به گزارش خبرگزاری شبستان آمار اقصادی مثبت همگی به هم شباهت دارند؛اما در آمار منفی هر مورد با دیگر متفاوت است. روز یکشنبه رهبران اروپایی دربافتند تولید ناخالص داخلی مشترک هجده کشور حوزه یورو نسبت به سه ماهه قبل هیچ تغییری نداشته است. این درحالی است که در این مدت حداقل رشد افتصادی برای اروپا پیش بینی می شد.
در اواخر ماه جولای، و پس از الحاق کریمه به روسیه اتحادیه اروپا تحریم های تنبیهی گسترده ای علیه این کشور تصویب کرد که از جمله آن مسدود شدن دارایی های ثروتمندان حاکم بر این کشور و ممانعت از سفر آن ها به اتحادیه اروپا بود که این ممنوعیت کار بانک های روسیه را برای فروش اوراق قرضه یا سهام سخت کرده و باعث توقف فروش برخی تجهیزات نفتی شد. در ماه جاری روسیه این تحریم ها را با ممنوعیت وارد گوشت گاو، گوشت خوک، ماهی، میوه، سبزیجات و محصولات لبنی از اتحادیه اروپا و دیگر کشور های اروپایی این اقدام را تلافی کرد. تمام این اتفاقات مدت ها پس از آن افتاد که بر آمار اقتصادی سه ماهه دوم اروپا اثر بگذارد؛ اما نتوانست از اظهار نظر منتقدان مبنی بر نتیجه بد تحریم ها و واکنش روسیه برای اروپا جلوگیری کند. نخست وزیر مجارستان؛ ویکتور اوربان، روز جمعه در مصاحبه ای رادیویی اعلام کرد که در واقع تحریم ها بیش از آنکه به روسیه آسیب برساند، غرب را در معرض تهدید قرار داده است. وی گفت :" اعمال این تحریم ها مانند این است که شخصی به پای خودش شلیک کند"
برخی استدلال می کنند که تحریم ها می بایست به مثابهه یک سرمایه گذاری سودآور عمل کنند:اما باید توجه داشت که تحریم ها اغلب اهداف سیاسی دارند نه اقتصادی. رهبران اروپایی با اعمال تحربم علیه روسیه امیدوارند از تشنج حاکم بر شبه جزیره کریمه کاسته شود. و با این حال، واضح است که اگر قرار است تحریم ها موثر واقع شوند, تحریم شونده باید بیش از تحریم کننده آسیب ببیند.
کارستن برزسکی, اقتصاددان ارشد موسسه ING( گروه بین بانکی آلفا Inter-Alpha Group of Banks) و همکارش وندن هوت رییس اقتصاددانان منطقه یورو در این موسسه تاثیر احتمالی تحریم ها علیه روسیه بر اروپا را برآورد کرده اند. در صورت لغو تحریم ها می توان انتظار داشت در سال جاری اقتصاد اروپا حداقل یک درصد رشد داشته باشد. با وجود نگرانی برخی از رهبران اروپایی, تاثیر مستقیم تحریم ها بر این رقم نسبتا اندک است. به گفته آن ها رشد تولید ناخالص داخلی اروپا کمتر از نصف یک دهم درصد خواهد بود.
آن ها معتقدند ادامه جنگ با روسیه می تواند به ضریب اطمینان کسب و کار آسیب برساند و باعث نگرانی مدیران را از بابت عدم امکان استخدام یا سرمایه گذاری در تجهیزات شود. با انجام محاسبات ریاضی تاثیر منفی برآورد شده از تحریم ها بسیار بیشتر و در حدود دو دهم درصد است.
تحریم ها بر اقتصاد روسیه نیز تاثیرگذارند, برزسکی میزان آسیب ها را عنوان نکرد اما گفت :" واضح است که آسیب تحریم روسیه بیش را از اروپا رنج می دهد. این نظر موید آن است که وابستگی اقتصاد روسیه به به تجارت با اروپا مراتب بیشتر از حالت عکس آن است . روز پنجشنبه روزنامه ودوموستی گزارش داد که شرکت روسی دولتی روسنفت؛ یکی از بزرگترین شرکت های نفتی جهان, برای تحمل خسارت های ناشی از تحریم از دولت این کشور در خواست بیش از چهل میلیارد دلار کمک مالی کرده است. ( به گزارش این وال استریت ژورنال شرکت روزنفت و دولت روسیه در این رابطه اظهار نظر نکرده اند.)
