به گزارش خبرگزاری شبستان از کرمانشاه، تفسیر مطلع‌الانوار، تفسیر روایی اهل‌بیت (علیهم‌السلام) با رویکرد تاویلی اثر دکتر سید عادل نادرعلی منتشر شد که در حال حاضر این تفسیر گرانقدر در بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم در تهران و در غرفه‌ی انتشارات اسوه عرضه می‌شود.
این تفسیر تفسیری روایی‌ست با رویکرد تاویلی، بدین‌معنا که در آن تاویل (معنای باطنی) آیات قرآن آمده است، مطلع‌الانوار در پنج جلد به چاپ رسیده است و هر جلد از مطلع‌الانوار به نام یکی از پنج تن آل عبا (علیهم‌السلام) نام‌گذاری شده که در آغاز هر جلد نام مبارک یکی از آن بزرگواران آمده است.
روش تفسیری در مطلع‌الانوار روش تفسیری روایی با رویکرد تاویلی است، مطلع‌الانوار نخستین تفسیری‌ست که چنین روشی را به عنوان ترکیب دو روش روایی و تاویلی (عرفانی) برای تفسیر آیات قرآن به کار گرفته و لذا از این منظر منحصر به فرد است.
توضیح آنکه آیات به دسته‌های کوتاهی، معمولا پنج تا ده آیه تقسیم شده‌اندکه در ابتدا یک دسته از آیات (پنج تا ده آیه) آورده شده است و پس از آن ترجمه‌ی این دسته از آیات آمده است که مفسر خود رأساً اقدام به ترجمه‌ی آنها کرده، هرچند نگاهی نیز به ترجمه‌های موجود داشته است و سپس روایات اهل‌بیت (علیهم‌السلام) پیرامون آن دسته از آیات ذکر شده‌اند و پس از آن ترجمه‌ی روایات آمده‌اند.
پس از آن بخشی به نام تاویل و تبیین آمده که دربرگیرنده‌ی معانی باطنی و عرفانی آیات و تاویل آن‌هاست، این بخش که در واقع جان کلام تفسیر در آن آمده رویکرد تاویلی و عرفانی مفسر محترم در تفسیر آیات را بازتاب می‌دهد و در تفسیر تاویلی آیات غالبا مطالب بیان شده ماخوذ و مستند به روایات اهل‌بیت (علیهم‌السلام) و مکاتب عرفانی اهل‌بیت (علیهم‌السلام) و یا عقل هستند.
همان‌گونه که در بالا اشاره شد یکی از نکات مهم در اهمیت این تفسیر روش تفسیری آن است که به عنوان ترکیب دو روش تفسیری روایی و تاویلی (عرفانی) ارایه شده است، این روش تفسیری مسبوق به سابقه نیست و مطلع‌الانوار نخستین تفسیری است که این روش تفسیری را ارایه کرده است.
باید گفت که در این تفسیر تنها از روایات اهل‌بیت (علیهم‌السلام) استفاده شده است و از ذکر روایات عامه پرهیز شده است. به بیان دیگر تنها تاویل‌هایی در آن آمده‌اند که مستند به روایات اهل‌بیت (علیهم‌السلام) و یا عقل بوده‌اند. از این نظر مطلع‌الانوار تفاوتی اساسی با دیگر تفاسیر تاویلی و عرفانی دارد.
یک نکته‌ی بسیار مهم درمورد مطلع‌الانوار این است که در طول تاریخ شیعه تفاسیر عرفانی کامل قرآن انگشت‌شمار بوده‌اند. این نکته اهمیت تفسیر مطلع‌الانوار را به‌عنوان یک تفسیر روایی-تاویلی بیش از پیش نمایان می‌کند.
با نگاهی به تفاسیر متوجه می‌شویم که تفاسیر عرفانی شیعی کامل قرآن در تاریخ مجموعا سه تفسیر بوده‌اند:
تفسیر المحیط الاعظم و البحر الخضم اثر سید حیدر آملی
تفسیر بیان السعاده فی مقامات العباده اثر سلطان محمد گنابادی
تفسیر صفی اثر صفی‌علی‌شاه
تفسیر سید حیدر آملی نیز در طول تاریخ از بین رفته و جز مقدمه و ابتدای سوره‌حمد چیزی به دست ما نرسیده است. البته دو تفسیر دیگر نیز تفاسیر صوفی شیعی بوده‌اند و نه تفاسیر ماثور شیعی؛ با این مقدمه اگر بخواهیم تنها تفاسیر ماثور شیعی را در نظر بگیریم مطلع‌الانوار تنها تفسیر تاویلی شیعی است که در حال حاضر در دسترس است.
گفتنی است، دکتر سید عادل نادرعلی در سال 1335 در بغداد متولد شد و پس از اخراج ایرانیان از عراق توسط صدام به ایران بازگشت و دوره‌های کارشناسی و کارشناسی ارشد در رشته‌ی الهیات را در دانشگاه تهران و تربیت مدرس گذرانید. پایان‌نامه‌ی دکتری خود را با عنوان التفسیر و المفسرون عند الشیعه تسلیم کرد و دکترای علوم قرآن و حدیث را از دانشگاه سینت جوزف بیروت اخذ کرد. این استاد دانشگاه در دانشگاه‌های تهران، کرمانشاه، ایلام، اراک و ... به تدریس دروس با زمینه‌های تفاسیر فلسفی – عرفانی، علوم حدیث و ادبیات عرب پرداخته است.
از دیگر کتب وی می‌توان به تاویل مفردات قرآنی، علوم حدیث و اصطلاحات آن، مساله‌ی فقر از دیدگاه قرآن و مردم اشاره کرد. وی همچنین طرح‌های پژوهشی مهمی پیرامون بررسی فرقه‌ی اهل حق (آیین یاری) برای دانشگاه رازی کرمانشاه و نیز اطلس فرق مهم در استان کرمانشاه برای اداره‌ی کل تبلیغات اسلامی به انجام رسانیده است. از مهم‌ترین مقالات وی می‌توان به نقد و بررسی تفسیر منسوب به ابن عربی، نقد و بررسی تفسیر بیان‌السعاده فی مقامات العباده للعارف الشهیر السلطان محمد الجنابزی (این مقاله به فارسی نیز ترجمه شده است)، مکاتب تاویلی و حول اهل‌البیت فی القرآن الکریم و السنه النبویه اشاره کرد.
انتشارات جوانان موفق مطلع‌الانوار را در پنج جلد به چاپ رسانیده است.
پایان پیام/
نظر شما