عید فطر فرصتی مناسب برای حفظ تربیت مسجدی حاصل از ماه رمضان است

به گزارش خبرنگار سرویس مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، سی روز از بندگی و عبادت در ماه رمضان گذشت و در آستانه عید سعید فطر قرار گرفته ایم. بسیاری از مردم در طول ماه مبارک نمازهای یومیه را به جماعت در مساجد اقامه کردند و شاید بتوان یکی از مهمتری اثرات معنوی این ماه را در حضور «مستمر» مردم در مساجد دانست.

خبرنگار سرویس مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان در راستایی بررسی راهکارهای حفظ حال و هوای معنوی رمضان در سایر ایام سال و همچنین جایگاه عید فطر در تدبر و تامل در اعمال، با حجت الاسلام وطن دوست، استاد دانشگاه علوم اسلامی رضوی به گفت وگو نشسته است که حاصل آن را می خوانید:

- ماهیت و جایگاه عید «فطر» در خودسازی مومنان بعد از گذشت سی روز روزه داری چیست؟

 عید در یک مفهوم به معنای بازگشت به جای نخست است، عید از کلمه عود می آید، یعنی بازگشت به فطرت نخستین، پس در عید فطر به فطرت نخستین بر می گردیم. پیامبر اکرم(ص) در حدیثی فرمود: «کل مولد یولد علی الفطرة» یعنی هر نوزادی بر فطرت متولد می شود.

با توجه به این حدیث می توانیم بررسی کنیم چرا انسانی که بالقوه این استعداد را دارد به ناگاه دچار خطا می شود، مهمترین دلیل این مسئله در دوری از همین ذات خدایی است. وقتی انسان به گناه و معصیت بیفتد در نتیجه نیروی فطرت او کمرنگ می شود. در طول سی روز ماه رمضان شاید بیش از هر زمان دیگری به خدا نزدیک بودیم و به شکرانه این روزه داری عید فطر را به مثابه عهدی دوباره با خدا قرار می دهیم که بعد از آن نیز خداوند یاری رساند که بر اساس همین فطرت قدم برداریم.

حال این نوع نگاه به فطرت انسان را می توان در ایام مختلف سال متصور شد به ویژه ماه رمضان که به خودی خود عامل ایجاد نوعی حالت معنوی قوی در بندگان است. ماه رمضان در واقع به منزله سمباده است و خداوند به وسیله این سمباده لکه های ناشی از گناه که بر فطرت انسان نشسته است را پاک می کند.

پیامبر اکرم(ص) در جلسه ای با صحابه خود حضور داشتند و از آنها پرسیدند می دانید چرا به رمضان، رمضان می گویند؟ صحابه پاسخ دادند: نمی دانیم. حضرت فرمود: به این دلیل که رمضان ماهی است که گناهان را می زداید.

بر این اساس می بینیم که در طول ماه مبارک رمضان آمار ارتکاب به جرایم کاهش می یابد چراکه همه مردم مواظب رفتار و کردار خود هستند. مواظب لقمه ای که می خورند هستند که مبادا حرام باشد.

همچنین حضرت علی(ع) در روز عید فطر بود که فرمود: هر روزی که در آن گناه نباشد عید است. بنابراین این عدم گناه همان برگشت به فطرت ماست.

- به نظر شما بعد از گذشت سی روز روزه داری چه طور می توانیم منش و روحیه ماه رمضان را در وجودمان حفظ کنیم؟

انسان در ماه رمضان یک سری معنویت های خاصی پیدا می کند چراکه هم زمان و فضای این ماه و هم چنین جامعه پذیرای رویکرد معنوی است. فرد مواظب رفتار و اخلاق خود است. لذا وقتی دعای وداع رمضان امام سجاد را می خوانیم و از دیده امام(ع) به ماه رمضان نگاه می کنیم می بینیم که رمضان چه بود و هم اکنون دارد می رود. وقتی این فرازهای دعا را می خوانیم انسان اشک می ریزد و ناله می کند و افسوس می خورد که چه ماهی را از دست داده است. لذا هر فرد روزه داری که در این جامعه زندگی کرده است باید تلاش کند این فضای پیش آمده و معنویتی که در ماه رمضان برایش فراهم آمده است را ادامه دهد و اینجاست که هم باید معرفت مان را بالا ببریم و هم شناخت خودمان را نسبت به دین بالا ببریم و هم این که از خدا بخواهیم که به ما کمک کند تا همین راه را ادامه دهیم.

- حضور در مساجد تا چه اندازه می تواند در این مسیر اثربخش باشد؟

اثر بالایی دارد اما توجه داشتیم که باید بصیرت، معرفت و شناخت دینی خود را توامان افزایش دهیم، این گونه نیست که فقط در ماه رمضان مهمان خدا باشیم بلکه بنده باید در تمامی ایام خود را در محضر خداوند بداندو اگر این رویکرد نهادینه شود در این صورت دوری از گناه به حداکثر می رسد.

اما در مورد حضور در مساجد باید بگویم با توجه به اینکه در طول ماه رمضان مردم حضور بیشتری را در مساجد داشتند با حفظ این روند می توانند از یک بعد فضای معنوی این ماه را حفظ کرده و در طول سال نیز به یاد ماه رمضان تلاش کنند تا نمازهای خود را در مساجد به جماعت اقامه کنند.

ضمن اینکه درباره حضور در مساجد نیز سفارش فراوانی شده است، از جمله این که خداوند در آیه 114 سوره «بقره» می فرماید « وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّن مَّنَعَ مَسَاجِدَ اللّهِ أَن یُذْکَرَ فِیهَا اسْمُهُ وَسَعَى فِی خَرَابِهَا أُوْلَئِکَ مَا کَانَ لَهُمْ أَن یَدْخُلُوهَا إِلاَّ خَآئِفِینَ لهُمْ فِی الدُّنْیَا خِزْیٌ وَلَهُمْ فِی الآخِرَةِ عَذَابٌ عَظِیمٌ » (و کیست بیدادگرتر از آن کس که نگذارد در مساجد خدا نام وى برده شود و در ویرانى آنها بکوشد آنان حق ندارند جز ترسان‏لرزان در آن [مسجد]ها درآیند در این دنیا ایشان را خوارى و در آخرت عذابى بزرگ است).

بنابراین با توجه به سفارشاتی که نسبت به مساجد در روایات و آیات قرآن داریم و با توجه به اینکه ماه رمضان یک فرصت برای آشتی و حضور مستمر در مساجد است تصور می کنم ادامه این روال از سوی روزه دار یعنی اقامه نماز در مسجد می تواند همچنان در حفظ روحیه معنوی ماه رمضان اثربخش باشد.

پایان پیام/