خداوند.
این عضو مجلس خبرگان رهبری ادامه داد: می دانیم که براى مُحرم جایز نیست كه در آینه براى زینت نگاه كند و یکی از محرمات در میقات همانا نگاه کردن به آیینه است و فلسفه آن در این مسئله نهفته است که ای انسان تو چیزی نیستی که بخواهی به ظاهر خود نگاه کنی و باید در معنویت و عبادت و بندگی خدا غرق شوی. آنچه هست و همه چیز خداست و نباید حتی با نگاه به آیینه ذره ای به یاد منیت ها بیفتی. در حج همه خلایق به محوریت خدا گِرد آمده اند و در این مکان غیر از او را نباید دید و به غیر از او نباید اندیشه کرد.
وی با بیان روایتی در مورد آثار حج گفت: رسول اكرم صلي الله عليه و آله فرمودند: «حج گزار چون به گرد كعبه طواف كند، از گناهان خود بيرون مي آيد و چون صفا و مروه سعي كند، از گناهانش به درمي آيد و چون در عرفات توقّف كند، از گناهانش خارج مي شود و چون در مشعرالحرام توقف كند از گناهانش برون مي آيد و چون رمي جمره كند از گناهانش خارج مي شود.» اين سخنان بيان اين نكته باشد كه هر يك از اين اعمال در آمرزش گناهي خاص مؤثر است و براي آمرزش آن گناه واجب شده يا آنكه گناهان چون انباشته شود و زنگار و پرده اي بر گنهكار شود، هر يك از اين مناسك، موجب كاستن از ضخامت اين پرده ها و كنار رفتن اين پوشش‌ها از دل‌ها مي گردد و انسان بایستی مواظب باشد در آینده بار دیگر آلوده به این زنگار و معصیت نشود و مبادا بار دیگر درگیر ظلمت و تاریکی گردد که این نشان از خسران است.
وی در خصوص ثبت کردن این حالات در وجود انسان پس از گذران دوران حج اشاره کرد: در دانشگاه حج انسان ها درس های بسیاری می آموزند و عبرت های فراوانی گرفته می شود و مرور کردن این عبرت ها و استمرار یادآوری آن خاطرات سبب می گردد آثار معنوی حج از بین نرود و تکرار و ممارست بر این عادات باعث توجه همیشگی انسان به معنویات و زنده ماندن نور حج در انسان می شود.
وی در پایان گفت: معنویت از سرمایه های سنگین و جبران نشدنی حج است و انسان باید بتواند خود را در پناه خدا قرار دهد و مراقبت نماید تا شیاطین راهی برای سرقت این معنویات نیابند.
پایان پیام/
نظر شما