به گزارش خبرگزاری شبستان، مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی در نوشتاری به معرفی دانش و فناوری شناختی در کشور پرداخت. در این پژوهش که از سوی دفتر مطالعات ارتباطات و فناوری‌های نوین مرکز انجام شده، آمده است: دانش شناختی، دانشی میان رشته ای است که فرآیندهای مغزی از قبیل دیدن، شنیدن، سخن گفتن، یادگیری و تصمیم‌گیری را بررسی می‌کند. محصولات فناورانه حاصل از این دانش می‌تواند شیوه زندگی بشر را در آینده دگرگون سازد. جهان و به‌ویژه کشورهای توسعه‌یافته، روندی پویا در زمینه رشد و توسعه دانش و فناوری‌های شناختی در پیش گرفته‌اند، با این حال، این فناوری همانند دیگر فناوری‌های نوین می‌تواند مانند یک شمشیر دو لبه باشد؛ از سویی کیفیت زندگی انسان را ارتقا داده و باعث رشد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور شود و از سوی دیگر جامعه را در برابر استفاده‌های ناشایست و بزهکارانه از آن آسیب‌پذیر کند. این امر در مورد دانش و فناوری شناختی بیشتر از دیگر فناوری‌ها حائز اهمیت است زیرا در بسیاری از کشورهای پیشرفته، اولویت اصلی این فناوری، توسعه برنامه‌های مربوط به امنیت ملی است.
روند کنونی دانش شناختی در جهان، خواه ناخواه ما را با فرآورده‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری آن روبرو خواهد کرد و اتخاذ یک رویکرد انفعالی نسبت به توسعه این دانش، علاوه بر این که کشور را از کاروان جهانی این فناوری و دستاوردهای آن دور می‌سازد باعث می‌شود جامعه آمادگی علمی، فرهنگی و قانونی کافی را برای مواجهه با محصولات فناوری شناختی نداشته باشد و دچار آسیب شود. به‌عنوان مثال برخی سودجویان می‌توانند با استفاده نامناسب از دانش شناختی و کنترل افکار مردم، کالاهای کم ارزش یا زیانبار خود را آسان‌تر به مردم یک کشور تحمیل کنند. از جمله این محصولات، مواد مخدر است که رشد بیماران روانی و معتادان را در پی خواهد داشت. برای کاستن و خنثی کردن اثر این فعالیت های مخرب، تسلط بر دانش شناختی، تشخیص محصولات مفید و مضر حاصل از آن و ایجاد زیرساخت‌های قانونی مرتبط برای کنترل خرید و فروش این محصولات ضروری است.
بهبود روش های تشخیص ادعاها و اظهارات متهمین در دادگاه با استفاده از فرآیندهای شناختی مثل دروغ‌سنجی و نیز آمادگی دفاع از کشور و حفظ امنیت ملی در برابر حمله‌هایی که از طریق فناوری‌های دانش شناختی صورت می‌گیرد از دیگر دلایل مهم برای توجه به توسعه این فناوری است. یکی از روش‌های رایج حمله با استفاده از این روش می‌تواند فرستادن امواج الکترومغناطیسی و ایجاد خمودگی، گیجی و ترس با تحریک و کنترل مغز مردم آن منطقه یا کشور باشد.
در کنار همه این مسائل امنیتی، توسعه فناوری های حاصل از دانش شناختی باید با هدف بهبود سلامت مردم به طور ویژه مدنظر قرار گیرد. ما در منطقه‌ای از جهان زندگی می‌کنیم که بر پایه آمار سازمان بهداشت جهانی (WHO)، بین 5/3 تا 5/5 درصد از مردم، از نابینایی و کم‌بینایی رنج می‌برند. وجود آمارهای مشابه برای دیگر ناتوانی‌های بدنی از قبیل کم‌شنوایی، فلج اندام، بیماری‌های عصبی از قبیل ام – اس و پارکینسون نیز حاکی از شیوه ناتوانی‌های شناختی مرتبط با مغز در کشور است. توسعه دانش و فناوری شناختی می‌تواند در راستای کاهش یا درمان این مشکلات، راه حل‌های جدید و مؤثری را ارائه دهد.
بنا به دلایلی که گفته شد به نظر می‌رسد با توجه به اینکه جهان امروز با بهره‌گیری از فناوری، به سرعت باور نکردنی به سمت یکپارچه شدن با جهان مجازی و دیجیتالی با استفاده از ابزارهای مغزی در حرکت است، کشور ما نیز برای بهره‌گیری از فواید مثبت فناوری‌های شناختی باید رویکرد فعالی برای توسعه دانش شناختی و معرفی آن به جامعه در پیش گیرد. در این راستا، سیاستگذاری و توسعه هدفمند دانش و فناوری شناختی باید با مشخص کردن اهداف اجتماعی، در نظر گرفتن ملاحظات اخلاقی و ایجاد زیرساخت‌های فنی، اقتصادی، قانونی و حقوقی باشد. کنترل آثار اجتماعی این فناوری به خصوص در حوزه امنیت و حریم خصوصی افراد، از جمله مسائلی است که نیاز به توجه دارد.
پایان پیام/
نظر شما