حجت الاسلام سید هاشم حسینی بوشهری، عضو شورای عالی حوزه در رابطه با عناصر موثر در تحول حوزه های علمیه به خبرنگار شبستان گفت: در رابطه با مسئله تحول اولین نکته مهم آن است که افرادی که می خواهند منشاء تحول باشند و تحول ایجاد کنند باید خود به این باور رسیده باشند که تحول یک ضرورت است به عبارت دیگر باور ضرورت تحول برای کسانی که بانیان ایجاد تحول هستند یک اصل است.
اصل مهم، حاکم شدن فرهنگ تحول است
حجت الاسلام حسینی بوشهری افزود: نکته دوم نهادینه کردن تحول در فضا و مجموعه ای است که بستر تحول قرار می گیرد غیر از دست اندرکاران امر تحول، مخاطبان و مجموعه ای که بنا است در رابطه با آنها کاری انجام شود نیز حائز اهمیت است.
حجت الاسلام بوشهری تصریح کرد: اگر فضایی آماده تحول نباشد و این امر در آن نهادینه نشده باشد، حتی اگر بانیان تحول به ضرورت موضوع هم رسیده باشند و چارچوب های تحول هم مشخص بشود، هر اقدام تحول گرایانه ای در این فضا، بی پشتوانه می ماند یعنی با اقبال مواجه نمی شود بنابراین مساله دوم در تحول، حاکم شدن فرهنگ تحول است به این معنا که کلیه افراد یا اکثراً طالب تحول باشند.
وی استفاده از ابزارهای مناسب را از دیگر شرایط تحقق تحول عنوان کرد و گفت: امکاناتی که می خواهیم به وسیله آنها به تحول برسیم، اگر آن ابزار، امکانات و شرایط لازم در اختیار نباشد آیا تحول عملی می شود؟ به عنوان مثال اگر افرادی تصمیم به بررسی و ارزیابی نظام آموزشی یا پژوهشی حوزه بگیرند یا در زمینه کتب درسی حوزه نظر و پیشنهادی را ارایه کنند، مسلماً این اشخاص می بایست از چهره های شناخته شده و کارشناسان این امر باشند تا نظر و سخن ایشان برای افرادی که خواهان تحول هستند قابل قبول باشد.
اصل تحول در حوزه مورد اتفاق همگان است
حجت الاسلام بوشهری یادآور شد: در این زمینه نگاه و نظر زعما و بزرگان حوزه نیز باید مدنظر قرار بگیرد خوشبختانه ما در این خصوص تاکیدات مقام معظم رهبری به عنوان یک کارشناس مسایل دینی را هم پیش رو داریم و مراجع بزرگوار ما نیز در اصل ایجاد تحول در حوزه همه اتفاق نظر دارند.
وی تصریح کرد: این مساله که در فضای حوزه باید در ابعاد علمی، اخلاقی، پژوهشی و تبلیغی تحولاتی حاصل شود که نتیجه و خروجی آن به نفع حوزه و در جهت پیشبرد اهداف حوزه باشد مورد اتفاق همه بزرگان است منتها ممکن است در مصادیق و نحوه ایجاد این تحول اختلاف نظرهایی وجود داشته باشد و این یک امر طبیعی است نگرانی و دغدغه داشتن نسبت به یک آرمان بلند طبیعی است.
این عضو شورای عالی حوزه ادامه داد: معیار دیگر در تحول، آن است که تحول باید بر اساس اصول شناخته شده انجام شود رهبری در این زمینه اجتهاد را مثال زدند اجتهاد اصول کار خود را دارد نمی توان با اجتهاد به گونه دیگری برخورد کرد تحت عنوان تحول و نوآوری. مساله اجتهاد لوازم و شرایط خاص خود را می طلبد و یک سیره مستمر در بین علما و بزرگان ما بوده، منتها گاهی ممکن است بتوان مسیر را کوتاهتر کرد، شیوه ها و روش ها را تغییر داد اما اصول ثابت هستند کار اجتهاد مبانی قرص و محکمی دارد که نمی توان به عنوان یک امر جدید و تحولی آنها را دستخوش سلسله تغییرات قرار داد.
تدریجی بودن، ویژگی تحول است
حجت الاسلام بوشهری با اشاره به این نکته که یکی از ویژگی های ایجاد تحول، تدریجی بودن آن است افزود: گاهی باید تحول را در برخی زمینه ها آزمایش کرد و نتایج آن را رصد نمود و سپس آرام آرام نسبت به گسترش آن اقدام کرد.
وی در توضیح این مطالب که تاکنون چه میزان از معیارهای تحول در حوزه محقق و عملی شده است گفت: بخشی از ملاک ها و معیارهای مدنظر، امروز هم عملی شده است به عنوان مثال درک و باور ضرورت تحول در حوزه، امروز کلیه دست اندرکاران تحول در حوزه، مدیران عالی، اعضای شورای عالی، اساتید حوزه و خود طلاب همه به ضرورت تحول پی برده اند اما این که فضایی که ما به دنبال تحول در آن هستیم، تا چه اندازه و به چه میزان آهنگ این فضا با ما هماهنگ است؟! به اعتقاد من هنوز نیاز به بررسی و کار دارد.
وی تصریح کرد: اگرچه از نظر سطح عمومی طلاب، مطالبات جدی در زمینه تحول وجود دارد اما در بخشی از حوزه آن هم نه در اصول، بلکه در کیفیت و چگونگی این تحول نگرانی هایی وجود دارد و این نگرانی از آن جهت است که اگر ما در وضعیت موجود تغییر ایجاد کنیم شاید به آن وضعیت مطلوب هم به آسانی نتوان رسید!
حجت الاسلام بوشهری اصل دیگر تحول را رعایت اصول و چارچوب ها دانست و گفت: خوشبختانه با توجه به تاکیدات رهبری نسبت به این موضوع و دقت نظر در این که فضا، فضای حوزوی است می توان تا اندازه ای این مساله را تضمین یافته تلقی کرد این که افراد درخصوص تحول دچار احساسات آن هم در مسایل علمی، پژوهشی و شیوه های کار نمی شوند.
وی تصریح کرد: در مجموع فضا و شرایط موجود، شرایط آماده ای است اما باید همت کرد هر چند این کار، کار یک روزه نیست و زمان بر است اما می توان این زمان را به زمان کوتاهتری تبدیل کرد.
همگامی با نیاز های روز، ضرورت حوزه
عضو شورای عالی حوزه با اشاره به این مطلب که هم گام بودن با نیازهای روز یکی از ضروریات حوزه است یادآور شد: یک مساله مهم در تحول عقب نماندن حوزه از زمان است اگر حوزه به موضوع تحول ورورد پیدا نکند، از کاروان پیشرفتی که امروز آغاز شده، عقب می ماند و اگر حوزه در جا زد، شاید در آینده هم نتواند رسالت اصلی خود را در رابطه با گروه هدف دنبال کند.
عضو شورای عالی حوزه، برگزاری اجلاسیه جامعه مدرسین را زمینه و بستری مناسب در جهت حرکت به سمت سند تحول ارزیابی کرد.
پایان پیام/
نظر شما