تحریم ها معمولا تا این اندازه موثر نیستند. در سال 2008، پژوهشگران موسسه اقتصادی بین الملل پترسون, یک سازمان تحقیقاتی بی طرف, بیش از دوهزار مورد از تحریم های اقتصادی پس از جنگ جهانی اول را بررسی کردند و نتایج این پژوهش نشان داد تنها سی و چهار درصد از تحریم های مورد مطالع موثر واقع شده اند که این میزان "به طور قابل توجهی" در جهت بر آوردن اهداف سیاست خارجی کمک بوده است. در این میان, تحریم هایی که با هدف وادار کردن کشورها به ایجاد تغییرات اندک یا متوسط بر کشورها اعمال شده بیشترین میزان موفقیت را داشته اند( به عنوان مثال ایالات متحده با بلوکه کردن دارایی های ایران در امریکا این کشور را مجبور کرد تا اتباع آمریکایی گروگان گرفته شده در ایران را مسترد کند ) و تحریم هایی که برای توقف و دخالت در ماجراجویی های نظامی وضع شده اند حد اقل تاثیرگذاری را داشتند(برای مثال تحریم آمریکا علیه سودان در اواخر دهه هشتاد با هدف پایان دادن به جنگ داخلی این کشور ناموفق بود)
با این وجود آندرس آسلاند, عضو ارشد موسسه پترسون در سر مقاله اخیر خود نوشت ، با الحاق کریمه به روسیه , اروپا و ایالات متحده چاره ای جز واکنش نشان دادن نداشتند. با این وجود دولت های غربی چند گزینه دیگر پیش روی داشتند. صندوق بین المللی پول با تایید وام چند میلیارد دلاری به اوکراین کمک مالی کرده است اما در عین حال این کمک ها برای حفاظت از این کشور در برابر اقدامات نظامی روسیه کافی به نظر نمی رسد. کشور های غربی نیز علاقه ای به درگیری با یک قدرت هسته ای ندارند. در این میان، اعمال تحریم تنها گزینه ی باقی مانده بود.
روز یکشنبه, ولادیمیر پوتین رییس جمهور روسیه در جریان سفر خود به کریمه و احتمالا در واکنش به فشار های اقتصادی ناشی از تحریم ها به بیان سخنانی آشتی جویانه پرداخت و گفت:" ما برای خاتمه دادن به درگیری و خونریزی های اوکراین در حد توان خود هر اقدامی که لازم باشد انجام می دهیم. " پوتین اذعان کرد که روسیه درجهت حفظ منافع خود از نیروی نظامی استفاده می کند. اما وی افزود :" ما برخلاف بعضی دولت ها قصد نداریم دور تا دور جهان را مرزبندی کنیم." با این حال در اوکراین همچنان جوی خون جاری است، چنانکه آمار جان باختگان درگیری های اوکراین از 26جولای تا 10 آگوست تقریبا دوبرابر شده و از حدود 1100تن به 2100نفر رسیده که این تعداد همچنان در حال افزایش است. روز دوشنبه مقامات اوکراین اعلام کردند ده ها غیر نظامی در جریان حمله توپخانه ای شورشیان جدایی طلب به کاروان حامل پناهندگان کشته شدند. روس ها نیز به نوبه خود تلاش های خود را برای ارسال کاروان های به اصطلاح حاوی کمک های را به اوکراین متوقف کرده اند. کامیون های کمک رسان روسیه در مرز این کشور مانده و مقامات روس برای اخذ اجازه عبور آن ها از مرز اوکراین با دولت این کشور مذاکره می کنند.
با وجود شعارهای سیاستمدارانی چون اوربان، نخست وزیر مجارستان، به نظر می رسد مقام های اروپایی تصمیم به ادامه تحریم ها گرفته اند که نگرانی ناشی از نا آرامی های اوکراین در این تصمیم بی تاثیر نبوده است. آن ها می دانند عوامل موثر در پشت صحنه مشکلات اقتصادی اروپا به مراتب مهم تر از ممنوعیت سفر اقلیت ثروتمند صاحب قدرت روسیه به کشور های حوزه یورو است. سیاستمداران در فرانسه و ایتالیا سیاست های مالی، تجاری و نیروی کار خود علیه روسیه که به نظر منتقدین بی اثر و منسوخ شده است را به کندی تغییر می دهند. در عین حال بانک مرکزی اروپا تمایل ندارد از سیاست های کمی- کاهشی استفاده کند. ایالات متحده در دوره رکود اقتصادی خود از این راهبرد ها استفاده کرد که به نظر کارشناسان چنین سیاست هایی برای خروج آمریکا از بحران مفید واقع شد. اگرچه عوامل مخرب در جهان بسیارند اما منشا مشکلات اقتصادی اروپا عمدتا در همین قاره هستند.
نظر شما